چشم به آسمان داریم؛ شاید غول‌ها برسند!

تین‌نیوز | وبلاگ اکرم امینی-اما و اگرها را کنار بگذارید؛ همین که خبر برسد مجوز فروش هواپیما از سوی شرکت‌های امریکایی به ایران، از سوی رییس‌جمهوری این کشور صادر شده است، لبخندی به لب صنعت هوانوردی ایران می‌نشیند؛

صنعتی که در سال‌های گذشته به طور مستقیم، نوک پیکان تحریم‌ها بوده و در توفان ممنوعیت خرید هواپیما و قطعات یدکی، با تکیه بر هواپیماهای نه چندان جوان به سختی دوام آورده است. درد سنگ‌اندازی واسطه‌ها در واردات همین هواپیماهای پیر نیز قصه دیگری دارد. 

از زمان اعلام توافق هسته‌ای و حتی قبل‌تر از آن یعنی از زمان توافق ژنو در یکی دو سال گذشته، خبرهای خوبی به گوش حمل‌ونقل هوایی ایران رسیده و می‌رسد و وزیر راه و شهرسازی دولت یازدهم در این مدت، بارها از ایجاد افق‌های جدید برای نوسازی ناوگان هوایی کشور سخن به میان آورده است. او بعد از حل بحران هسته‌ای در وین اعلام کرد که مذاکره با مسئولان شرکت‌های مطرحی همچون ایرباس و بوئینگ برای خرید و واردات هواپیما و قطعات، در جریان است و ایران برای نوسازی ناوگان کشور با سفارش به این ۲ شرکت بزرگ برنامه‌هایی دارد. آخوندی چندی پیش اعلام کرد در شرایطی که توان مالی شرکت‌ها برای خرید هواپیمای نو کفایت نمی‌کند می‌توان به سراغ روش‌های دیگری مانند اجاره به شرط تملیک رفت. به گفته او ایران با استفاده از همین روش‌ها برای واردات ۵۰۰‌ هواپیما تا سال ۱۴۰۴برنامه‌ریزی کرده است.

از امکان خرید این تعداد هواپیما که بگذریم، با نگاهی به شرایط موجود و اخبار منتشر شده، به نظر می‌رسد فرصت خرید هواپیما، بدون واسطه و از منابع دست‌اولی همچون بوئینگ و ایربلاس، وارد فاز جدیدی شده است. موانع خارجی نوسازی ناوگان برداشته شده و حالا شاید زمان آن باشد موانع داخلی رفع شود؛ موانعی که بحران مالی شرکت‌های هواپیمایی از مهم‌ترین آنهاست. در شرایطی که به گفته وزیر راه و شهرسازی، به جز هما، کل سرمایه شرکت‌های هواپیمایی حدود ۹۰۰میلیارد تومان و هزینه خرید یک هواپیمای ایرباس۳۲۰، حدود ۳۵۰میلیارد تومان است، باید دید آیا شرکت‌ها می‌توانند از فرصت پیش آمده برای نوسازی ناوگان خود بهره لازم را ببرند؟ وقتی این شرکت‌ها، بدهی بیش از ۶۰۰میلیارد تومانی به شرکت فرودگاه‌ها و ۸۰۰میلیارد تومان بدهی به شرکت نفت دارند، آیا ترجیح می‌دهند حدود ۱۰۰میلیون دلار برای خرید یک هواپیمای ایرباس نو با حدود ۱۶۰صندلی بپردازند یا ۱۰ هواپیمای مدل پایین با تعداد صندلی بیشتر خریداری کنند؟

کارشناسان معتقدند مشکل شرکت‌های هواپیمایی ایران در نوسازی ناوگان، بیشتر از آنکه نداشتن پول کافی باشد، نداشتن برنامه و نظام درست بازرگانی است؛ برنامه‌ای که موجب درآمدزایی و هزینه‌کرد مطلوب این شرکت‌ها باشد. به همین دلیل است که بیش از اینکه دستور روز گذشته رییس‌جمهوری امریکا مبنی بر اجازه فروش هواپیما و قطعات شرکت‌های امریکایی به ایران، خبر خوشی برای اهالی حمل‌و نقل هوایی ایران باشد، شاید برای آنها نگران‌کننده باشد؛ نگرانی از این بابت که مسافران و مشتریان این بخش، آشکارا دریابند که تحریم تنها بهانه‌ای برای پوشاندن ضعف‌های مدیریتی و بازرگانی شرکت‌های ایرانی در سال‌های گذشته بوده است. وزیر راه و شهرسازی وعده داده که در سال ۲۰۱۶میلادی خبرهای خوبی درباره ناوگان هوایی خواهیم شنید، حالا یک چشم به عملکرد وزارت راه و شهرسازی و شرکت‌های ایرانی و یک چشم به آسمان، باید سر به هوا بمانیم تا کی‌گذار غول‌های هواپیماسازی بر آسمان ایران بیفتد... 

*روزنامه‌نگار