◄ مصائب یک میراث زیرزمینی

نورا حسینی : قرار بود پرونده خطوط هشت‌گانه مترو بسته شود؛ حالا به هر شکلی که شده، از حذف ایستگاه‌های مصوب در خطوط مترو گرفته تا بهره‌برداری از ایستگاه‌ها بدون تجهیزات لازم.

حتی ادامه خط ۱ به فرودگاه امام (ره) خط ۸ مترو نامیده شد، در حالی که خط ۸ بر اساس نقشه‌های مصوب مترو از ولنجک آغاز می‌شود و به سه‌راه افسریه ختم می‌شود. ۳۲ کیلومتر مترو با ۲۵ ایستگاه یا خط گمشده ۹ مترو که از یافت‌آباد به اتوبان زین‌الدین می‌رسد، حدود ۲۷ کیلومتر مترو با ۲۱ ایستگاه. تهران برای تکمیل اولیه خطوط خود به چهار خط تندرو نیاز دارد.

خط یک از پاکدشت با ۲۹ کیلومتر و ۱۲ ایستگاه به مهرشهر کرج می‌رسد؛ خط دو از پردیس به شهریار که حدود ۴۶ کیلومتر با ۱۹ ایستگاه است و خط سه تندرو از زیبادشت با حدود ۳۶ کیلومتر با ۱۸ دستگاه به ورامین می‌رسد و خط ۴ تندرو که از شهرک قائم به فرودگاه امام‌خمینی‌(ره) می‌رود که ۳۸ کیلومتر است و ۱۶ ایستگاه دارد.

در حال حاضر، تمام خطوط در حال بهره‌برداری باید تکمیل شود. از خطوطی که بهره‌برداری آنها سال‌هاست به اتمام رسیده تا خطوطی که نصفه و نیمه به بهره‌برداری رسیده‌اند، به گفته رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران، تکمیل خطوط متروی تهران ۲۲ هزار میلیارد اعتبار نیاز دارد. این رقم را معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران نیز تأیید کرده است.

خط ۱ یا ۸، مسئله این است 

هم‌اکنون، خط یک مترو در حال جابه‌جایی مسافران از تجریش تا ایستگاه کهریزک است. کارهای باقیمانده برای توسعه شمالی خط یک آسانسور و خروجی اضطراری ایستگاه میرداماد است.

همچنین، ایستگاه‌های شریعتی، شهید صدر، قیطریه، تجریش نیز نیاز به ورود و خروج اضطراری و آسانسور دارند که اعتبار مورد نیاز برای تکمیل آن هزار میلیارد ریال است.

بخش جنوبی این خط باید به شهر جدید پرند برسد. این بخش از خط ۱ مترو همان بخشی است که مدیران سابق مترو از آن به عنوان خط ۸ یاد می‌کردند. برای تکمیل دو ایستگاه فرودگاه امام خمینی‌(ره) و شهر جدید پرند، به اعتبار ۹ هزار میلیارد ریالی نیاز است.

ایستگاه شهر آفتاب و فرودگاه امام خمینی‌(ره) و ایستگاه پرند از نظر معماری و تأسیسات باید تکمیل شوند. در این بخش، سیگنالینگ، پست‌های بین‌راهی، پست فشارقوی، کابل، پله‌برقی، آسانسور و مخابرات نیز باید تکمیل شود.

خط ۲ مترو، حذف دو ایستگاه 

تکمیل این خط که از ایستگاه صادقیه به ایستگاه فرهنگسرا می‌رود و باید به پایانه شرق و پایانه و دپوی سرخه‌حصار نیز کشیده شود، ۸ هزار و ۲۰۰ میلیارد ریال بودجه نیاز دارد. ۶ کیلومتر با ۲ ایستگاه هنوز از این خط باقیمانده است.

همچنین در ایستگاه تهرانپارس، پله‌های فرار و در ایستگاه فرهنگسرای اشراق، در ورودی شمال شرقی و پله‌های فرار باید احداث شود که اعتبارات مورد نیاز برای این بخش ۱۵۰ میلیارد ریال است.

خط ۳ ناقص با رکورد بیشترین مراسم بهره‌برداری

این خط که طولانی‌ترین خط متروی تهران محسوب می‌شود، از شهرک قائم به ایستگاه آزادگان می‌رسد که در طرح توسعه‌ای آن پیش‌بینی‌شده است که به اسلامشهر برسد.  این خط که بر اساس برنامه‌های بلندمدت تهران باید دو سال پیش به اتمام می‌رسید، ایستگاه‌های آن در سال جاری تکمیل شد. این خط رکورد بیشترین برگزاری مراسم بهره‌برداری را دارد.

مراسم بهره‌برداری بخش شمالی با حضور رئیس‌جمهور و هر ایستگاه آن نیز با حضور شهردار وقت برگزار شد، اما هنوز تکمیل نشده است و  همچنان برای کارهای ساختمانی، تجهیزات ثابت، تجهیزات متحرک که شامل ۸۷ قطار هشت‌واگنی است، به ۵۳ هزار و ۱۰۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز است.

از کارهای باقیمانده خط ۳ می‌توان به ۲۹۰ متر از تونل شمالی خط اشاره کرد که باید ۶۰۰ متر طول داشته باشد و فقط ۳۱۰ متر آن اجرا شده است. ۲۳ ایستگاه این خط در حال بهره‌برداری است که ساخت ایستگاه اقدسیه و رازی  نیز در دست اجراست.

از ۲۵ هواکش میان‌تونلی خط، احداث ۱۵ هواکش به اتمام رسیده و ۷ هواکش‌ میان‌تونلی نیز در دست اجراست. محل احداث ۳ هواکش میان‌تونلی تملک نشده است. همچنین، ۳۵۴ دستگاه پله‌برقی برای کل این خط مورد نیاز است که ۳۱۷ دستگاه آن تأمین شده و ۲۳۷ دستگاه نصب و راه‌اندازی شده و ۱۳ دستگاه در حال نصب است.

برای طولانی‌ترین خط متروی تهران به ۲۵ سامانه اعلام و اطفای حریق نیاز است که  ۱۴ مجموعه در مرحله نهایی نصب و راه‌اندازی بوده و ۱۱ مجموعه در مرحله انتخاب پیمانکار است. خط ۳ در بخش ناوگان متحرک به ۸۷ رام قطار ۸ واگنی نیاز دارد. پیش‌بینی‌شده است این خط با ۳ ایستگاه به طول ۴ کیلومتر به ایستگاه تجریش برسد. 

اعتبار لازم برای تکمیل خط ۳ از کارهای ساختمانی تا تکمیل تجهیزات ثابت ۵ هزار و ۶۰۰ میلیارد ریال است.

خط ۴ مترو، توقف ۶ ساله دپو و پارکینگ 

خط ۴ متروی تهران از پایانه فرودگاه مهرآباد به ارم سبز می‌رود و به ایستگاه شهید کلاهدوز ختم می‌شود. این خط برای تکمیل به ۴۵ هزار و ۷۰۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد؛ هزار و ۵۰۰ میلیارد در بخش ساختمانی، هزار و ۲۰۰ میلیارد ریال در بخش تجهیزات ثابت و ۴۳ هزار میلیارد برای خرید ۸۲ رام قطار ۸ واگنی. 

این خط هم مانند همه خطوط در حال بهره‌برداری همچنان نیاز به تکمیل تجهیزات ثابت و متحرک دارد. در این خط، از تعداد کل ۳۹ ورودی ایستگاه‌ها، ۲۵ ورودی ساخته شده و ۴ ورودی در حال احداث بوده و محل احداث ۱۰ ورودی مشکل استملاکی دارد.

خط ۴ نیز باید در بخش غربی تکمیل شود و ۴ کیلومتر با ایستگاه به آن اضافه شده و ارم سبز را به میدان چهارباغ برساند. برای تکمیل بخش غرب این خط به ۴ هزار و ۶۰۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز است.

قرارداد تکمیل این خط با پیمانکار در زمان تصدی‌گری محسن هاشمی بسته شده بود. این قرارداد به این شکل بود که به ازای صدور پروانه ساختمانی، پیمانکار موظف بود تا سقف بالغ بر ۳۰۰ میلیارد تأمین اعتبار کند.

کار آغاز و تونل‌ها تقریباً به اتمام و عملیات کار ساخت یک ایستگاه به نیمه رسید، اما تکمیل آن شش سال متوقف می‌شود؛ آن‌هم به دلیل درخواست پیمانکار که خواسته بود پروانه ساختمانی که برایش صادر شده،  تمدید شود. این کار انجام نشد و مدیر سابق مترو هم انگیزه زیادی برای دنبال‌کردن این موضوع نداشت.

 خط ۵، فراموشی یک پیشنهاد 

خط ۵ متروی تهران که قدیمی‌ترین خط مترو است، از میدان صادقیه آغاز و به ایستگاه گلشهر ختم می‌شود. در شورای گذشته، پیشنهادی برای واگذاری این خط به شهرداری کرج ارائه شده بود که به نظر می‌آید مدیران جدید شهر تهران تصمیمی برای عملی‌کردن این پیشنهاد ندارند.

خط ۶ مترو، مرحله‌بندی برای تکمیل 

خط ۶ متروی تهران هنوز به بهره‌برداری نرسیده است. گفته می‌شود این خط تا سال جدید به بهره‌برداری می‌رسد. 

اعضای کمیسیون عمران شورای شهر تهران از معاونت حمل‌ونقل و ترافیک خواسته‌اند این خط را مرحله به مرحله به بهره‌برداری برسانند و نحوه تکمیل آن را نیز تا نوروز مشخص کنند. این خط ۳۷ کیلومتری ۳۱ ایستگاه دارد که در حال حاضر ۲۷ ایستگاه آن در حال ساخت است و متوسط پیشرفت آن نزدیک به ۸۹ درصد است. 

بخش جنوبی نیز ۲۱ درصد پیشرفت داشته است. حفاری و لاینینگ ۳۲ کیلومتر از خط ۶ مترو به اتمام رسیده است. خط ۶ مترو برای تکمیل به ۵۲ هزار و ۱۰۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد و توسعه آن تا حرم شاه عبدالعظیم نیز ۶ هزار و ۹۰۰ میلیارد ریال هزینه خواهد داشت.

خط ۷، خط پرحاشیه مترو چه کم دارد

خط ۷ را می‌توان پرحاشیه‌ترین خط متروی تهران دانست. خطوط متروی تهران همیشه میدان اصلی چالش دولت و مدیریت شهری بوده است. سال‌هاست که اعتبارات مترو پای ثابت انتقاد مدیران شهری به دولت است.

بهره‌برداری زودهنگام خط ۷ مترو و انتقاد برخی از اعضای شورای چهارم و پیگیری مدیریت شهری جدید باعث شد از زاویه دیگری هم مترو سبب درگیری رسانه‌ای موافقان و مخالفان مدیریت گذشته پایتخت شود. شهردار سابق تهران توقف فعالیت این خط را سیاسی دانست و مدیران جدید نیز که پس از مطالعه چندماهه این تصمیم را گرفته بودند، اعلام کردند می‌توانند بر سر این موضوع با شهردار گذشته تهران مناظره کنند.

این خط برای تکمیل به ۵۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد که ۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد آن مربوط به فعالیت‌های ساختمانی، ۱۰ هزار میلیارد ریال مربوط به تجهیزات ثابت و ۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد مربوط به تأمین واگن است.

لینک خبر