ایمنی در شهر لحاظ نمی‌شود/ کلاف سردرگم سخت و زیان‌آور بودن شغل آتش‌نشانان

به بهانه 7 مهر روز آتش نشان پای دردودل‌های یکی از فرماندهان سازمان آتش نشانی نشستیم که از کمبود تجهیزات و مشکلات آتش نشانان گفت.

به گزارش خبرگزاری فارس،‌ هفتم مهرماه به نام «آتش نشانی و ایمنی» نامگذاری شده است. در واقع این روز بهانه ای است تا به گرامیداشت انسان هایی بپردازیم که از جان و آسایش خود در راه حفظ جان و آسایش شهروندان می‌گذرند تا بتوانیم در امنیت زندگی کنیم. 

بهتر است برای شروع این گزارش به مناسبت 7 مهرماه "روز آتش نشان و ایمنی" و نگارش در مورد آتش نشانان از شهدای ساختمان پلاسکو یاد کنیم.

حدود دو سال پیش حادثه آتش‌سوزی بزرگی در یک برج قدیمی در تهران، چهارراه استانبول، ساختمان 50 ساله پلاسکو اتفاق افتاد که تمام دنیا شاهد ایثار و فداکاری آتش نشانان برای نجات جان و مال شهروندان بودند و در نهایت با ریزش ساختمان 16 نفر از آتش‌نشانان شهید شدند و قطعا یاد و خاطره رشادت و شجاعتشان همیشه با مردم خواهد بود.

وقتی از آتش‌نشان حرف می‌زنیم نام "شهید امید عباسی" هم به ذهن خطور می‌کند، آتش نشانی که در یک حادثه آتش سوزی منزل مسکونی برای نجات جان دختر بچه‌ای 9 ساله از میان دود و آتش، ماسک تنفسی خود را بردهان آن کودک بست و با نجات آن دختر جان خود را از دست داد و شهید شد.

نام آتش نشان در کنار شجاعت، رشادت، معرفت و دیگر الفاظ امید بخش قرار دارد چرا که جان خود را به خطر می‌اندازند تا از جان و مال شهروندان در مقابل حوادث طبیعی و غیر طبیعی حفاظت کنند ولی با تمام اوصاف آتش نشانان هم با مشکلاتی مواجه هستند که می‌طلبد مسئولان توجه بیشتری به این اقشار داشته باشند تا حداقل‌های قانونی آن‌ها نیز رعایت شود.

در هیمن خصوص با یکی از فرماندهان و رئیس ایستگاه آتش نشانی شهر تهران که 27 سال سابقه خدمت در آتش نشانی را داشت و نمی‌خواست نامش مطرح شود بی‌پرده وارد گفت‌وگو شدم که دل پُری از وضعیت نابسمان آتش‌نشانان و بی توجهی مسئولان داشت که در ادامه مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید.

در حال حاضر آتش نشانی جزء مشاغل سخت و زیان آور می‌شود؟

اگر از یک فرد عادی در جامعه پرسیده شود که شغل آتش نشانی چگونه شغلی است، قطعا می‌گویدذ شغل سختی است و اگر به آن فرد بگوئیم که این شغل جزء مشاغل سخت و زیان آور محسوب نمی‌شود، تعجب می‌کند و باور نخواهد کرد ولی آتش نشانی جزء مشاغل عادی محسوب می‌شود.

با وجود موانع قانونی که از سال 67 به بعد رفع شده است ولی همچنان داستان سخت و زیان آور بودن شغل آتش نشانان در کشور در یک کلاف سردرگم قرار دارد. به هر بخشی مراجعه می‌کنم به در بسته می‌خوریم. در حال حاضر 5 تا 6 سال ارفاق سنوات به هر آتش نشان داده‌اند در صورتی که مشاغل سخت و زیان آور یکسری مزایا دارد و هر یکسال باید یکسال و نیم محاسبه شود که این اتفاق نمی‌افتد حتی بنده که 27 سال سابقه خدمت عملیاتی دارم برای بازنشستگی پس از این همه سال خدمت باید شکایت کنم.

بنده از شهرداری و صندوق بازنشستگی شهرداری به دیوان عدالت اداری شکایت کردم که دیوان به دلیل حجم پرونده‌ها در تاریخ 28 تیر 98 وقت رسیدگی به پرونده بنده را داده است که تا آن زمان 30 سال خدمت بنده تمام شده و بازنشست می‌شوم.

سعی می‌کنم کاری برای نسل آینده انجام دهم. در سخت و زیان آور بودن شغل آتش نشانی فقط بازنشستگی مد نظر ما نیست بلکه باید تمام مزایای آن را به آتش نشانان ارائه دهند که یکی از آنها نیز کاهش ساعت خدمت است که طبق قانون وزارت کار تعریف شده، کسی که در شغل سخت و زیان آور کار می‌کند باید ساعت کارش از 8 ساعت به 6 ساعت تقلیل پیدا کند و اگر نیروهای آتش نشانی باید شیفت‌های خود را تکمیل کنند باید مابه‌التفاوت 2 ساعت اضافه آن پرداخت شود در صورتی که ساعت موظفی آتش نشانان در حال حاضر همان 8 ساعت است.

یکی دیگر از موارد افزایش مرخصی سالانه از 30 روز به 35 روز در سال است که این هم اجرایی نمی‌شود. 

آیا سازمان آتش نشانی اجازه اجرای این بند از قوانین را نمی‌دهد؟

سازمان آتش نشانی به واسطه سیاست‌های داخلی و دستور مقامات شهرداری تهران این موارد را اجرایی نمی‌کند.

سخت و زیان آور بودن شغل آتش‌نشانی توسط مجلس قانون شده، چرا اجرایی نشده است؟ 

طبق مصوبه مجلس شغل آتش نشانی در کل کشور سخت و زیان آور محسوب می‌شود ولی استفساریه ای به ماده 76 برنامه توسعه ششم اضافه شده است که شامل صندوق‌های بازنشستگی زیر نظر سازمان تأمین اجتماعی شد و از 4500 نفر کادر عملیاتی آتش نشانی تهران هزار نفر تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی هستند که جزء مشاغل سخت و. زیان آور محسوب می‌شوند که البته این افراد به تازگی استخدام شده‌اند و تکلیف 3500 نفر دیگر هنوز مشخص نیست.

یعنی آن 3500 نفر مشمول قانون سخت و زیان آور نمی‌شوند؟

خیر ولی در حال حاضر بدلیل ابهامات موجود با 5 سال ارفاقی یعنی در 25 سال خدمت می‌توانیم درخواست بازنشستگی بدهیم البته بنده هنوز با 27 سال خدمت بازنشسته نشده‌‌ام. همچنان آن3500 نفر چون تحت پوشش تامین اجتماعی نیستند جزو مشاغل سخت و زیان آور محسوب نمی‌شوند.

اصلا با این قانون یک تبعیض ایجاد شده است و اگر مجلس قانونی را به تصویب می‌رساند نباید ایجاد تبعیض کند البته آنهایی که شامل این قانون می‌شوند هم تمام مزایای مشاغل سخت و زیان آور را دریافت نمی‌کنند.

سازمان آتش نشانی دارد کوتاهی می‌کند. شهرداری می‌تواند اقدام به سخت و زیان آور شدن شغل آتش نشانی کند ولی چون هزینه دارد این کار اجرایی نمی‌شود. شهرداری با پرداخت 5 درصد حق بیمه سخت و زیان آور بودن مشاغل می‌تواند مشکل این قشر را حل کند ولی این اتفاق نمی‌افتد.

وضعیت آتش نشانان از لحاظ تجهیزات، امکانات و کمک معیشتی چگونه است؟

پس از حادثه پلاسکو 99 هزار تومان به همه پرسنل به عنوان کمک معیشتی پرداخت کرده‌اند در صورتی که این مبلغ حتی پول غذا در شیفت‌ها هم نمی‌شود. 200 هزار تومان برای صبحانه،نهار و شام در 10 شیفت پرداخت می‌کنند.

حداقلی دریافتی یک آتش نشان چقدر است؟

باشیفت‌ها و اضافه کار در مجموع 2 میلیون و 500 هزار تومان دریافت می‌کند.

تجهیزات آتش نشانان در چه وضعیتی قرار دارد؟

چند روز قبل یکی از پرسنل در هنگام حادثه به دلیل پوسیدگی، لباسش پاره شده بود که این اتفاق برای یک آتش نشان بسیار خطرناک است. به دلیل الستفاده بیش از حد در حریق‌ها این لباس‌ها پوسیده شده است و ما امکانات لازم برای نگهداری صحیح و گندزدایی از لباس‌ها را نداریم و استفاده از لباس‌های غیر استاندارد جان آتش‌نشانا‌ن ‌ها را تهدید می‌کند. باید تمام لباس‌هاس آتش‌نشانان با بدنشان فیکس شود.

متاسفانه دولت تجهیزات آتش نشانی  را در رده 4 قرار داده است که ارز دولتی به آن تعلق نمی‌گیرد و به همین دلیل با مشکلاتی در آینده مواجه خواهیم شد.

ما همچنان به دلیل رشد عمودی شهر با کمبود‌های مواجه هستیم. در یک کوچه با عرض 2 متر چند ساختمان بلند مرتبه وجود دارد که در هنگامن بروز حادثه عملیات آتش نشانان را با مشکل مواجه میکند. 

ایمنی در شهر لحاظ نمی‌شود. وقتی مترو در عمق بالا می‌سازیم باید تولید کننده آن ایمنی لازم را لحاظ کند. اگر حادثه‌ای در عمق مترو اتفاق بی‌افتد هیچ کس نمی‌تواند کاری انجام بدهد. دستگاه های تنفسی ما تا پایین آمدن از پله‌ها اجازه کار می‌دهند. نردبان‌های ما برای ساختمان‌های بلند امروزی کوتاه هستند. در ساختمان‌ها سیستم‌های اطفاء حریق لحاظ نشده و یا به درستی کار نمی‌کند. در حال حاضر نیروی آتش نشانی شده لوله کش، بنا و برف روب.

شهر از لحاظ ایمنی در چه وضعیتی قرار دارد؟

در برفی که سال گذشته بارید 137 تعطیل شده بود و آتش منشانی باید می‌رفت مشکلات شهر را برطرف می‌کرد در صورتی که وظیفه آتش نشانی وقتی هست که جان و مال مردم در خطر باشد نه اینکه برای هر کار کوچکی از آتش نشانی استفاده کرد.

آیا آتش نشانانی که در حوادث جانشان را از دست می‌دهند شهید محسوب می‌شوند؟

پلاسکو فرصتی شد تا به آتش نشانان توجه بیشتری شود در آن سالی که 16 نفر از آتش نشانان در پلاسکو شهید شدند 2 نفر دیگر از آتش‌نشانان هم در دیگر خوادث به شهادت رسیدند که به آن دو اصلا توجه‌ای نشد. در خصوص شهدای آتش نشان نیز تبعیض‌هایی اتفاق افتاده است.

دوماه بعد از حادثه پلاسکو در انگلستان ساختمانی آتش گرفت که 63 نفر در آن حادثه جان خود را از دست دادند و یک آتش نشان هم کشته نشد و هیچ رسانه ای از آن‌‌ها ایراد نگرفت چرا که براساس دستورالعمل‌های بین‌المللی وظیفه آتش نشان این است که حریم آتش را کنترل کند و جلوی افزایشس آن را بگیرد ولی  آتش نشانان ما می‌گویند آن دارایی شهروندان هم حفظ کنند.

آیا عملیات‌های صورت‌ گرفته در هنگام حوادث علمی است یا تجربی؟

در حادثه ساختمان وزارت نیرو بنده حضور داشتم شعاع دید به دلیل دود 10 سانتی متر بود یعنی پای خود را نمی‌توانستیم ببینیم. دستگاه تنفس بنده در هنگام عملیات قفل شد و خدا کمک کرد که خارج شدم. تجهیزات فرسوده جان اتش نشانان را می‌گیرد.

بنده پیش‌ببینی می‌کنم در سال‌های آنیده مدیریت ایمنی شهر با چالش‌های بزرگی روبه‌رو خواهد شد اگر به بی‌انگیزگی و اجهاف و سوء مدیریت در آتش نشانی فکری نشود.

در حادثه ساختمان وزارت نیرو عملکرد خوبی نداشتیم و منابع آبی زیادی هدر رفت به دلیل اینکه کف نداشتیم در صورتی که برای آتش سوزی به این وسعت باید از کف استفاده می‌شد. بنابراین مسوولان باید به فکر تجهیزات آتش نشانان باشند.

به گزارش خبرگزاری فارس، در حال حاضر براساس نظرسنجی‌های صورت گرفته شهروندان بیش از 99 درصد از عملکرد آتش نشانی رضایت دارند که می‌طلبد توجه بهتر و بیشتری به این نهاد مردمی شود تا سطح ایمنی در شهر نیز افزایش یابد.