◄ دنیا هوای خودش را دارد
دوچرخه‌سواری بیشتر، حمل‌ونقل عمومی بهتر و ممنوعیت تردد خودروها؛ شهرهای مختلف دنیا از دهلی گرفته تا زوریخ از طرح‌های مختلفی برای کاهش آلودگی ترافیکی و بهبود سلامتی استفاده می‌کنند. موفق‌ترین روش‌ها برای این کار در دنیا در ادامه می‌آید.
ثمر فاطمی: دوچرخه‌سواری بیشتر، حمل‌ونقل عمومی بهتر و ممنوعیت تردد خودروها؛ شهرهای مختلف دنیا از دهلی گرفته تا زوریخ از طرح‌های مختلفی برای کاهش آلودگی ترافیکی و بهبود سلامتی استفاده می‌کنند. موفق‌ترین روش‌ها برای این کار در دنیا در ادامه می‌آید.
پاریس، فرانسه
از تاریخ اول جولای ۲۰۱۶، پایتخت فرانسه تردد ماشین‌هایی با سن بالاتر از ۱۹ سال را در روزهای کاری ممنوع کرد. در پاریس، تردد ماشین‌ها در بسیاری از مناطق مرکزی تاریخی در تعطیلات آخر هفته ممنوع است. اعمال محدودیت زوج و فرد برای خودروها، مجانی‌کردن وسایل حمل‌ونقل عمومی در روزهایی که میزان آلودگی بالاست و تشویق مردم به استفاده از برنامه‌های به اشتراک‌گذاری ماشین و دوچرخه را از دیگر برنامه‌های پاریس است.
دهلی، هند
گزارش‌هایی مبنی بر اینکه سطح آلودگی در دهلی با پکن برابر است، موجب شد در این شهر عبورومرور تمام ماشین‌های دیزلی و SUV که موتور آنها بیشتر از ۲ هزار سی‌سی است، ممنوع شود و همچنین باعث ازبین‌بردن ده‌ها هزار ماشین دیزلی شد. این شهر همچنین به طور دائمی طرح زوج و فرد را هم اجرا می‌کند و حالا هم مردم را به استفاده از مینی‌بوس‌های سیستم اوبر تشویق می‌کند. شهرهای دیگری که ممنوعیت دیزلی دارد، بروکسل و دوبلین است.
هلند
سیاستمداران می‌خواهند تا سال ۲۰۲۵، تردد تمام ماشین‌های بنزینی و دیزلی را ممنوع کنند و فقط اجازه تردد وسایل نقلیه الکتریکی و هیدروژنی را بدهند. این قانون تازه پیشنهادشده، به کسانی که از قبل ماشین‌های دیزلی یا بنزینی دارند، اجازه استفاده از آنها را می‌دهد. بیشتر شهرها مردم را به استفاده از دوچرخه تشویق می‌کنند.
فرایبورگ، آلمان
فرایبورگ آلمان، شهری با ۲۲۰ هزار نفر جمعیت و ۱۵۵ کیلومترمربع مساحت، در جنوبی‌ترین گوشه آلمان قرار دارد. این شهر در سال ۱۹۶۹ اولین برنامه کنترل ترافیک و مسیر دوچرخه‌سواری را طراحی کرد. این طرح که هدف آن بهبود رفت‌وآمد در عین کاهش ترافیک بود، هر ۱۰ سال یک‌بار به‌روزرسانی می‌شود. فرایبورگ آلمان ۵۰۰ کیلومتر مسیر دوچرخه‌سواری، تراموا و یک سیستم حمل‌ونقل عمومی ارزان و کارآمد دارد.
در یکی از مناطق حومه شهر به نام وابن(Vauban)، مردم را از پارک‌کردن خودروها جلوی در خانه‌هایشان منع و صاحبان ماشین را وادار کرده‌اند که ۱۸ هزار یورو بابت فضایی برای پارک در حومه شهر پرداخت کنند. در ازای زندگی بدون ماشین، به مردم مسکن ارزان‌تر، حمل‌ونقل عمومی رایگان و فضای دوچرخه‌سواری فراوان ارائه می‌کنند.
کپنهاگ، دانمارک
اهالی کپنهاگ عاشق دوچرخه‌هایشان هستند. دوچرخه‌سواری سریع است، راحت، سالم، سازگار با محیط زیست، لذت‌بخش و ارزان. کپنهاگی‌ها فارغ از درآمدشان، عاشق دوچرخه‌هایشان هستند. حتی سیاستمداران رده‌بالا هم هر روز با دوچرخه به پارلمان می‌روند. در واقع، تنها ۲۹ درصد از مردم کپنهاگ صاحب ماشین هستند.
در کپنهاگ، بیشتر از شهروندان، دوچرخه وجود دارد. ۴۵۴ کیلومتر مسیر دوچرخه‌سواری و چراغ‌های راهنمایی که در ساعات پیک ترافیک به نفع دوچرخه‌سواران است. بخش‌های زیادی از پایتخت دانمارک چند دهه است که به روی وسایل نقلیه بسته شده است و این شهر تصمیم دارد تا سال ۲۰۲۵ از کربن پاک شود.
اسلو، نروژ
اسلو قصد دارد تولید گازهای گلخانه‌ای را تا سال ۲۰۲۰ به نصف کاهش دهد و پیشنهاد ایجاد یک منطقه وسیع عبور ماشین ممنوع، ساخت ۴۰ مایل مسیرهای دوچرخه‌سواری جدید، هزینه‌های بارگیری سنگین، دریافت هزینه اضافی در ساعت پیک ترافیک و حذف بسیاری از پارکینگ‌ها را داد.
هلسینکی، فنلاند
پایتخت فنلاند قصد دارد به میزان چشمگیری تعداد ماشین‌های موجود در خیابان را با سرمایه‌گذاری‌های سنگین در بهبود حمل‌ونقل عمومی، افزایش هزینه پارکینگ‌ها، تشویق به دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی و تبدیل برخی جاده‌های شهری به مناطق مسکونی و مسیر مخصوص پیاده‌روی کاهش دهد. ایده اصلی این است که آن‌قدر سیستم حمل‌ونقل عمومی شهر را بهبود دهند که تا سال ۲۰۵۰ هیچ‌کس ماشین نخواهد.
زوریخ، سوئیس
زوریخ تعداد پارکینگ‌های شهر را محدود کرده است، در هر زمانی فقط به تعدادی محدود از ماشین‌ها اجازه ورود به شهر می‌دهد و فضاهای تردد ماشین‌ممنوع، خطوط تراموا و خیابان‌های مخصوص پیاده‌روی بیشتری می‌سازد. نتیجه این کارها، کاهش چشمگیر ترافیک و آلودگی هوای کمتر است.
کریتیبا، برزیل
این شهر برزیل جنوبی با دو میلیون جمعت یکی از بزرگ‌ترین و ارزان‌ترین سامانه‌های اتوبوس در جهان را دارد. تقریبا ۷۰ درصد شهر با حمل‌ونقل عمومی سر کار می‌روند و نتیجه این، هوای بدون آلودگی و خیابان‌های بدون ترافیک است.
مکزیکوسیتی، مکزیک
برای مبارزه با سطح بالای آلودگی هوا در مکزیکوسیتی، تصمیم گرفتند از ۵ آوریل تا ۳۰ ژوئن سال ۲۰۱۶، ممنوعیت استفاده از ماشین اعمال شود. بر اساس این برنامه جدید، صاحبان ماشین‌های شخصی باید علاوه بر آن یک، شنبه در ماه، یک روز هم در هفته از ماشین‌هایشان استفاده نکنند. بعد از روز ۱۴ مارس، شهر به دلیل اینکه هوایش دو برابر سطح پذیرش جهانی آلوده شد و یک هشدار چهارروزه کیفیت هوا گرفت، این ابتکار عمل اجرا شد.
سنگاپور
سنگاپور یک سیستم حمل‌ونقل عمومی جامع و نامتمرکز با یک شبکه سراسری از مسیرهای مخصوص دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی و اتوبوس‌ها و قطارها دارد. برنامه اصلی حمل‌ونقل تصمیم دارد تا سال ۲۰۳۰، شبکه ریلی را دو برابر کرده و به ۳۶۰ کیلومتر برساند این شهر تعداد قطارها، اتوبوس‌ها و مسیرهای مخصوص اتوبوس را زیاد کرده تا در خیابان‌ها اتوبوس‌ها را در اولویت قرار دهد. به علاوه در این شهر، ۲۰۰ کیلومتر مسیرهای پیاده‌روی سرپوشیده و ۷۰۰ کیلومتر مسیر شبکه‌ای دوچرخه‌سواری ایجاد کند.
اندونزی
TransJakarta یک سرویس اتوبوس حمل‌ونقل سریع (BRT ( است که در شهر جاکارتای اندونزی از آن استفاده می‌شود. این اتوبوس‌ها در مسیرهایی اختصاصی حرکت می‌کنند و بلیط ارزانی دارد. در سال ۲۰۱۴، این اتوبوس‌ها ۱۱۱.۶ میلیون مسافر را جابه‌جا کرده‌اند. در حال حاضر، این سرویس اتوبوس با ۲۰۸ کیلومتر طول، طولانی‌ترین سامانه اتوبوس تندروی دنیا است.
ژاپن
چهار جزیره اصلی ژاپن؛ Honshu، Hokkaido، Kyushu و Shikoku با یک شبکه گسترده و مطمئن ریلی پوشانده شده است. مسافران ۷۵ درصد از مسیرها در ژاپن را از طریق خطوط ریلی می‌روند، در حالی‌که فقط ۱۳ درصد آن با استفاده از وسایل نقلیه است. استفاده از این خطوط ریلی در مقایسه با رانندگی در میان شهرهای بزرگ، انتخاب ارزان‌تر و سریع‌تری است.
پاکستان
پاکستان یک سیستم BRT در لاهور و اسلام‌آباد دارد و دولت برای تشویق مردم به استفاده از آن یارانه می‌دهد.
گرجستان
دولت گرجستان برای تشویق مردم به استفاده بیشتر از وسایل حمل‌ونقل عمومی، یک سامانه تخفیف ایجاد کرده است. این دولت همچنین هزار اتوبوس جدید را برای شهر تفلیس خریده است. در گرجستان، ماشین‌های الکتریکی از پرداخت گمرک واردات معاف هستند. در جمهوری چک، صاحبان ماشین‌های الکتریکی، تعرفه برق مطلوبی می‌گیرند.
تهران، ایران
برخی روزهای سال، مه ناشی از دود آسمان تهران را طوری می‌پوشاند که به ۱۴ میلیون نفر ساکن این شهر هشدار می‌دهد که تا حد امکان در خانه‌های خود بمانند. مدارس و گاهی برخی از ادارت هم تعطیل می‌شود که دلیل عمده آن هم وسایل حمل‌ونقل قدیمی و شدیدتر شدن ترافیک است.
در تهران، برای مبارزه با آلودگی هوا، از اعمال طرح زوج فرد در برخی نقاط شهر در روزهای عادی و تمامی نقاط شهر در روزهایی که میزان آلودگی هوا زیاد است، استفاده می‌کنند. در ایران، هزاران مرگ ناشی از بیماری‌های تنفسی به دلیل دوده‌های موجود در هوا است. مانند سارایوو، تهران هم با کوه‌ها احاطه شده است که اجازه عبور باد را نمی‌دهد.
همچنین، آلودگی هوا در پاییز و زمستان به این دلیل که هوای سرد مانع بالارفتن دوده است، بسیار شدیدتر می‌شود. تلاش همه‌جانبه‌ای در سطوح شخصی، صنعتی و دولتی برای جلوگیری از شدت افزایش آلودگی هوا و به‌دست‌آوردن تعادل در سراسر جهان در حال انجام است.
این تلاش به طور مشخص برای تأثیر در گرم شدن کره زمین است. ما با هدف استفاده از گزینه‌های جایگزین و نامتعارف، در حال اجرای برخی آزمایش‌ها، سیاست‌ها و ابتکارات برای کاهش آلاینده‌ها هستیم. آلودگی هوا یکی از بزرگ‌ترین آینه‌های نشان‌دهنده حماقت بشر است و این برای ما یک چالش است تا بتوانیم فردا را هم ببینیم.
