◄ فضای سبز شهری؛ طراحی، اجرا و مدیریت

طراحی مناسب: طراحی یک پارک زمانی مناسب خواهد بود که اولاً توسط یک فرد یا تیم طراح متخصص مانند معماران یا معماران منظر یا مهندسان فضای سبز و یا حتی به صورت یک کار تیمی مشترک بین متخصصان ذکرشده بر اساس مطالعات کافی و دقیق و بر مبنای استدلال ها و تحلیل های علمی و تخصصی صورت گرفته باشد.

در طراحی، باید توجه بسیاری به شناخت فضاها و منظر سخت (راه ها و ساختمان ها و مبلمان و تجهیزات و نورپردازی) و همچنین فضاها و منظر نرم (درختان و گل ها و گیاهان زینتی و چمن) و به کارگیری مناسب و متناسب آنها در کنار هم معطوف داشت. 

در این میان شناخت فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی گیاهان به عنوان موجودات زنده و تغییرپذیر، به منظور جانمایی و هم جواری مناسب آنها چه ازنظر میزان رشد و چه ازنظر میزان آبیاری اهمیت وافری داشته و نیازمند طراحی کاشت حرفه ای و علمی است.

اجرای مناسب: اولین شرط اجرای مناسب، در دست داشتن یک طرح مناسب است. پس ازآن در اختیار داشتن تیم یا تیم های اجرایی متخصص و حرفه ای و کار بلد است. در کنار اینها نیز وجود کارفرمایی که از دانش کافی و توان مالی مناسب برخوردار باشد نیز ضروری است.

اجرای خوب و با کیفیت پارک ها و فضاهای سبز می تواند در کنار مدیریت و کنترل و نگهداری پس از اجرا، پایداری و ماندگاری آن را تضمین کند.

معمولاً کارفرماها در بسیاری از شهرهای ایران گمان دارند که ساخت فضاهای سبز شهری نسبت به ساختمان سازی بسیار ساده تر بوده و نیازی به استفاده از مجریان و پیمانکاران حرفه ای و متخصص ندارد و بر اساس همین گمان نیز در بیشتر مواقع کار اجرا را به تشکیلات نیمه حرفه ای داخلی خودشان و یا پیمانکاران و مجریان کوچک و غیرحرفه ای می سپارند و همین امر باعث بروز مشکلات فراوان اجرایی و مدیریتی پس از اجرا می شود.

در اجرای پارک ها، ضمن استفاده از مصالح ساختمانی مرغوب، لازم است که بخش گیاهی آن نیز حتماً زیر نظر مهندسان فضای سبز اجرا شود.

مدیریت مناسب: پس ازاینکه پارکی ساخته شد، به خاطر اینکه زیستگاه موجودات جاندار خواهد بود، نمی توان آن را به حال خود رها کرد. پارک ها فضاهای پویا و داینامیکی هستند که دامنه تغییرات آن بسیار سریع و وسیع است و به همان میزان نیز نیازمند کنترل و نگهداری و مدیریت کارآمد و هوشمند هستند.

مدیریت و نگهداری پارک ها و بوستان ها نیازمند ایجاد یک تشکیلات متخصص و حرفه ای است البته این کار نیز نیازمند صرف هزینه های کافی بوده که در برخی از موارد ممکن است کارفرماها از عهده آن به طور کامل بر نیامده و نگهداری و مدیریت پارک ها را به صورت ناقص انجام داده و از عمر مفید و کارآمدی آن بکاهند.

امروزه با وجود ابزارها و تجهیزات هوشمند مدیریتی، خصوصاً درزمینه آبیاری و همچنین روش های مناسب مونیتورینگ، کنترل و نگهداری و مدیریت پارک ها بسیار راحت تر از قبل شده و حتی نیاز در به کارگیری افراد غیرمتخصص را نیز کاهش داده است.

به هرحال پایداری و کیفیت بوستان های شهری زمانی بالاتر خواهد رفت که کارفرمایان آنها از همان ابتدا به استفاده از روش های مناسب طراحی، اجرا و مدیریت اعتقاد داشته و در به کارگیری آن تلاش نمایند.