◄ اجرای تن -کیلومتر نقطه چالش بازارگاه‌های اینترنتی

بازارگاه اینترنتی بستری آنلاین برای تعامل، مذاکره و انجام معامله بین ارائه دهندگان و متقاضیان خدمات حمل ونقل جاده ای کالا است که ضوابط مربوط به فعالیت این بازارگاه های حمل ونقل کالا، از سوی سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای کشور ابلاغ شده است.

به گزارش تین نیوز، بازارگاه های اینترنتی با هدف ضابطه مند شدن بخش خصوصی در حوزه فعالیت کسب وکارهای اینترنتی در حمل ونقل کالا، افزایش کیفیت خدمات و برقراری ارتباط بهتر و سریع تر به چنین خدماتی راه اندازی شده اند؛ اما به گفته کارشناسان و فعالان حوزه حمل ونقل بازارگاه ها نتوانسته اند نقش خود را به خوبی ایفا کنند و مشکلاتی را برای رانندگان به وجود آورده اند.

علیرضا سمنانی در خصوص بازارگاه های اینترنتی می گوید: در ابتدا من و تعدادی از رانندگان به دلیل عدم آگاهی مناسب از بازارگاه های اینترنتی ذهنیت خوبی نسبت به این بازارگاه ها نداشتند؛ اما رفته رفته با مطالعه قوانین خود بازارگاه و همچنین قوانینی که سازمان راهداری بر این بازارگاه ها تنظیم کرده بود، شناخت بهتری نسبت به این بازارگاه ها کسب کردیم.

او معتقد است برای اینکه رانندگان وضعیت مناسبی پیدا کنند و همچنین شرایطی مثل رانندگان کشورهای دیگر داشته باشند، باید به عضویت بازارگاه های اینترنتی دربیایند.

اما بااین وجود، بازارگاه های اینترنتی مخالفانی هم دارد. عبدالله خانعلی در مخالفت با بازارگاه های اینترنتی می گوید: «تشکیل و حضور دفاتر باربری و دلالان پیشرفته اینترنتی تحت عنوان بازارگاه، درنهایت منجر به نابودی حمل ونقل خواهد شد.»

او معتقد است: «فلسفه وجودی این بازارگاه ها معرفی نزدیک ترین ناوگان به نزدیک ترین محموله و پیشنهاد پایین ترین نرخ حمل از طرف راننده است. در چنین شرایط و تفکری مرتبا با کاهش نرخ از طرف رانندگانی که قصد برگشت از مقصد به مبدأ حرکت خود دارند روبه رو خواهیم بود و عملا امکان فعالیت برای رانندگان وجود نخواهد داشت.»

مهدی سامغانی دیگر فعال حوزه حمل ونقل جاده ای و مخالف بازارگاه های اینترنتی به خبرنگار «حمل ونقل» گفت: «بازارگاه ها درواقع اسم بازارگاه دارند ولی در حقیقت مزایده یا مناقصه ای عمل می کنند؛  زیرا که زمانی راننده ای با صاحب کالا از طریق همین بازارگاه ارتباط برقرار می کند، معمولا صاحبان کالا، رانندگان را با قیمتی کمتر از نرخ تن-کیلومتر متقاعد می کنند و بار را صرفا با یک بارنامه پلیس راهی حمل کنند. پس بازارگاه ها نیز می توانند خطری برای اجرای تن-کیلومتر باشند. این بازارگاه ها باید بتوانند به درستی نرخ تن-کیلومتر را اجرا کنند، اما باز نرخ کرایه رانندگان نیز در این بازارگاه ها به صورت توافقی انجام می شود.

علیرضا سمنانی در موافقت با بازارگاه های اینترنتی می گوید: «بازارگاه های اینترنتی در بستر قانون، کارها را انجام می دهند و بستر مناسبی را برای رانندگان و مالک بار به وجود آورده اند. همچنین اگر حمل ونقل جاده ای بخواهد مشکلات امروز را حل کند و همگام با دنیا شود، باید به این بازارگاه ها متصل شده و این راه را دنبال کند.

نقش بازارگاه های اینترنتی در حمل ونقل جاده ای

این راننده خودمالک می گوید: «در کشور ۲۵ پایانه بار وجود دارد و تنها ۱۰ درصد بارهای کشور در این پایانه ها تخلیه می شود و ۹۰ درصد بارها خارج از پایانه ها تخلیه می شود. سازمان راهداری تنها حاکمیت این ۲۵ باربری و ۱۰ درصد بار را دارد و تنها می تواند قوانین خود را در این پایانه ها به درستی و کامل انجام دهد.»

او می افزاید: «برای مثال قانون تن-کیلومتر در این پایانه ها به درستی و به صورت کامل انجام می شود اما تن-کیلومتر خارج از این پایانه ها انجام نمی شود. بازارگاه ها می توانند با بسترسازی قانونی بار را معرفی کنند و به کمک سازمان راهداری، این قانون را در سطح کل کشور اجرا کنند. درنهایت این بازارگاه ها از قانون شکنی ها جلوگیری می کنند.»

او افزود: «بازارگاه های اینترنتی در رساندن صاحب بار و راننده نقش مهمی دارد. بازارگاه ها از یک سو بار موردنظر رانندگان را پیدا می کنند و به اطلاع آنها می رساند و از طرفی راننده را به صاحب بار وصل می کند. درواقع یک رابطه دوطرفه ایجاد می کند که منجر به آسان تر شدن حمل ونقل جاده ای می شود. معرفی صاحب بار به راننده، در بستر قانون انجام می شود و هیچ دلالی ای صورت نمی گیرد.»

سمنانی در خصوص نقش بازارگاه های اینترنتی گفت: «رانندگان با استفاده از بازارگاهای اینترنتی می توانند، بارهای موجود در هر شهری را رؤیت کنند. این موضوع باعث می شود که آنها تعیین مسیر مناسبی داشته باشند و مقصد آنها شهرهایی باشد که در آنجا بار برای برگشت موجود باشد. با تعیین مسیر مناسب، راننده مجبور نمی شود که مسیر برگشت را خالی برگردد یا مدت زمان زیادی را در مقصد منتظر بار بماند؛ رانندگان می توانند هم در مسیر رفت و هم در مسیر بازگشت کسب درآمد کنند.»

سمنانی در خصوص خدماتی که بازارگاه ها به رانندگان ارائه می دهد گفت: «به دلیل استقبال رانندگان از بازارگاه های اینترنتی، هر بازارگاهی بسته های جدیدی به رانندگان عضو سامانه خود ارائه می دهد. برای مثال بازارگاه اینترنتی «آسان بار» تاریخ اتمام کارت سلامت را به رانندگان اطلاع می دهد؛ زیرا رانندگان مجبورند در ابتدای امر برای عضویت در این سامانه ها کارت هوشمند خود را تحویل این بازارگاه ها دهند.

رانندگان می توانند از طریق نرم افزارهای بازارگاهای اینترنتی تاریخ اتمام کارت سلامت خود را مشاهده کنند و یا اینکه پیمایش خودرو را مشخص کنند که طی یک ماه چند کیلومتر خودرو فعالیت داشته است.  بازارگاه اینترنتی دیگری به نام «باروان» سیستم تن -کیلومتر را اجرا می کند و به راننده معرفی می کند. برای مثال راننده می خواهد باری را از شهری به شهر دیگری حمل کند. مسئول بار قیمتی را به راننده پیشنهاد می دهد؛ راننده می تواند در سیستم این بازارگاه قیمت این مسیر را به دست بیاورد و با قیمتی که از سوی مسئول بار پیشنهاد شده مقایسه کند که آن قیمت پیشنهادی کمتر از نرخ تن-کیلومتر که مصوب و قانونی است نباشد.

مشکلی که به دست بازارگاه های اینترنتی حل می شود

مشکلی که درحال حاضر رانندگان با آن دست وپنجه نرم می کنند اضافه کمسیونی است که باربری ها از رانندگان اخذ می کنند که صدای این قشر را درآورده است. مشکل دیگر حمل ونقل جاده ای، موروثی شدن حمل بعضی از بارهاست. برای مثال در مشهد بار آهکی  ۱۲ سال است که توسط یک نهاد حمل می شود و اجازه نمی دهند افراد دیگر این بار آهک را حمل کنند. بعضی از بارها توسط خود راننده و بدون واسطه که همان باربری ها هستند پیدا می شود؛ اما رانندگان برای اینکه در زمان تصادفات یا زمانی که از پلیس راه می خواهند عبور کنند، باید از بارنامه استفاده کنند؛ به همین دلیل مجبورند به باربری ها مراجعه کنند تا برای بارشان بارنامه صادر شود؛ اما باربری در اقدامی هزینه بسیاری را از راننده اخذ می کند که این هزینه غیرقانونی است.

در صورتی باربری ها باید کمسیون بگیرند که کاری کرده باشند نه اینکه برای باری که خود راننده مستقیما پیدا کرده است کمسیون بگیرد. در این خصوص دولت باید دست بازارگاه های اینترنتی را برای دریافت حق دولت باز بگذارد. از ۱۴ درصدی که باربری ها برای صدور بارنامه دریافت می کنند، ۱۰ درصد برای باربری هاست و ۴ درصد متعلق به دولت است. از این ۴ درصد ۳ درصد متعلق به سازمان راهداری است و ۱ درصد دیگر آن متعلق به ستاد اقتصاد مقاومتی است.

زمانی که خود راننده باری را پیدا می کند هیچ توجیه ندارد که ۱۰ درصد کمسیون به باربری ها پرداخت کند. باید در بازارگاه ها درگاه پرداخت برای آن ۴ درصد حق دولت ایجاد شود که رانندگانی که خود بار خود را پیداکرده اند دیگر به باربری ها مراجعه نکنند و خود سازمان و یا بازارگاه ها کد ره گیری را به راننده ها دهند تا بتوانند حرکت کنند. این کد ره گیری نشان دهنده این است که راننده تحت پوشش بیمه ای و تحت قانون است و با نشان دادن این کد به پلیس راهور، اجازه تردد را به رانندگان داده می شود.

هفته نامه حمل ونقل