◄ از صنعت هوانوردی چین چه عاید ایران می‌شود؟
یک کارشناس هوانوردی عنوان کرد: قرارداد چین و ایران در بخش هوانوردی، دست آورد زیادی برای کشورمان نخواهد داشت.
هفته‌هاست موضوع قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین که بسیاری آن را به معاهده ترکمانچای تشبیه کرده‌اند، خود را به صدر اخبار رسانه‌های داخلی و خارجی رسانده است. ما در این گزارش سعی نداریم به انتقادهای پیرامون این قرارداد بپردازیم، بلکه قرار است نگاهی به موضوعات این تفاهم‌نامه در بخش حمل‌ونقل هوایی داشته باشیم.
در فصل سوم این تفاهم‌نامه در حوزه (حمل‌ونقل و زیرساخت) که تنها پیش‌نویس نهایی طرف ایران است و هنوز توافق دوطرفه بر آن صورت نگرفته، قرار است در بخش حمل‌ونقل هوایی، دو کشور همکاری داشته باشند. بر اساس این تفاهم‌نامه قرار است ایران و چین در حوزه «تشویق سرمایه‌گذاری و تأمین مالی در ساخت و توسعه فرودگاه‌ها، خرید محصولات هوایی تولید مشترک ایران و چین و در توسعه زنجیره تأمین هوایی متشکل از شرکت‌های ایرانی، همکاری درزمینه مشاوره و مدیریت و راهبری فرودگاه، تبادلات علمی آموزشی در بخش‌های مدیریت، مدیریت صنعت هوایی، استانداردسازی، طراحی و توسعه محصولات جدید هوایی، ساخت و تولید محصولات، تعمیر و نگهداری، آزمون و ارزیابی و کنترل کیفیت، مدیریت ترافیک هوایی، ایمنی و تسهیلات فرودگاهی، انتقال فناوری و مشارکت در توسعه فناوری‌های موردنیاز در صنعت هوایی، توسعه سامانه‌ها و تجهیزات، ناوبری هوایی و زیرساخت‌های فناوری اطلاعات» با هم همکاری داشته باشند. اما این سؤال پیش می‌آید که آیا چین شریک اقتصادی مناسبی برای ایران خواهد بود و در راستای این توافق چه مزایایی از صنعت هوانوردی کشور چین عاید ایران می‌شود؟
برخی از کارشناس در رابطه با مزایای و معایب این قرارداد در بخش حمل‌ونقل هوایی عنوان کرده‌اند: «با توجه به حجم عظیم توانایی چینی‌ها در تولید و تعمیر قطعات و همچنین ارتباط آسان آنها برای تهیه داده‌های طراحی و تولید قطعات هوایی، ایران در این زمینه محو می‌شود. از سوی دیگر با توجه به توانایی چینی‌ها در تولید و تعمیر با هر کیفیتی بنا بر خواست مشتری و اهمیت کیفیت قطعات هوایی در ایمنی پروازها و همچنین اقتصاد بهره‌برداران؛ تأیید چشم‌بسته تمام تولیدات طرف چینی می‌تواند آسیب جدی به ایمنی پروازهای ایران بزند.»
کارشناس دیگری در خصوص مفاد مندرج در فصل سوم (حمل‌ونقل و زیرساخت) در رابطه با مشاوره و مدیریت تعمیر و نگهداری هواپیما در ایران توسط چینی‌ها، معتقد است: «با توجه به دست بالا داشتن چینی‌ها در ابتدایی‌ترین و البته اصولی‌ترین ابزار کار در صنعت تعمیر و نگهداری هواپیماها یعنی مدارک بین‌المللی مورد تأیید سازمان‌های معتبر جهانی از اکنون بازار تعمیراتی هواپیماهای چینی را ازدست‌رفته بدانید و قراردادها یک‌طرفه خواهد بود. چراکه عوایدی از صنعت هوافضای چین درزمینه تعمیر و نگهداری هواپیما به ایران نمی‌رسد؛ زیرا در صنعت تعمیراتِ هواپیمایی، حرف اول را استاندارد مورد تأیید سازمان‌های بین‌المللی می‌زند که با وجود تمام توانمندی‌های جوانان ایرانی، دستان ایران و ایرانی از این مهم خالی است و دست بالا با چینی‌هاست و نه با ایران که درخواستی در این رابطه داشته باشد.
در همین رابطه گفتگویی با فراز شیخ‌حسنی، کارشناس ارشد برنامه‌ریزی حمل‌ونقل داشتیم و در خصوص مزایا و معایب توافق ایران و چین در حوزه صنعت حمل‌ونقل هوایی از او سؤال کردیم. او در ابتدا عنوان کرد: «همه ما کمابیش با قراردادهای تجاری و سیاسی آشنا هستیم. قرارداد، مفاد و تفاهم‌نامه‌ای است دوطرفه که به هر سمت قرارداد سود و منفعتی برساند. در مورد قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین که احتمالا همین قرارداد با روسیه هم به امضا خواهد رسید، مانند تمام قراردادهای جهان، مزایا و معایبی وجود خواهد داشت.»
او در ادامه سخنان خود اضافه میکند: «در مورد حمل‌ونقل هوایی، باید این واقعیت را در نظر گرفت که کشور چین، آن‌چنان‌که بایدوشاید فناوری‌های معتبر هوا و فضایی ندارد. همچنان هواپیماهای ایرباس و بوئینگ را مونتاژ میکند. اخیرا دو شرکت هواپیماسازی، در چین فعالیت می‌کنند؛ یکی از این شرکت‌ها، «شیان» نام دارد که درزمینه ساخت هواپیماهای توربروپراپ، فعال است اما متأسفانه هواپیماهای ساخته‌شده این شرکت از کیفیت ساخت و ایمنی مطلوبی برخوردار نیستند.» او افزود: «شرکت دیگر «کماک» است که هواپیماهای منطقه‌ای و کوتاه برد با کمک روسیه می‌سازد. کیفیت ساخت این هواپیماها بسیار بالاست. مصرف سوخت پایین و قیمت معقولی دارند اما به دلیل بکار بردن قطعات غربی، برای خرید این هواپیماها نیاز به مجوز اوفک است که با این شرایط فعلی تحریم شدنی به نظر نمی‌رسد.» او به این مسئله اشاره کرد که «کماک» شرکت آینده داری است که احتمال دارد به یکی از رقبای جدی همتایان غربی خود تبدیل شود، اما نه به این زودی.
او در ادامه با طرح این سؤال که ما در صنعت هوایی کشور به چه چیزی نیاز داریم، می‌گوید: «فرودگاه‌های فراوان در سرتاسر کشور که فقط به دلیل کمبود ناوگان، از ظرفیت پایین‌تری در حال بهره‌برداری هستند و طبیعی است که فرودگاهی که با چند دهم ظرفیتش خدمات‌رسانی میکند، سودده که نه بلکه زیان‌ده خواهد بود. من قصد ندارم که بگویم فرودگاه‌های کشور نباید توسعه پیدا کنند، بلکه نکته مهم این است که کشور ما به‌شدت نیازمند ناوگان است، حتی ناوگانی از هواپیماهای توربرپراپ و منطقه‌ای.»
این کارشناس تصریح کرد: «شاید در بهترین شرایط، چینی‌ها، هواپیماهای شیان و کماک البته دست‌دوم خود را با قیمتی نه‌چندان عادلانه به شرکت‌های هواپیمایی ایرانی به فروش برسانند. فکر ساخت و مونتاژ این هواپیماها در کشور را باید از سرمان بیرون بیاوریم؛ ما همچنان بعد از دهه‌ها، خودروی مناسب ملی نداریم و در حال مونتاژ خودروهای چند ده سال پیش اروپا هستیم. قطعه‌سازان ما هنوز در انتظار مشتی دلار و یورو هستند و صنعت مونتاژ ما تا رسیدن به تولید خودرو کاملا ملی، راه بسیاری در پیش دارد.» شیخ‌حسنی در خصوص مونتاژ هواپیماهای چینی می‌گوید: «حتی اگر چینی‌ها لطف کنند و بخواهند که ما یکی از این مدل هواپیماها را در کشور مونتاژ کنیم که البته بسیار بعید به نظر می‌رسد، ما در کشور تکنولوژی و توانایی این کار را نداریم و چه‌بسا هواپیماهای ایران ۱۴۰ های دیگری را تولید و مسافران دیگری را به کام مرگ ببریم.»
او با بیان اینکه در بخش مشاوره و ساخت و پیمانکاری پروژه‌های حمل‌ونقل هوایی می‌توان از ظرفیت بالای چینی‌ها استفاده کرد، گفت: «دراین‌بین می‌توان تجهیزات هوانوردی را نیز با اجناس مرغوب و درجه‌یک چینی، به‌روزرسانی کرد. با نگاهی به مترو تهران که اوایل با فناوری، مشاوره، مهندسی و ساخت چینی‌ها انجام شده، در روزگار فعلی نیز توانسته پاسخگویی مناسبی داشته باشد.»
شیخ‌حسنی می‌گوید: «قرارداد چین و ایران در بخش هوانوردی، دست آورد زیادی برای کشورمان نخواهد داشت. اگر مسئولان و متولی صنعت هوایی کشور آگاه باشند، هواپیماهای با سیکل پایین و دست‌دوم آنها را به خدمت بگیریم، شانس بزرگی کرده‌ایم. در بخش‌های تجهیزات هوانوردی، اگر اجناس درجه یک و مرغوب، استفاده شود، به نفع هوانوردی ما، البته در کوتاه‌مدت و میان‌مدت است. در بخش‌های دیگر همچون ساخت، ارتقا، مشاوره و... فرودگاه‌های موجود هم بسیار می‌توان از پتانسیل بالقوه چینی‌ها استفاده کرد.» او در انتهای این گفتگو تأکید میکند: «تنها توصیه من به مدیران و سیاست‌گذاران کشور این است که تحریم‌ها، الزاما باعث می‌شوند که با حداقل امکانات، حداکثر بهره‌برداری را کنیم از همین رو امیدواریم از این قرارداد هم حداکثر بهره‌برداری برده شود.»
سلام ، درسته که صنعت هوایی و فضایی چین به پیشرفتگی آمریکا و اروپا و روسیه نیست. ولی ما باید با هر کس میتونیم طرح مشارکت و همکاری بریزیم و فرصت ها را ازدست ندهیم. وضعیت فعلی اصلا خوب نیست . ما میتونیم در قدم اول برای تولید مشترک هواپیمای ۱۷ تا ۲۰ نفره برای ایرتاکسی اقدام شود و پس از کسب تجربه موفق در کوتاه مدت ، نسبت به پروژه های بزرگتر اقدام کرد.
حق با شماست مهندس!
نمیدانم چرا تین نیوز با ادم هایی مصاحبه میکند که نظراتشان تکنسینی است تا مهندسی!
غرب زده بودنشان به کنار!!
با سلام،
جز ضرر برای ما و سود برای چینی ها، هیچ