عقب افتادن زیرساخت‌ها از رشد تولید فولاد کشور
وبلاگ تین نیوز، سید رسول خلیفه سلطانی* | ظرفیت کنونی تولید فولاد در کشور حدود 24 میلیون تن و تولید نیز حدود 17 میلیون تن در سال است و بر اساس سند چشم انداز ظرفیت تولید فولاد در کشور در افق 1404 باید به 55 میلیون تن برسد. سوالی که در همین رابطه ایجاد می شود، این است که این افزایش ظرفیت 30 میلیون تنی در 10 سال آینده امکان پذیر است یا خیر؟
متاسفانه در چند سال اخیر صنعت فولاد به‌لحاظ زیرساخت تضعیف شده است که این یک تهدید بزرگ برای این صنعت محسوب می‌شود؛ به خصوص در بخش حمل و نقل ممکن است با گرفتاری‌هایی مواجه شویم. از آنجا که شبکه ریلی‌مان هنوز نتوانسته به تناسب رشد فولاد گسترش یابد و ایرادهای آن هنوز برطرف نشده است، ممکن است بخش عمده‌ای از مشکل‌مان در این حوزه باشد که اتفاقا سرمایه بر و زمان بر است. در بخش حمل و نقل ریلی بیشتر از آنکه بخواهیم ریل بکشیم، باید خطوط ریلی را دوخطه کنیم. نقاطی وجود دارد که اگر 20 درصد شبکه را دوخطه کنیم، ممکن است ظرفیت شبکه‌مان دو یا سه برابر شود. یعنی با
برطرف کردن گلوگاه‌ها، برنامه‌ریزی و اجرایی مسئولانه،بخش مهمی از این مشکل قابل حل است.
یک نکته بسیار مهم در خصوص حمل و نقل که با تدابیر درون بخشی باید با آن برخورد کرد، مسئله جانمایی صحیح واحدها و طرح های فولادی است. اگر جانمایی ها در کنار آب های آزاد صورت پذیرد، علاوه بر تامین آب به عنوان یک زیر ساخت مهم در تولید فولاد، از تحمیل بار حمل و نقلی اضافی و غیر بهینه بر سیستم حمل و نقل داخلی نیز اجتناب می شود.
به لحاظ امکانات بندری نیز زیرساخت ها متناسب با رشد 7 درصدی سالانه فولاد تقویت نشده است به ویژه در حوزه صادرات اگر هدفگذاری 20 میلیون تنی در افق چشم انداز را مد نظر قرار دهیم، به شدت نیازمند احداث اسکله های تخصصی و تقویت سایر امکانات حمل و نقل دریایی هستیم.
در خصوص زیر ساخت مهم دیگر یعنی انرژی نیز می بایست کار ویژه ای صورت پذیرد. برای تولید 55 میلیون تن فولاد در سال 1404 به 5600 مگاوات برق، 18000 میلیون متر مکعب گاز و حدود 300 میلیون متر مکعب آب نیاز است. خوشبختانه در خصوص گاز، کشور ایران با در اختیار داشتن 18 درصد ذخایر کشف شده دنیا جایگاه اول را دارد و همین نعمت خدادادی هم گاز را به عنوان یکی از دو مزیت اصلی کشور برای تولید فولاد مطرح کرده است اما تقویت شبکه گازرسانی به واحدهای تولیدی، یعنی مراحل پس از استخراج باید بسیار مورد توجه قرار گیرد. به طور خاص در بخش آب نیز می بایست علاوه بر تقویت حوزه تامین، باید دقت بالایی در جانمایی
طرح ها صورت پذیرد.
* دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران و مدیر مسئول نشریه چیلان
