◄ کاهش نرخ ارز چقدر بر تغییر قیمت خودرو تأثیرگذار است؟
به فاصله اندک از زمانی که قیمت دلار در بازارهای استان های مختلف شکسته شد و دلار با چند قیمت و بر مبنای محل مبادله آن خرید و فروش شد، بحث ها بر سر کاهش قیمت خودرو بالا گرفت.
به فاصله اندک از زمانی که قیمت دلار در بازارهای استان های مختلف شکسته شد و دلار با چند قیمت و بر مبنای محل مبادله آن خرید و فروش شد، بحث ها بر سر کاهش قیمت خودرو بالا گرفت؛ بازاری که شاید بعد از طلا دومین بازاری بود که از گرانی دلار متاثر شد و نرخ صعودی آن چنان بی محابا بالا رفت که حتی در برخی موارد فعالان بازار هم اظهارنظری در مورد علت این رشد قیمتی داشتند و اعلام می کردند که بازار از دست فعالان و تولیدکنندگان خارج شده و دلالان هستند که به میل خود بازار را مدیریت می کنند و شاید همین مدیریت دلالی بود که موجب شد در کمترین بازه زمانی از افت قیمت دلار در بازار به یکباره خبرها حکایت از کاهش قیمت خودرو در بازار بدهد.
خبرهایی که می گفتند برخی مدل ها تا ٥٠ میلیون تومان کاهش قیمت داشتند. البته این کاهش قیمت ها در شرایطی است که هنوز خودرو به قیمت مشابه سال قبل بازنگشته و هنوز هم در بازار خودرو شاهد گپ قیمتی یا همان حباب قیمتی هستیم؛ حبابی که موجب شد برخی خودروهای وارداتی به جهت محدودیت هایی که در مورد واردات اعمال می شود هم اکنون نزدیک به سه برابر افزایش کاذب داشته باشند. حال اگر این حباب کمی ترک بردارد و قیمت ها کاهش یابد اما باز هم با توجه به محدودیت های اعمالی در واردات باز هم نمی توانیم به کاهش قیمت ها آن طور که باید و شاید امیدوار باشیم.
چرا که هم چنان واردات ممنوع است و سامانه ثبت سفارش هم بسته است در همین حال وضع تعرفه های جدید و عوارض گمرکی جدید موجب می شود قیمت ها آن طور که باید متاثر از کاهش قیمت دلار نباشد. البته این روال در مورد داخلی ها اگرچه کمی متفاوت است و تأثیر بیشتری دارد اما باز هم با توجه به سهم ارزبری خودروهای ساخت داخل برخی از شرایط در مورد واردات همچون عوارض گمرکی مواد اولیه و... اجازه کاهش قیمت ها را به آن شکلی که مورد درخواست مردم است نمی دهد.
با این حال اما سعید مؤتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاه داران و فروشندگان خودرو پیش بینی کرده که تا چند روز آینده کاهش قیمت بیش تری را در بازار شاهد باشیم و این افت به ویژه برای خودروهای وارداتی به دلیل نبود تقاضا بیش تر خواهد بود. این مقام صنفی با اشاره به کاهش شدید قیمت انواع خودروهای داخلی و خارجی در بازار تاکید کرد: با این وجود همه فروشنده هستند، اما خریداری وجود ندارد.کاهش یک تا ۱۲ میلیونی قیمت ها در خودروهای داخلی را شاهد بودیم اما در خودروهای خارجی به دلیل کاهش ارزش دلار افت تا ۵۰ میلیون تومان هم به ثبت رسید.
بازی دلار با خودرو
اخیرا دلار که به خوبی نبض بازارهای اقتصادی را در اختیار گرفته بود توانست با رکورد زنی ۱۹هزار تومانی اش قیمت ها در بازار خودرو را چنان بی ضابطه بالا ببرد که حتی دارندگان خودروهای دپو شده هم تصور نمی کردند به یکباره به چنان سود کاذبی دست یابند. اما بازی دلار زمانی معادلات دلالان را بر هم زد که یکباره با سقوط آزاد دلار که از مشهد آغاز و به سایر استان ها رسید این دلالان را در شوک فرو برد. افرادی که به طمع سود بیش تر خودروهای صفر کیلومترشان را انبار کرده بودند به یکباره فروشنده شدند تا حداقل از زیان بیش تر جلوگیری کنند؛ روالی که حتی موجب شد برخی خریداران خودرویی با قیمت بالا در همین بازه کوتاه متضرر شوند و قیمت خریدشان از فروش بیش تر باشد. موضوعی که حسن زاده یکی از نمایشگاه داران تهرانی در گفتگو با «حمل ونقل» به آن اشاره می کند و می گوید: زمانی که دلار رشد خود را آغاز کرد معلوم بود که این رشد بدون پشتوانه است و با کاهش رو به رو خواهیم شد اما متاسفانه جذابیت سود خوابیده در بازار خودرو موجب شد بسیاری با طمع کسب سود به سمت خرید خودروهای صفر بروند و بدون این که از آن استفاده کنند با انبار کردن منتظر بمانند تا در فرصت مقتضی با سود بیشتر خودروها را بفروشند. وی ادامه می دهد: البته در همان زمان هم مشخص بود که قیمت خودرو نمی تواند این چنین بی ضابطه افزایش یابد و قطعا اگر کسی کمی از بازی های اقتصادی سر رشته داشت می دانست که نباید وارد این بازار شود. به هر جهت حالا که قیمت دلار کاهش یافته و مسئولان هم بر کاهش بیشتر آن تاکید دارند بعید نیست که در بازه کوتاهی شاهد عرضه خودروها به بازار و شکست قیمت باشیم. حسن زاده با پیش بینی این که کاهش قیمت خودرو مقطعی است می گوید: در حال حاضر بازار خودرو حباب قیمتی دارد؛ همان حبابی که هم اکنون در بازار سکه نیز وجود دارد.
ممکن است با کاهش قیمت دلار برخی از خریداران خودرو برای جلوگیری از زیان بیش تر به سمت عرضه خودرو خود بروند و با توجه به این که همه به دنبال کاهش قیمت هستند تقاضا کم تر از عرضه شده و قیمت ها کاهش یابد اما در نهایت با توجه به اینکه زنجیره عرضه و تقاضا همسان نیست ممکن است باز هم شاهد تلاطم قیمتی در این بازار باشیم. این کارشناس و فعال بازار خودرو تhکید می کند: وقتی خبرها حکایت از کاهش تولید قطعه سازی دارد این خود نشان دهنده کاهش تولید داخل و عدم پاسخگویی تولیدکنندگان به تعهداتشان است و این امر می تواند در ماه های آتی بازار را ملتهب کند.
بازاری های جدید
یک نامه نانوشته در بازار خودرو است که می گوید هر زمان که عرضه و تقاضا با یکدیگر برابری نکرد از قانون فروش بیش از ظرفیت استفاده کند. روالی که چندین سال است هر بار که بازار خودرو درگیر مشکلات خاص می شود حال فرقی ندارد کمپین نه به خرید خودرو باشد یا گرانی خودرو، مسئولان صنعتی کشور برای جاده مخصوصی ها این نسخه را تجویز می کنند تا التهاب این بازار را ولو مقطعی کاهش دهند؛ روالی که گویا دیگر اثربخشی خود را از دست داده و نمی تواند بازار را مدیریت کند به گونه ای که در سال های گذشته وقتی خودروسازان داخلی به پیش فروش اقدام می کردند قیمت ها کاهش می یافت.
بیش تر بخوانید:
اما با وجود تکرار چند بار این نسخه در ماه های گذشته و با وجود همه عرضه هایی که در دو ماه گذشته شد اما از آن جا که خودروسازان هم چنان انتظار افزایش قیمت ها را داشتند و کمی عرضه به بازار را کاهش دادند موجب شد قیمت ها آن طور که انتظار می رفت کاهش نیابد. در همین حال گوشه چشمی که دولتی ها به بازار خودرو کردند و اجازه دادند برخی در گمرک مانده ها وارد کشور شوند هم نتوانست بازار را آرام کند به گونه ای که طبق گفته فعالان این بازار اگر چه کاهش قیمت دلار باعث کاهش قیمت وارداتی ها تا ۵۰ میلیون تومان شده اما پیش بینی ها نشان نمی دهد این روال تداوم داشته باشد؛
موضوعی که فرهاد احتشام زاده، رئیس انجمن واردکنندگان خودرو هم به آن اشاره کرده و گفته است: قیمت ها در بازار خودرو کاهش داشته است و به نظر می رسد این سقوط قیمت بیشتر مشمول بازار خودروهای داخلی است. او معتقد است که طرح ممنوعیت واردات خودرو، عامل موثری در کاهش چشمگیر قیمت خودروهای خارجی و داخلی است. نوسانات قیمت در بازار خودرو بیشتر به سود دلالان است و سودی برای شرکت های وارداتی ندارد. اگر دولت تعرفه ها را اصلاح کند و به سال ابتدای سال ۹۶ برگرداند قیمت خودروهای خارجی با کاهش چشمگیری مواجه خواهد شد.
صفی زاده یکی از فروشندگان خودروهای وارداتی در خیابان شهید بهشتی هم در گفتگو با «حمل ونقل» تنها راه کاهش قیمت وارداتی ها را تغییر در تصمیم گیری هایی می داند که در بازه یک سال و نیم پیش در بازار خودرو روی داده است و می گوید: افزایش قیمت خودرو با محدودیت واردات وارداتی ها آغاز شد و بعد از مدتی به بازار داخلی ها کشیده شد و حالا هم اگر می خواهیم بازار تغییری در جهت کاهش قیمت را تجربه کند بهتر است محدودیت های اعمالی را تعدیل یا تغییر دهیم.
وقتی هم چنان سامانه ثبت سفارش بسته است و وارداتی های اصلی حق واردات ندارند و تنها ورود خودرو محدود به تعدادی شده که قبلا ثبت شده اند پس این کاهش قیمت هم مقطعی است و مجددا به همان روال افزایشی باز خواهد گشت. او ادامه می دهد: دولت باید برای برداشتن یکی از بازارهای بی ضابطه یک بار برای همیشه تصمیمی بگیرد که هم بازار داخل را مدیریت کند و هم بازار وارداتی ها را. تعداد کل وارداتی ها در سال نزدیک به ۷۰ هزار خودرو است و این میزان در مقابل تولید ۱۰۵ میلیون خودرو چیزی نیست که بخواهد بازار را بر هم بریزد. حال آنکه عدم واردات به خوبی توانست سکوی ترازوی بین وارداتی ها و داخلی ها را بر هم زده و بازار را ملتهب کند.
زنجیره ناقص
محمد حامدی یکی از فعالان و کارشناسان بازار خودرو در گفتگو با «حمل ونقل» معتقد است که بازار خودرو زمانی به آرامش بازمی گردد که تمام مراحل صنعت خودرو شامل کاهش قیمت شوند و تغییراتی که در این بازار روی داده است به حالت قبل بازنگردد این کاهش قیمت ها مقطعی و بی فایده خواهد بود. وی حتی به موضوع طلب های قطعه سازان اشاره کرده و می گوید قطعه سازان به خاطر طلب انباشته شان از خودروسازان و همچنین نبود مواد اولیه مجبور به کاهش تولید شده اند و حالا اگر این مشکلات حل نشود کاهش قیمت ها مقطعی بوده و نمی تواند بازار را به آرامش قبلی بازگرداند.
این کارشناس تاکید می کند کاهش قیمت دلار می تواند در بازار وارداتی ها و داخلی ها باعث کاهش قیمت موقت شود چرا که عده ای خودروهای خود را دپو کرده و با عدم عرضه آن باعث افزایش قیمت شدند و عده دیگری را هم به خرید ترغیب کردند. حال آن که با کاهش قیمت دلار و ترس از ادامه این روند عده ای با ترس از زیان بیشتر فروشنده شده اند. حال اگر از این فرصت استفاده کرده و با واردات مواد اولیه و تامین قطعه تولید را افزایش دهیم می توان کمی بازار داخل را مدیریت کرد. در همین حال بازار بی ضابطه وارداتی ها را هم مدیریت کرد.
حامدی البته به بازی که دلالان با فروش خودرو در سایت های خودرویی راه انداخته اند اشاره می کند و تأکید می کند متأسفانه وقتی دلالان با فروش کاذب خودرو در سایت های اینترنی توانستند قیمت ها را نجومی بالا ببرند نمی توان انتظار داشت که این قیمت ها با همان سرعت کاهش یابد. گو اینکه در حال حاضر هم عده ای از همین دلالان از بازار سوءاستفاده کرده و در حال کلاهبرداری از مردم هستند. وی شاهد مثال خود را فروش پراید زیر قیمت در برخی سایت ها می خواند و می گوید اگر نظارتی بر بازار فروش سایت های خودرویی نشود چندی دیگر باید شاهد پرونده های کلاهبرداری جدیدی باشیم که در این بازه زمانی شکل گرفته اند.
