◄ معافیت چابهار از تحریم‌ها؛ به سود ایران، یا هند و افغانستان؟

سه‌شنبه هفته گذشته، خبر معافیت بندر چابهار از تحریم‌های تازه آمریکا رسانه‌ای شد. با اینکه بلافاصله پس از انتشار این خبر، تحلیل‌‌های جریان رسانه‌ای مخالف دولت، به سمت «شکست تحریم‌های آمریکا» رفت؛ اما شواهد نشان می‌دهد این اقدام آمریکا با دیدگاهی سیاسی و مبتنی بر کمک به اقتصاد دو کشور هند و افغانستان صورت گرفته است. 

بیش‌تر بخوانید:

• روایت مشاور وزیر راه از واگذاری توسعه بندر چابهار به هندی‌ها
• آیا از فرصت مستثنی شدن چابهار از تحریم‌ها استفاده می‌کنیم؟

به گزارش تین‌نیوز، از دو سال پیش تاکنون که سه کشور ایران، هند و افغانستان توافق کردند زمینه سرمایه‌گذاری هندی‌ها را در بندر چابهار فراهم کنند؛ پیش‌بینی می‌شد که پاکستان از معادلات مربوط به حمل‌ونقل کالاهای هند به افغانستان و دیگر کشورهای آسیای میانه حذف شود.

هند و پاکستان نزدیک به 20 سال است که به دلیل تنش‌های مرزی و مسابقه هسته‌ای روابط چندان دوستانه‌ای ندارند و بارها مرز خود را به روی یکدیگر بسته‌اند. اما بندر چابهار راهکار جایگزین هندی‌ها برای عبور نکردن از مرزهای پاکستان و دسترسی به بازار افغانستان و حتی کشورهای آسیای میانه بوده است.

 با تحریم بندر چابهار، عملاً این گزینه از دسترس هندی‌ها و حتی افغان‌ها دور می‌شد. بنابراین، لابی سیاستمداران هندی و افغان در سطوح بالا با مقامات آمریکایی به سمت معافیت این بندر از شمول تحریم‌ها حرکت کرده است. گفته می‌شود اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان شخصاً از مسئولان دولت ترامپ درخواست کرده که این تحریم‌ها شامل چابهار، به عنوان قطب تجارت هند با افغانستان، نشود. 

آخرین دور گفت‌وگوهای مسئولان افغانستان و آمریکا نیز بر سر بندر چابهار، روز یکشنبه ۱۳ آبان گذشته در کابل برگزار شد. جایی که اشرف غنی و آلیس ولز، سرپرست مسائل جنوب آسیا و آسیای میانه وزارت امور خارجه آمریکا، بر سر معافیت این بندر از تحریم‌ها مذاکره کردند. 

از سوی دیگر برخی کارشناسان پس از معافیت بندر چابهار از شمول تحریم‌ها می‌گویند با این اقدام دولت ترامپ، دست هندی‌ها (به عنوان یکی از متحدان بالفعل آمریکا در منطقه) برای نفوذ بیش‌تر در افغانستان بازتر می‌شود. موضوعی که قطعاً با نارضایتی پاکستان مواجه خواهد شد. 

دونالد ترامپ، پیش از این در یک سخنرانی از دهلی‌نو خواسته بود که « در عرصه تحول و توسعه اقتصادی در افغانستان به آمریکا کمک بیشتری بکند.»حالا که دهلی‌نو، برای تجهیز بندر چابهار  ۸۵ میلیون دلار سرمایه‌​گذاری کرده و قرار است کنترل دو لنگرگاه در فاز اول این بندر را به عهده بگیرد؛ برخی تحلیل‌ها بر این است که معافیت بندر استراتژیک چابهار از تحریم‌ها نیز کمک آمریکا به دو کشور افغانستان و هند بوده است. موضوعی که می‌تواند به جایگاه استراتژیک ایران در معادلات اقتصادی منطقه نیز اشاره داشته باشد.