پاسخ مسئولان نفتکش به ابهامات برخورد 2 کشتی سانچی و کریستال
خدمه سانچی جز سه نفر که پیکر آنها پیدا شده، مفقود‌الاثر هستند، اما براساس روند حقوقی و قضائی، این شرکت برای پرداخت غرامت به خانواده‌ها ملزم بود از خانواده‌های خدمه بخواهد تا پای گواهی فوت را امضا کرده و ذکر کنند که ادعای دیگری در این زمینه ندارند. موضوعی که پیش‌تر از سوی خانواده‌های معترض به‌عنوان اجبار در امضای گواهی فوت عنوان شده بود، به این ترتیب پاسخ داده شد
طرح دوباره شبهات درباره نفتکش سانچی در پی انتشار ویدئویی از زبان 10 خانواده معترض در یکی از رسانه‌های ایرانی خارج از کشور و شکایت آنها به دادگاه فدرال آمریکا سبب شد شرکت ملی نفتکش به‌عنوان یکی از ذی‌نفعان این سانحه، برای برطرف‌شدن این شبهات وارد عمل شود.
به گزارش تین‌نیوز به نقل از روزنامه شرق، در این راستا کاپیتان شهرام فرحبد، مدیر بازرگانی این شرکت و علیرضا نوذری‌امینی، رئیس امور بیمه و دعاوی، در جمع خبرنگاران تلاش کردند به این شبهات پاسخ دهند. انتشار ویدئوها و عکس‌هایی از نفتکش سانچی پس از سانحه و بررسی کارشناسی آنها از جمله اقداماتی بود که در این نشست انجام شد. بااینحال به دو مورد از مهم‌ترین شبهات مربوط به این سانحه کماکان پاسخ داده نشد. دوهزارو 700 تماس مشکوک و درصد خلوص بار نفتکش سانچی از جمله مواردی بود که این دو مقام مسئول تلاش کردند نسبت به آن موضعی نگیرند و بررسی آن را به مسئولان مربوطه بسپارند. در این نشست با اشاره به شکایت 10 خانواده معترض خدمه مفقود‌الاثر سانچی، عنوان شد که در 11 بند شکایت آنها سخنی از زنده‌بودن خدمه مطرح نشده است که در این زمینه باید منتظر واکنش خانواده‌های شاکی نیز باشیم.
مفقود‌الاثر یا متوفی؟
یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که در این نشست درباره آن بحث شد، مرگ یا مفقود‌الاثربودن خدمه سانچی بود. براساس آنچه مسئولان شرکت ملی نفتکش ایران در مقابل پرسش «شرق» مطرح می‌کنند، خدمه سانچی جز سه نفر که پیکر آنها پیدا شده، مفقود‌الاثر هستند، اما براساس روند حقوقی و قضائی، این شرکت برای پرداخت غرامت به خانواده‌ها ملزم بود از خانواده‌های خدمه بخواهد تا پای گواهی فوت را امضا کرده و ذکر کنند که ادعای دیگری در این زمینه ندارند. موضوعی که پیش‌تر از سوی خانواده‌های معترض به‌عنوان اجبار در امضای گواهی فوت عنوان شده بود، به این ترتیب پاسخ داده شد؛ اما نکته تأمل‌برانگیز آن است که آنچه کاپیتان فرحبد نیز آن را تأیید کرده، فرصت پنج‌ساله پس از مفقودالاثرشدن برای تأیید مرگ است. فرصتی که در کمتر از دو سال، به خانواده‌ها برای پرداخت غرامت 120هزار دلاری داده شد و در این زمینه نیز در رایزنی با قوه قضائیه، این گواهی‌های فوت برخلاف روند حقوقی صادر شد.
پرداخت 2.5میلیون دلار غرامت به خانواده‌های خدمه سانچی
به گفته کاپیتان نوذری نیز از 3.5 میلیون دلار رقم در نظر گرفته‌شده برای پرداخت غرامت به خانواده‌ها، تاکنون 2.5 میلیون دلار پرداخت شده و مابقی که مربوط به 9 نفر از 10 خانواده معترض است، کماکان پرداخت نشده است. در این زمینه کاپیتان فرحبد، با اشاره به مفقودالاثرشدن یکی از پرسنل شرکت ملی نفتکش در سال 90 تأکید کرد که هنوز نتوانسته‌ایم پیکر او را بیابیم و به‌همین‌دلیل نیز از خانواده وی درخواست شد تا با پذیرش امضای گواهی فوت، امکان پرداخت غرامت را از سوی شرکت ملی نفتکش ایران فراهم کنند. کاپیتان نوذری نیز با اشاره به شکایت ایران در پرونده بیمه از دیگر ذی‌نفعان این حادثه، تأکید کرد: «صراحتا در دادگاه هنگ‌کنگ مطرح کردیم که این سانحه منجر به فوت خدمه شده است». این گفته نیز کماکان این سؤال را زنده نگاه می‌دارد که بالاخره مسئولان ایران فوت را قبول دارند یا مفقود‌الاثربودن خدمه را که البته گزینه دوم، منطبق با قوانین جمهوری اسلامی ایران است. او همچنین با بیان اینکه حق قانونی شکایت از هیچ‌یک از خانواده‌ها هرگز گرفته نشده است، تأکید کرد که حتی با وجود امضای گواهی فوت و دریافت غرامت، خانواده‌ها امکان شکایت را خواهند داشت.
دعوت به برگزاری نشست با خانواده‌های معترض
کاپیتان فرحبد همچنین در این نشست با بیان اینکه مشکل در شفاف‌سازی در این زمینه نداشتن تخصص برخی از معترضان و اعتماد‌نداشتن آنها به تخصص کارشناسان است، گفت: بارها از سوی خانواده‌ها امکان گروگان‌گیری خدمه نیز مورد پرسش قرار گرفت، اما باید در ابتدا پرسید که علت این گروگان‌گیری چه می‌تواند باشد؟ اما تاکنون پاسخ روشنی در این زمینه داده نشده است.
او با گلایه از خانواده‌های معترض تأکید کرد: در جلسه‌ای که برای شفاف‌سازی درباره این حادثه برگزار شد، 10 خانواده معترض حضور نداشتند و تنها دو نفر از نمایندگان خود را به این جلسه فرستادند. هرچند تلاش کردیم شروط آنها برای حضور در جلسه را نیز فراهم کنیم، کماکان برای حضور در شرکت ملی نفتکش با هدف رفع شبهات خود امتناع می‌کنند. بااینحال از آنها دعوت می‌کنیم که برای رفع شبهات خود همراه کارشناسان مورد وثوق خود به شرکت ملی نفتکش ایران مراجعه کنند.
در این جلسه که در قالب پرسش‌وپاسخ بین دو مسئول شرکت ملی نفتکش و خبرنگاران برگزار شده بود، کاپیتان نوذری نیز با اشاره به تماس‌هایی که با خانواده‌های معترض سانچی برقرار شد، گفت: «وقتی شخصی در موقعیت حادثه قرار می‌گیرد، در وهله اول با نزدیک‌ترین افراد خانواده خود تماس می‌گیرد و نه فردی درجه چندم. علاوه بر آن، این موضوع خارج از حیطه وظایف شرکت ملی نفتکش است و باید از دستگاه‌های مربوطه بخواهند به این موضوع رسیدگی کنند». بااینحال کاپیتان فرحبد بر این موضوع تأکید کرده‌اند که اگر تمایل داشته باشند می‌توانند این تماس‌ها را به شرکت ملی نفتکش ارجاع دهند تا این شرکت این موضوع را از نهادهای مربوطه پیگیری کند.
این سخن او در واکنش به برقراری تماس‌ها با بستگان درجه دوم خدمه مفقود‌شده سانچی بیان شد. بااینحال در همان زمان به این نکته اشاره شد که این تماس‌ها عمدتا با افراد درجه اول خانواده‌ها برقرار شده و نمی‌توان با این دید، ادعای مطرح‌شده از سوی خانواده‌ها را زیر سؤال برد.
کاپیتان نوذری یادآور شد که اگر ابهامی درباره این حادثه وجود داشت، هرگز سه هزار نیرویی که در این شرکت مشغول به کار هستند، از کنار آن عبور نمی‌کردند و مشکلاتی برای حضور پرسنل روی کشتی ایجاد می‌شد.
چرا پاسخ وزارت اطلاعات، خانواده‌ها را قانع نکرد؟
یک روز قبل از برگزاری این نشست نیز علی ربیعی، سخنگوی دولت و مسئول کمیته رسیدگی به سانحه سانچی در زمان حضور ربیعی در وزارت کار در حاشیه هیئت دولت در واکنش به این تماس‌ها گفته بود: «اینکه برخی خانواده‌ها میگویند با آنها تماس برقرار شده، از سوی وزارت اطلاعات بررسی شد. چرا باید جمهوری اسلامی شهروندان خود را ببرد پنهان کند؟ بیشتر حرف‌زدن در‌این‌باره نمک‌پاشیدن روی زخم است.
ایران اینترنشنال و امثال آن وضعیت‌شان مشخص است. این پترو رسانه‌ها مشخص است چرا این موضوع را پیگیری می‌کنند، این موضوع که سرنشینان سانچی را بردند در جزیره‌ای در چین، درست نیست». این سخن در حالی از سوی این مقام مسئول مطرح شده بود که خانواده‌های معترض میگویند شکایت آنها به دادستانی امور بین‌الملل و نامه‌هایی که از سوی دادستانی به وزارت اطلاعات ارسال شده، جز کلی‌گویی چیزی را شفاف نکرده است.
امکان استفاده از قایق نجات کاملا منتفی است
کاپیتان نوذری با اشاره به اینکه فرصت دو، سه دقیقه‌ای برای نجات خدمه از انفجار رخ‌داده وجود داشته، گفت: یکی از خدمه با لباس ویژه پیدا شده که نشان می‌دهد این فرصت فراهم بوده است. بااینحال امکان استفاده از قایق‌های نجات به‌هیچ‌عنوان فراهم نبوده؛ زیرا هم براساس بررسی‌های کارشناسی و هم براساس مستندات موجود (مجموع عکس و فیلم)، یکی از قایق‌های نجات کاملا ذوب شده و محل اتصال دیگری به نفتکش نیز در حالت عادی قبل از پرتاب قرار داشت؛ بنابراین امکان استفاده از قایق نجات کاملا منتفی است.
پیکر 2 خدمه روی سانچی کاملا از بین رفته است
او در اینجا به ادعای سالم‌بودن ساختار بدن افراد پیدا‌شده روی عرشه سانچی اشاره کرده و گفت: عکس‌ها و فیلم‌هایی که از لحظه پیداشدن پیکر دو خدمه روی عرشه وجود دارد، نشان می‌دهد که این افراد کاملا از بین رفته‌اند و حتی بخشی از بدن آنها را با دست جمع می‌کنند؛ بنابراین عجیب نیست اگر پیکر دیگر خدمه، به‌اصطلاح پودر شده و از بین رفته باشد.
رد ادعای پیداشدن پیکر 2 نفر آخر در سانچی
کاپیتان فرحبد نیز درباره حضور دو نفر از آخرین افرادی که می‌توانستند در نفتکش حضور داشته باشند، گفت: اجساد دو نفری که روی عرشه سانچی پیدا شد، مربوط به افسر تدارکات و افسر اول بود. فرض بر اینکه طبق پروتکل باید افسر اول نیز به همراه فرمانده روی کشتی حضور می‌داشته، این سؤال مطرح است که افسر تدارکات چرا باید روی عرشه به‌عنوان آخرین نفر حضور داشته باشد؟ اگر قایق مهیا بود، قاعدتا این فرد نیز باید نفتکش را ترک می‌کرد؛ اما چرا پیکر او روی کشتی پیدا شد؟ چنین قاعده‌ای به‌هیچ‌عنوان وجود ندارد و این ادعا رد می‌شود.
امکان ترک کریستال فراهم بود، سانچی نه
او همچنین درباره چرایی زنده‌بودن خدمه سی‌اف‌کریستال با وجود تصادم با نفتکش سانچی گفت: وزن کشتی سانچی از کریستال سنگین‌تر بوده است. آنچه مشخص است، این است که زمانی که برخورد دو کشتی رخ می‌دهد، سانچی تا مدت کوتاهی به مسیر خود ادامه می‌دهد. این حرکت رو به جلو موجب می‌شود هم شعله و هم گاز به سمت عقب حرکت کند و در مدت‌زمان کوتاهی قسمت عقب نفتکش کاملا احاطه شود. محل وجود قایق نجات کشتی کریستال در پشت آن بود و به‌راحتی از کشتی جدا می‌شد (FREE FALL بود)؛ بنابراین این امکان برای خدمه کریستال فراهم بود که پس از جدا‌شدن کریستال از سانچی، بتوانند از زاویه دیگری از کشتی به سمت قایق نجات حرکت کرده و خود را نجات دهند؛ اما این امکان به علت جهت حرکت آتش و گاز به سمت عقب کشتی سانچی برای خدمه ایرانی و بنگلادشی فراهم نشد.
در این جلسه به اظهارات دیگری نیز پاسخ داده شد که امکان انتشار همه آن در این فرصت فراهم نیست. بااینحال این پرسش کماکان مطرح است که چرا مسئولان در این سانحه، برای شفاف‌سازی نشستی با خانواده‌ها برگزار نمی‌کنند تا با بیان ادله‌های موجود، آنها را اقناع کنند؟ البته ناگفته نماند که پیداست در این راستا، خانواده‌های معترض نیز باید دعوت برای حضور در چنین نشست‌هایی را بپذیرند و اگر مدارک موجود کافی نبود، بر اعتراض خود پافشاری کنند.
