◄ نیاز کشور به بنادر نسل سوم یا چهارم؟
تب اتصال به بنادر بازرگانی دنیا، دو سه سالی است که در کشور ما به شکل جدی تری مطرح شده است اما امکان این اتصال به پارامترها، تجهیزات و زیرساخت های زیادی احتیاج دارد که در کشور ما اساسا پیگیری می شوند اما نه با سرعتی قابل قبول.
تب اتصال به بنادر بازرگانی دنیا، دو سه سالی است که در کشور ما به شکل جدی تری مطرح شده است اما امکان این اتصال به پارامترها، تجهیزات و زیرساخت های زیادی احتیاج دارد که در کشور ما اساسا با سرعت کمتری پیگیری می شوند.
به گزارش تین نیوز، نقش اصلی بندر، تسهیل تردد کشتیها و جریان کالاهایی است که از طرق مختلف دریایی، زمینی، ریلی و هوایی به آن مکان منتقل می شوند و بنادر براساس معیارهایی همچون دیدگاه های مدیران، حوزه و گسترش فعالیت، جامع نگری در برنامه های عملیاتی و سازمانی و فناوری اطلاعات به چهار نسل موسومند.
ایران ارتقای جایگاه بنادر تا نسل سوم را در پیشانی اقدامات خود قرار داده است. در همین زمینه وزیر راه و شهرسازی طی هفته گذشته اظهارداشت: با تبدیل بنادر به بنادر نسل سوم، در تلاش هستیم تا سهم بازار ایران را در بازارهای بین المللی افزایش و قیمت تمام شده کالاها را کاهش دهیم و در عین حال با ایجاد جذابیت های اقتصادی و تجاری، در صدد ایجاد رقابت در بنادر کشور و ایجاد صادرات پایدار هستیم.
اما این بنادر چه نوع بنادری هستند و آیا رشد بنادر ایران در نسل چهارمی شدن آنها اتفاتق نمی افتد؟ به این معنی که با رشد تجهیزات و زیرساخت ها در بنادر به ارتباطات گسترده بین المللی به عنوان یکی از اعضای جامعه جهانی که رشد و پیشرفت خود را سرلوحه اقدامات قرار داده است، نیز نیاز است.
در بنادر نسل سوم جایگاه بندر از یک بندر محلی و یا انحصاری به یک بندر در ابعاد بین المللی و رقابتی با دیگر بنادر قرار می گیرد. حجم ترافیک دریایی آن بنادر با تعداد کشتی های ورودی و خطوط منظم لاینری و ورود و خروج کالا به پسکرانه های بندر افزایش می یابد. میزان اشتغالزایی با ایجاد شهرک های صنعتی در بنادر و اطراف آن به منظور ارزش افزوده بر روی کالاها و خدمات جانبی گسترش پیدا می کند.
این بنادر به عنوان بنگاه های اقتصادی سودآور و خودکفا تبدیل شده و به دنبال تامین منابع مالی مورد نیاز شرکت های سرمایه گذاری و تامین منابع را در درون بنادر فعال تر می نمایند و به همین دلیل به برخی معافیت ها و حمایت های مالی از طرف قانون گذار و مراجع رسمی دولت نیاز دارد.
در دو دهه اخیر با نگاه ایجاد و توسعه بنادر نسل سوم در ایران، بنادر شهید رجایی، امام خمینی و امیرآباد سعی کردند شرایط لازم را برای ارائه خدمات مطلوب تر و از نوع نسل سوم برای مشتریان خود فراهم آورند که در برخی از موارد هم موفق بوده است. در برخی از شاخص های بنادر نسل سوم نیاز به هماهنگی های بیشتر بین ذینفعان و بخش های مختلف فعال در بنادر ضروری به نظر می رسد.
بندر نسل سوم در خصوص نگهداری کالاها، به صورت تخصصی انبار مخصوص هر کالا را فراهم می نماید و دارای ترمینال خاص تخلیه و بارگیری و انبار هر یک از کالا ها می باشد. از تجهیزات متناسب با هر یک از کالاها در ترمینال‌های خاص استفاده می کند.
در یک بندر نسل سوم صنایع بندری و دریایی در محدوده بندر و پسکرانه آن توسعه پیدا می کند. با توجه به کشتی های ورودی به آن بنادر امکان ارائه خدمات مختلف به کشتی، تعمیرات، قطعات، سوخت، آذوقه و امکان ارتباط با موسسات رده بندی، بیمه کشتی، تعویض پرسنل کشتی فراهم می باشد.
در بندر نسل سوم در کنار خود امکان حضور کلیه شرکت های خدماتی دریایی را فراهم کرده است تا کشتی بتواند در سریع ترین زمان ممکن خدمات دریایی متناسب را دریافت کند.
با توجه به توسعه کانتینری شدن بنادر، در بنادر نسل سوم باید اطلاعات به موقع در مورد موجودی کالا و کانتینر و جابجایی آنها و امکان چیدن کالا و تخلیه آن از کانتینر، بسته بندی و توزین بسته‌بندی‌های مجدد فراهم باشد و این اقدامات با سرعت به صورت مکانیزه انجام گیرد. ارائه خدمات ارزش افزوده بر روی کالاهای ورودی به محدوده بنادر و ایجاد کارخانه های مرتبط با هر یک از کالا ها به نحوی که از جهت قانونی و معافیت های گمرکی در بندر نسل سوم باید امتیازهای ویژه و جذابیت ایجاد نموده تا شرایط برای احداث انواع کارخانه ها در محدوده بنادر و پسکرانه یک بندر نسل سوم فراهم شود.
در این راستا قطعاً توسعه نرم افزارهای مرتبط و IT از ضروریات می باشد تا ارائه اطلاعات و ایجاد بانک اطلاعاتی خدمات مختلف در زمینه های دریایی و بندری و مالی در دسترس کلیه شرکت های فعال در بندر و نمایندگی کشتی ها و متقاضیان قرار گیرد.
گفتنی است که بنادر به 4 نوع از نظر سطح پیشرفت تقسیم می شوند. در بنادر نسل اول، فعالیت ها فقط در محدوده بندر متمرکزند. در بنادر نسل دوم بندر و دولت و شرکتهای خصوصی با هم در تعاملند. در بنادر نسل سوم به دلیل حمل و نقل چند وجهی و نیازهای رو به رشد تجارت، به فعالیت های بازاریابی و ارزش افزوده کالا پرداخته می شود که نقش مهمی در زنجیره حمل و نقل یکپارچه که بر پایه تولید و توزیع بنا شده است، ایفا می کنند.
دربنادر نسل چهارم یا بنادر شبکه، ضمن اتصال مناطق مختلف بندر با همدیگر، بندر با سایر بنادر دنیا نیزدر تعامل و همکاری در سطوح بین المللی است و استفاده از سیستم تبادل الکترونیکی داده ها برای مدیریت و حمل و نقل را در فرآیند های بندر نهادینه نموده است
