شکل گیری اقتصاد دریا محور در کشور با تحقق کریدور شمال جنوب
همواره این سوال مطرح می شود که آیا می توانیم اقتصاد دریا پایه را فعال کنیم؟! و قطعا پاسخ مثبت است.
یک کارشناس اقتصادی، با بیان اینکه دو دهه قبل، توافق نامه کریدور شمال جنوب بین هند و ایران و روسیه امضا شد، عنوان کرد: با تحقق این کریدور، بخش عمده اقتصاد دریا محور ایران شکل می گیرد.
به گزارش تین نیوز به نقل از ایسنا، هادی حق شناس با اشاره به مفهوم اقتصاد از نظر مردم، اظهار کرد: اقتصاد از نظر مردم درآمد و اشتغال و رونق کسب و کار و افزایش سطح رفاه و... است و مردم بر همین اساس وضعیت اقتصادی را مطلوب یا غیر مطلوب می دانند، یعنی زمانی وضعیت اقتصادی کشور خوب است که درآمد مردم خوب باشد و فضای کسب و کارشان به سمت رونق برود؛ نه رکود.
وی با بیان اینکه در دنیای امروز کشورها براساس مزیت های نسبی خود راهبردهای اقتصادی را انتخاب می کنند، افزود: به عنوان مثال، کشوری مانند سوییس که از مزیت دریایی برخوردار نیست، به سراغ گردشگری و بانکداری رفته است؛ اقتصاد اوکراین نیز مبتنی بر بخش کشاورزی است و عمده غلات جهان را تامین می کند.
این کارشناس اقتصادی، کشوری مانند عربستان را متکی به اقتصاد نفت و اقتصاد قطر را وابسته به گاز دانست و تصریح کرد: توجه به یکی از مزیت های اقتصادی، به معنی در اولویت نبودن سایر مزیت ها نیست.
حق شناس، با بیان اینکه در اقتصاد ایران همچنان بخش نفت غالب است، خاطرنشان کرد: همواره این سوال مطرح می شود که آیا می توانیم اقتصاد دریا پایه را فعال کنیم؟! و قطعا پاسخ مثبت است، زیرا بسیاری از کشورهای جهان مانند سنگاپور و هنگ کنگ این کار را کرده اند و به مرکز تجارت دریایی جهان تبدیل شده اند.
وی با اشاره به ظرفیت های اقتصادی امارات متحده عربی، اضافه کرد: خیلی ها امارات را به گردشگری و بخش فرودگاهی می شناسند؛ به گونه ای که بخش عمده مردم به فرودگاه دبی می روند و مسیر بعدی را از آنجا انتخاب می کنند، اما واقعیت اقتصادی امارات این است که یکی از ۱۰ بندر بزرگ جهان به نام جبل علی را دارد.
این مدرس دانشگاه، در پاسخ به چرایی عدم نقش آفرینی بنادر ایران در اقتصاد جهانی، ادامه داد: کشتی هایی که به بندر جبل علی امارات می روند، به واسطه عبور از تنگه هرمز از بندر عباس و بندر شهید رجایی می گذرند؛ این در حالی است که در برخی از مواقع، رفت و برگشت کشتی ها با دو روز دریانوردی بیشتر همراه است و قطعا استفاده از بنادر ایران به نفع صاحبان کالا و خطوط کشتیرانی خواهد بود، اما در عمل چنین اتفاقی نمی افتد.
وی با بیان اینکه متاسفانه اقتصاد دریا پایه و دریا محور به شکل عملی در سیاست های اقتصادی ایران دیده نشده است، گفت: مسئولان علاقمند به اقتصاد دریا هستند، اما فقط علاقمندی کافی نیست و باید با تحقق ابزارهای لازم، این پتانسیل بالقوه را به بالفعل تبدیل کرد.
حق شناس با اشاره به امکان شکل گیری کریدورهای جدید در منطقه برای دور زدن ایران، خاطرنشان کرد: در اجلاس اخیر جی۲۰، کریدور جدیدی تعریف شده که کالا را از هند به عربستان و سپس اردن و اروپا جابجا می کند.
این کارشناس اقتصادی، با بیان اینکه دو دهه قبل، توافق نامه کریدور شمال - جنوب بین هند و ایران و روسیه امضا شد، عنوان کرد: با تحقق این کریدور، بخش عمده اقتصاد دریا پایه ایران شکل می گیرد، زیرا کالاها باید با کشتی به بنادر جنوبی ایران بیایند و سپس با راه آهن به سمت آسیای میانه و روسیه بروند؛ بخشی نیز به بنادر شمال کشور جهت انتقال به اروپا می رود.
وی فراهم نشدن ساز و کارهای کریدور شمال - جنوب را مانعی بر سر راه راهبرد اقتصاد دریا پایه دانست و بیان کرد: هدف اصلی در تحقق اقتصاد دریا پایه، بخش حمل و نقل و کشتیرانی است؛ نه گردشگری و نفت و گاز.
حق شناس، با اشاره به ابعاد مختلف اقتصاد دریا پایه، توسعه بنادر و خطوط کشتیرانی با محوریت حمل و نقل را مهمترین بخش آن دانست و خاطرنشان کرد: این بخش اشتغالزایی فراوان اعم از کشتی سازی و کشتی داری و بندر و شرکت های حمل و نقل و... را به دنبال دارد.
این مدرس دانشگاه، موقعیت جغرافیایی و کریدورهای هوایی فرودگاه امام خمینی(ره) را غیرقابل مقایسه با فرودگاه دبی و فرودگاه استانبول دانست و یادآور شد: به همان دلیلی که ظرفیت کریدورهای هوایی ایران فعال نشده، اقتصاد دریا پایه مبتنی بر حمل و نقل دریایی شمال - جنوب و شرق - غرب نیز شکل نگرفته است.
وی با بیان اینکه «زمان» یکی از مهمترین مؤلفه ها در بخش حمل و نقل بار و مسافر اعم از زمینی و هوایی و دریایی است، تصریح کرد: زمان تحویل کالا برای صاحب کالا خیلی مهم است و لذا هرگونه تاخیر و کنسلی، زمان تحویل کالا را دچار خدشه می کند و در نتیجه تضعیف اقتصاد دریا پایه را موجب می شود.
