◄ مهم‌ترین پروژه ریلی کشور و چالش‌های آن
اگرچه اتصال چابهار به شبکه ریلی در زاهدان از اهمیت بالایی برخوردار است، اما امتداد آن از زاهدان به زابل، بیرجند، تربت حیدریه و نهایتاً از طریق مشهد، به خط آهن سرخس در شمال شرق کشور برای توسعه ترانزیت کالا از کشورهای آسیای میانه، روسیه، حاشیه دریای خزر و قفقاز و همچنین اتصال آن به افغانستان از طریق راه آهن خواف-هرات است که می تواند تحولی شگرف در آینده ترانزیت ریلی و دریایی ایران ایحاد کند.
ریل‌گذاری خط آهن چابهار-زاهدان در روزهای گذشته آغاز شد. وزیر راه و شهرسازی، در آیین افتتاح این پروژه آن را مهم‌ترین پروژه ریلی کشور دانست.
به گزارش تین نیوز، یکی از مشکلات طرح‌های عمرانی کشور عدم اطلاع مردم از برنامه زمانبندی و زمان افتتاح طرح هاست. این اتفاق بیشتر به دلایل عدم ثبات اقتصادی به دلیل تحریم های تقریبا همیشگی و نوسانات ارزی ریالی، عدم همانگی یا هماهنگی کم دستگاه های ذی ربط، مشکلات تزریق بودجه و یا تعلل پیمانکار در انجام به موقع وظایف رخ می دهد.
این در حالی است که با اتصال (زودهنگام، تا زمانی که کشورهای اطراف همچون ترکیه اقدامات مشابه و سریعتری نداشته باشند) آسیای میانه و افغانستان به آب‌های آزاد اقیانوسی، از طریق افتتاح به موقع و هرچه سریعتر راه آهن زاهدان-چابهار، جاده ابریشم به روی تجار و بازرگانان ایرانی و خارجی گشوده خواهد شد و انتقال کالا از طریق بنادر جنوبی و شمالی کشور از طریق حمل ونقل ترکیبی با ریل، ممکن خواهد شد.
ریل گذاری ۶۲۸ کیلومتر در مسیر راه آهن زاهدان – چابهار به عنوان طولانی‌ترین مسیر ریلی کشور با حضور محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی و فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا (ص) به عنوان مجری طرح در 17 تیر 99 آغاز شد.
هدف از اجرای این مسیر ریلی اتصال چابهار به عنوان تنها بندر اقیانوسی کشور به شبکه ریلی است. ایجاد یک بندر دیگر در چابهار البته این نوید را می دهد که این تنها بندر اقیانوسی با لنگرگاه های بیشتر بتواند پذیرای حجم بیشتری از کالا باشد.
درواقع دولت یازدهم با اجرای ۲ برنامه مهم و کلیدی «توسعه محور شرق و سواحل مکران» سرمایه گذاری قابل توجه ای در سیستان و بلوچستان را در دستور کار خود قرار داده است.
وزیر راه و شهرسازی در مراسم آغاز عملیات ریل گذاری قطار زاهدان-چابهار در اینباره اظهارداشت: دولت هم در حوزه زیرساختی و هم روبنایی در سیستان و بلوچستان طرح های مهمی نظیر راه آهن چابهار- زاهدان و توسعه بندر شهید بهشتی را در دست اجرا دارد که بزودی اثرات اقتصادی و توسعه ای آنها در این استان قابل لمس خواهد بود.
وی ادامه داد: توسعه زیرساختی هم در بخش بندر، ریل، حمل و نقل و فرودگاه نوید دهنده توسعه همه جانبه سیستان و بلوچستان است.
اسلامی افزود: این پروژه معاهدات منطقه‌ای ما را به ویژه معاهدات سه جانبه ای ایران، افغانستان و هندوستان را تقویت می کند و در نهایت بهره برداری از بندر شهید بهشتی چابهار را به دنبال دارد.
وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه با این شبکه ریلی اتصال به منطقه سیستان، زابل و مرز میلک را در برنامه داریم اضافه کرد: یک قطعه از این مسیر به سمت زابل را شروع کرده و امیدواریم با اجرای این پروژه های کلیدی در محور شرق، شکوفایی اقتصادی همراه با توسعه زیربناهای حمل و نقل هر چه سریعتر انجام شود تا مردم ما بتوانند از ثروت های خدادادی نهفته در این سرزمین پهناور و استعدادهای فراوان آن بهره برداری حداکثری داشته باشند.
گفتنی است که همجواری با کشور پاکستان و افغانستان می تواند منشا تجارت وسیع و درآمدزایی خوبی برای استان خوزستان باشد اما ظرفیت‌های داخلی از جمله معادن سرشار و صنایعی که می‌تواند راه‌اندازی شود، ظرفیت های بزرگ کشاورزی در مناطقی که مشکلات آب ندارند و ظرفیت های بندری، اقیانوسی و ترانزیت هر یک به تنهایی می‌تواند برای استان رونق ایجاد کند.
معاون رییس جمهوری و رییس سازمان برنامه و بودجه کشور نیز در سفر خرداد 99 به سیستان و بلوچستان گفته بود: ۲ قطعه از سه قطعه راه آهن چابهار - زاهدان تا پایان سالجاری افتتاح خواهد شد.
محمدباقر نوبخت اظهارداشته است: این طرح در سه قطعه چابهار- ایرانشهر، ایرانشهر - خاش و خاش - زاهدان در حال انجام است.
معاون رییس جمهوری بیان کرد: در دهه فجرسال 99 قطعه زاهدان - خاش متصل و تا اسفند قطعه چابهار - ایرانشهر نیز تکمیل خواهد شد و قطعه باقی‌مانده این طرح نیز خرداد سال 1400 نهایی و تکمیل می شود و به امید خدا تا سال آینده تمام ۷۳۰ کیلومتر این مسیر به اتمام خواهد رسید.
نوبخت خاطر نشان کرد: بیش‌از چهار هزار میلیارد تومان اعتبار معادل ۳۰۰ میلیون یورو به این طرح تخصیص یافته که به صورت نقد در دسترس است.
۹۲۷ هزار مسافر و دو میلیون و ۸۰۰ هزار تن بار برای سال ۱۴۰۱ از اهداف اقتصادی کوتاه‌مدت طرح
مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور نیز در اینباره با اشاره به اهمیت خط ریلی چابهار - زاهدان اظهارداشته است: اهمیت راهبردی و استراتژیک سواحل مکران و بندر چابهار به لحاظ اقتصادی، نظامی و فرهنگی، استفاده از سواحل امن دریای عمان و بندر چابهار برای امور بازرگانی و تجاری و تبادل کالا و بهره‌برداری حداکثری از سواحل مکران با تامین زیر ساخت‌ها و فعالیت‌های اقتصادی برای ایجاد اشتغال و رفع فقر از منطقه، اهمیت این کلان پروژه را دو چندان کرده است.
به گفته خیرالله خادمی جابجایی ۹۲۷ هزار مسافر و دو میلیون و ۸۰۰ هزار تن بار برای سال ۱۴۰۱ از اهداف اقتصادی کوتاه‌مدت این طرح عنوان شده است.
معاون وزیر راه و شهرسازی می گوید : با اتصال این مسیر ریلی به چابهار یک تحول در شبکه ریلی داخل کشور ایجاد خواهد شد و تحولات بزرگی در مبادلات کالا به جز افغانستان به کشورهای آسیای میانه به وجود می آورد.
با این اوصاف، اگرچه اتصال بندر استراتژیک چابهار با خط آهن به شبکه ریلی در زاهدان از اهمیت بالایی برخوردار است، اما امتداد آن از زاهدان به زابل، بیرجند، تربت حیدریه و نهایتاً از طریق مشهد، به خط آهن سرخس-سرخس در شمال شرق کشور برای توسعه ترانزیت کالا از کشورهای آسیای میانه، روسیه، حاشیه دریای خزر و قفقاز و همچنین اتصال آن به افغانستان از طریق راه آهن خواف-هرات است که می تواند تحولی شگرف در آینده ترانزیت ریلی و دریایی ایران داشته باشد.
