مشکلات ساکنان ساختمانهای بلند
یک استاد شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران گفت: زندگی در ساختمانهای مرتفع مسکونی اگرچه مسائل کمی مسکن را تسهیل میکند و از این نظر دارای جنبههای مثبت فراوان است اما از نظر کیفی باعث بروز تاثیرات روانی و محیطی ناشی از تراکم بیش از حد و گوناگونی اجتماعی در یک سطح محدود، میشود.
یک استاد شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران گفت: زندگی در ساختمانهای مرتفع مسکونی اگرچه مسائل کمی مسکن را تسهیل میکند و از این نظر دارای جنبههای مثبت فراوان است اما از نظر کیفی باعث بروز تاثیرات روانی و محیطی ناشی از تراکم بیش از حد و گوناگونی اجتماعی در یک سطح محدود، میشود.
به گزارش ایسنا،دکتر اسماعیل، با اشاره به اینکه قبل از دهه 40 سکونتگاههایی به شکل آپارتمان در ایران نداشتیم، اظهار کرد: خلاء برنامه ریزی منطقهای در ایران، رکود اقتصادی قبل از دهه 40 و خلاء امکانات در نقاط مهاجر فرست باعث شد مهاجرت از روستاها و شهرهای اطراف به شهرهای اصلی و نقاطی که تمرکز فعالیتهای اقتصادی دارند، بیشتر شود که در پی این افزایش مهاجرت، نیاز به مسکن و زمین بیشتر شد و به تبع آن نیز قیمت زمین و مسکن افزایش یافت. بنابراین آپارتماننشینی در ایران راهحل اقتصادی برای سرشکن کردن قیمتزمین و اسکان بیشتر جمعیت در یک قطعه زمین بود که به طور عمده از اوایل دهه 40 در ایران آغاز شد و ساختمانهای خیابان فیشر آباد (سپهبد قرنی) و خیابان سامان... نیز از اولین آپارتمانهای ساخته شده به صورت انبوه در ایران بودند.
بحران مسکن برای افراد کم درآمد منجر به ایجاد سکونتگاههای غیر رسمی و برای افراد با درآمد متوسط در شهرها به شکل آپارتمان نشینی درآمده است. همچنین زمانی محوریت محله براساس اصول فرهنگی و اجتماعی شکل می گرفت و افراد فقیر و غنی در کنار هم زندگیمی کردند اما امروزه محلهها براساس توان اقتصادی و درآمد افراد شکل میگیرند و همین امر منجربه پیدایش محلههای فقیر و غنی و ایجاد تضادهای شهری می شود.وی ادامه داد: به طور کلی از نظر علمی آپارتمان نشینی ارتباطی با سکونتگاه انسانی ندارد، زیرا آپارتمانها به عنوان یک خوابگاه هستند. در حقیقت سکونتگاه انسانی مفهوم خاصی دارد و بلند مرتبه سازی بیشتر برای نقاط اداری و تجاری مناسب بوده و نباید در هرجایی استفاد شود؛ زیرا فشار هوا و عدم دسترسی به طبیعت و...عواملی هستند که با اساس خلقت انسان نیز هم خوانی ندارند.
به مسکن به شکل سرمایه نگاه نکنیم
این استاد شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران افزود: برای اسکان سرریز جمعیت شهرها ،طرحی به نام احداث شهرهای جدید داده شد.اما با وجود احداث شهرهای جدید، شاهد گسترش شهرهای اصلی نیز بودیم که این نیز نشان دهنده ضعف در کارآیی مدیریتهای شهری است. همچنین مشکلات دیگری که در زمینه مسکن وجود دارد این است که افراد مسکن را به شکل سرمایه نگاه میکنند و همین امر تمایل آنها را برای خرید مسکن بیشتر کرده و برج سازی را رونق می بخشد. در حقیقت نباید به مسکن به شکل سرمایه نگاه کرد و باید صرفا سکونتگاه تلقی شود.
محلهها براساس توان اقتصادی و درآمد افراد شکل میگیرند
وی افزایش مهاجرتها، نوع نگرش مدیریت شهری، ضعف در برنامه ریزی منطقهای و تمرکز گرایی بیش از حد بویژه در شهرهای بزرگ و فقدان آن در مناطق دور افتاده را علل بروز بحران مسکن دانست و اضافه کرد: بحران مسکن برای افراد کم درآمد منجر به ایجاد سکونتگاههای غیر رسمی و برای افراد با درآمد متوسط در شهرها به شکل آپارتمان نشینی درآمده است. در حالیکه زمانی محوریت محله براساس اصول فرهنگی و اجتماعی شکل میگرفت و افراد فقیر و غنی در کنار هم زندگیمی کردند؛ اما امروزه محلهها براساس توان اقتصادی و درآمد افراد شکل میگیرند و همین امر منجربه پیدایش محلههای فقیر و غنی و ایجاد تضادهای شهری میشود.
دکتر شیعه در ادامه به چند نمونه از شهرهای جهانی اشاره کرد و گفت: در شهرهایی مانند "منهتن نیویورک درآمریکا" و "دبی" و....کاربرد ساختمانهای مرتفع بیشتر برای فعالیتهای اقتصادی، اداری وتجاری است و سکونت در آنها به شکل محدودی است؛ زیرا سکونت در ساختمانهای مرتفع مناسب نیست. بنابراین در کشورهایی که شهرسازی آنها بر اساس اصول علمی انجام میشود، ساختمانهای مرتفع بیشتر برای فعالیتهای اقتصادی، اداری و تجاری مورد استفاده قرار میگیرند و گاهی نیز بعضی از نقاط به صورت محدود با ایجاد آپارتمانهایی برای اسکان خانوارهای کم درآمد و خوابگاههای دانشجویی استفاده میشود ولی اغلب سکونتگاههای انسانی در این شهرها اکثرا بناهای یک طبقه تا حداکثر دو طبقه هستند.
برنامههای منطقهای شهرها را از تمرکز گرایی نجات میدهد
به گفته وی اگر برنامهریزی منطقهای در کشور ما به درستی صورت میگرفت و هر منطقهای برای خود برنامه جداگانهای داشت، شاهد مهاجرت افراد از نقاط مختلف به شهرهای بزرگ نبودیم. در حقیقت نگرش منطقهای در زمینه نقشدهی و تعیین جایگاه شهر و روستا موثر است و میتواند شهرها را از تمرکز گرایی نجات دهد.