بررسی لزوم ورود هوشمندانه دولت برای سامان‌دادن به بازار مسکن
سوداگران از سرمایه‌ای‌شدن بازار مسکن سود می‌برند.
فضای سوداگرانه به‌وجود‌آمده در بازار مسکن و همچنین ناتوانی بخشی از جامعه در تأمین نیاز به مسکن، دولت را موظف می‌کند برای سامان‌دادن بازار، از ابزارهای خود به صورت هوشمند استفاده کند.
به گزارش تین نیوز به نقل از شرق، یکی از اساسی‌ترین نیازهای هر خانواده، داشتن سرپناهی مناسب برای زندگی است. با توجه به اطلاعات به‌دست‌آمده از سرشماری سال 1395، در پایتخت به طور متوسط 47 درصد از هزینه‌های یک خانواده مربوط به تأمین مسکن است که این هزینه در دهک‌های پایین جامعه به 70 درصد هم می‌رسد. این اطلاعات بیان‌کننده سهم بالای مسکن در سبد هزینه خانواده است.
در حقیقت می‌توان گفت اگر بتوانیم بازار مسکن را در جامعه سامان دهیم و همه دهک‌ها بتوانند صاحب‌خانه شوند، گام بلندی به سوی توانمند‌کردن اقتصادی خانوارها برداشته‌ایم. بر همین مبنا قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مانند دیگر کشورها، داشتن مسکن متناسب با نیاز را حق هر فرد و خانواده ایرانی دانسته است. همچنین بنا بر اصل 31 قانون اساسی، دولت موظف است با رعایت اولویت برای آن‌ها که نیازمندترند؛ به‌ویژه روستانشینان و کارگران، مسکن مناسب فراهم کند.
لزوم برنامه‌ریزی برای صاحبخانهشدن خانوارهای ناتوان
وضعیت کنونی بازار مسکن در ایران، به نحوی است که بسیاری از افراد جامعه توانایی تأمین هزینه مسکن خود را ندارند. ارزیابی این مسئله به کمک شاخص هزینه دسترسی به مسکن مؤثر انجام می‌شود. در واقع این شاخص، بیان‌کننده تعداد سال‌هایی است که یک خانوار با پس‌انداز یک‌سوم درآمد خود می‌تواند هزینه خرید مسکن را تأمین کند.
شاخص هزینه دسترسی به مسکن مؤثر به طور متوسط برای خانوارهایی که از درآمد سالانه 36 میلیون تومان برخوردارند، در شهر تهران به بیش از 80 سال رسیده است.از طرفی، بخشی از اقشار جامعه مانند زوج‌های جوان، حتی اگر از درآمد مناسبی هم برخوردار باشند، به خاطر نداشتن پس‌انداز قبلی توانایی خرید مسکن را نخواهند داشت.
از‌این‌رو دولت باید برای صاحب‌خانه‌کردن زوج‌های جوان و همچنین خانوارهایی که درآمد کافی برای پاسخ به نیاز مسکن خود را ندارند، برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام دهد. برای مثال در کشور آمریکا، تخمین زده می‌شود که دولت آمریکا بین سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۷ بین ۶۵ هزار تا ۷۲ هزار مسکن حمایتی ساخته است...
همچنین آمارها نشان می‌دهد که اگر فردی بیش از ۱۲ ماه بی‌خانمان باشد، هزینه‌ای در حدود 42هزارو 217 دلار بر روی دست دولت خواهد گذاشت؛ اما در‌صورتی‌که وارد طرح مسکن حمایتی شود، این هزینه به 35هزارو 117 دلار کاهش می‌یابد.
سوداگران از سرمایه‌ای‌شدن بازار مسکن سود می‌برند
معضل دیگر این روزهای بازار مسکن، وجود تقاضاهای سرمایه‌ای و فعالیت‌های سوداگرانه تلقی می‌شود. عده‌ای از کارشناسان و دست‌اندرکاران بخش مسکن کشور بیان می‌کنند که تعداد واحدهای مسکونی در کشور بیش از تعداد خانوار است. در همین راستا محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی، ضمن اشاره به این نکته که تعداد خانه‌های شناسایی‌شده بر‌اساس سرشماری سال 1395 بالغ بر 24میلیون‌و 200 هزار واحد است، گفت: حدود ۲.۲ میلیون واحد مسکونی بیشتر از خانوارها در کشور وجود دارد.
اما نکته درخور‌توجه نسبت تعداد خانوار به تعداد واحد مسکونی دارای سکنه در کشور است که شاخص تراکم خانوار نامیده می‌شود. این شاخص بر‌اساس سرشماری سال 1395، عدد 1/06را برای کل کشور نشان می‌دهد و بیان می‌کند که حدود 1/4 میلیون خانوار در کشور یا به شیوه چند خانوار در یک خانه زندگی می‌کنند یا اساسا سرپناه این خانوارها را نمی‌توان واحد مسکونی به حساب آورد.
اما علت اختلاف بین صحبت کارشناسان و آمارهای موجود در تعداد خانه‌های خالی نهفته است. در واقع تعداد واحدهای مسکونی در کشور بیش از تعداد خانوارهای موجود است؛ اما 2/6 میلیون از این واحدها به بازار عرضه نشده و در اختیار سرمایه‌گذارانی قرار دارد که نگاه‌شان به مسکن، مانند بازار ارز، سکه و دیگر بازارهای سرمایه‌ای است؛ بنابراین با وجود اینکه تعداد واحد مسکونی در کشور بیش از خانوار است؛ اما همچنان 1/4 میلیون خانوار از نعمت سرپناه محروم هستند؛ بنابراین دولت برای جلوگیری از سرمایه‌ای‌شدن بازار مسکن و همچنین قطع دست سوداگران، باید از ابزارهای خود به منظور سامان‌دادن این بازار استفاده کند.
ورود هوشمند دولت به منظور ساماندهی بازار مسکن
با توجه به مشکلات مطرح‌شده از‌جمله ناتوانی بخشی از جامعه برای صاحبخانهشدن و همچنین خارج‌کردن بازار مسکن از حالت سرمایه‌ای به مصرفی، حل این مشکلات بدون وارد‌شدن دولت امکان‌پذیر نخواهد بود. در نتیجه دولت موظف است برای توزیع دقیق واحدهای مسکونی، تولید هدفمند برای پاسخ به نیازهای جدید و جلوگیری از به‌وجود‌آمدن فضا برای ورود سوداگران به صورت هوشمند در بازار مسکن ورود کرده و علاوه بر خانه‌دار‌کردن مردم، از فرصت اقتصادی به‌وجود‌آمده در تولید مسکن استفاده کند.
