◄ زیمنس «جا» زد؛ واگن ساز اروپایی اولین خود تحریم پس از خروج آمریکا از برجام
هرچند در مدتی که از اجرایی شدن برجام می گذرد، قراردادها و توافق نامه های مختلفی میان شرکت های ایران و طرف های اروپایی به امضا رسید، قطعاً حضور شرکت آلمانی زیمنس در ایران یکی از مهم ترین اتفاقاتی بود که پس از اجرای برجام صنعت حمل ونقل ایران به خود دید.
حمل ونقل ریلی ایران با آنکه در سال های اوج گیری تحریم ها توانسته بود، بخش درخور توجهی از نیازهای خود را با استفاده از تولیدات داخلی و بازارهای منطقه ای پوشش دهد، اولویت های جامانده ای مانند نوسازی ناوگان قدیمی، واردکردن واگن های نوساز، خرید ریل و ورود فناوری نوین مسائلی بودند که لغو تحریم ها بار دیگر پیش روی ایران قرار داد تا راه آهن و شرکت های ریلی ایرانی بتوانند برای بهبود شرایط خود با شرکت های بزرگ اروپایی قراردادهایی جدید امضا کنند.
به گزارش تین نیوز، هرچند در مدتی که از اجرایی شدن برجام می گذرد، قراردادها و توافق نامه های مختلفی میان شرکت های ایران و طرف های اروپایی به امضا رسید، قطعاً حضور شرکت آلمانی زیمنس در ایران یکی از مهم ترین اتفاقاتی بود که پس از اجرای برجام صنعت حمل ونقل ایران به خود دید. در زمستان ۱۳۹۴، تیم مذاکره کننده زیمنس به ایران آمد و توافقی با راه آهن ایران منعقد کرد که نتیجه اجرایی آن ورود جدیدترین فناوری ریلی به مسیرهای جدید کشور بود.
برقی کردن خط ریلی تهران ـ مشهد (شامل سیگنالینگ٬ تجهیزات برقی٬ لکوموتیو برقی٬ واگن مسافری و سرویس و نگهداری کامل)، خط پرسرعت تهران ـ اصفهان (ارائه پیشنهاد سیگنالینگ و قطار مسافری سریع السیر) و توسعه و روزآمدکردن سیستم های راه آهن ایران (مانند توسعه سسیستم های راه آهن ایران، سیگنالینگ٬ برقی کردن٬ ناوگان٬ مخابرات شامل انتقال فنّاوری و نگهداری) بخشی از این قرارداد مهم را به وجود می آورد و در جریان آن دو طرف متعهد شدند که در کوتاه ترین زمان ممکن مقدمات اجرایی این قرارداد را به وجود آورند. با گذشت کمتر از سه سال از امضای این قرارداد، حالا خروج آمریکا پای زیمنس را در ایران شل کرده است. تحریم های جدید آمریکا یک طرفه است و اتحادیه اروپا اعلام کرده در برجام باقی خواهد ماند، اما مدیرعامل شرکت زیمنس پیش دستی کرد و از خودتحریمی جدید این شرکت در ایران سخن گفت.
«نمی توانیم هیچ سفارش جدیدی از ایران بگیریم. باید واقعیت سیاسی را بپذیریم. من نگران نیستم، حجم فعالیت ما در ایران خیلی محدود است. باید بین منافع و ارزش هایمان تعادل برقرار کنیم.» این توییت مدیرعامل زیمنس نشان داد که در جنگی که هنوز آغاز نشده است، آنها طرف ایالات متحده آمریکا را خواهند گرفت. هرچند این توییت از همکاری های آینده می گوید، صرف این اظهارنظر نگرانی هایی را برای ادامه همکاری با این شرکت آلمانی به وجود آورد؛ گرچه فعالان این حوزه معتقدند نگرانی در این زمینه هنوز بسیار زود است.
این اقدام زیمنس در حالی است که جدی ترین رقیبش یعنی اشتادلر سوئیس، نه تنها حرفی از رفتن به میان نیاورده بلکه در سال هایی که تحریم های سراسری ایران را محاصره کرده بودند؛ اعلام کرد کشورش بی طرف است و به تبع آن، این شرکت نیز حضورش در ایران را حفظ خواهد کرد. البته این در حالی است که حضور گسترده شرکت های چینی در این سال ها با واگن های بی کیفیت و طبیعتاً ارزان تر، مانع از انعقاد قرارداد خرید و انتقال تکنولوژی اشتادلر سوئیس به ایران شده است.
با قلدری نمی توان اقتصاد جهانی را تغییر داد
سید حسن موسوی نژاد، مدیرعامل سابق شرکت رجا، در گفتگو با هفته نامه «حمل ونقل» اعلام کرد شرایط امروز در حمل ونقل ریلی این طور نیست که انحصار در اختیار اروپایی ها باشد و درحال حاضر ایران می تواند بسیاری از نیازهای خود را از طریق کشورهای غیر اروپایی برطرف کند.
او با اشاره به رشد چشمگیر کشورهایی مانند روسیه، چین و هندوستان در عرصه ریلی، اظهار کرد: «در سال های قبل نیز طرف های ایرانی قراردادهای مهمی با این کشور به امضا رسانده اند و می توان حتی در صورت خروج اروپایی ها از اقتصاد ایران به نیازهای کشور به طور کامل پاسخ گفت. در سال های گذشته هر قراردادی که در ایران با اروپایی ها به امضا رسیده است، رقیبانی از کشورهای آسیایی نیز در کنار آنها حضور داشته که از نظر کیفیت و حتی قیمت تفاوت چندانی با طرف اروپایی نداشته اند و از این پس نیز می توان روی آنها حساب کرد.»
موسوی نژاد در پاسخ به این سؤال که فناوری های نوین تشریح شده در قرارداد با زیمنس چگونه تأمین خواهد شد، تأکید کرد: «در وهله نخست باید در نظر داشت که هنوز تصویر دقیق و روشنی از آینده زیمنس در ایران وجود ندارد. در اظهارنظر منتشرشده صحبت از قراردادهای جدید است و این موضوع ارتباطی با گذشته پیدا نمی کند، ولی حتی اگر قرارداد قبلی نیز ملغی شود، می توان انتظار داشت این فناوری ها از طریقی دیگر اجرایی شود.» او در پاسخ به این سؤال که تا چه میزان بازار ایران توان رقابت با کشوری مانند امریکا را دارد نیز تصریح کرد: «قطعاً حجم تبادلات اقتصادی شرکت های اروپایی با آمریکا قیاس پذیر با آنچه با ایران امضا کرده اند نیست و بالا بودن سطح فعالیت ها در اقتصاد این کشور نشان می دهد ما برای رقابت با آنها شانس چندانی نداریم؛ اما سؤال اصلی جای دیگری است.
کشورهای اروپایی که بارها اعلام کرده اند در برجام باقی خواهند ماند، نیاز به آن دارند که توانایی خود در استقلال سیاسی و اقتصادی شان را ثابت کنند. آمریکا تلاش دارد با قلدربازی دیگر کشورها را نیز با خود همراه کند و حالا زمان آن است که کشورهای اروپایی نشان دهند تا چه میزان می توانند روی تصمیم خود برای باقی ماندن در ایران پایبند بمانند.» او با بیان اینکه فضای امروز تحریم ها قیاس پذیر با گذشته نیست، گفت: «ایران در سال های اوج گیری تحریم ها توانست به حرکت خود ادامه دهد و امروز شرایط به گونه ای است که اروپا در کنار ما قرار گرفته است و آمریکا به تنهایی عمل می کند. ما می توانیم از همین فرصت استفاده و نیاز خود را برطرف کنیم.»
موسوی نژاد درباره میزان اتکا به توان داخلی در صورت محدود شدن تعاملات اقتصادی نیز اظهار کرد: «هیچ کشوری نمی تواند درها را بسته و تمام نیاز خود را از داخل تأمین کند. این موضوع حتی اگر شدنی هم باشد، از نظر هزینه ای صرفه نخواهد داشت. قطعاً ما در بخش هایی از عرصه ریلی می توانیم به نیازهای خود پاسخ دهیم، اما همکاری با شرکت های بین المللی نیز نمی تواند به طور کامل کنار رود.» صنعت ریلی ایران در سال های گذشته خیز بلندی برای توسعه برداشته و از ثبت رکورد ریل گذاری سالانه گرفته تا افزایش تعداد واگن های نوساز و برنامه ریزی برای فرهنگ سازی در استفاده از قطار بخشی از این طرح های کلان را در بر می گیرد. در این بین ورود فناوری های نوین ریلی به کشور بخشی از این برنامه کلان است که کمک شرکت های خارجی می تواند سرعت دستیابی به آنها را بسیار افزایش دهد. هرچند هنوز مشخص نیست حضور زیمنس و دیگر شرکت های اروپایی تا چه زمانی در ایران ادامه خواهد داشت، نبود انحصار در این صنعت راه را برای پیشرفت روشن تر از حمل ونقل هوایی می کند.
منبع: هفته نامه حمل ونقل
