◄ ایران‌ایر؛ مدیریت ضعیف و فرسودگی ناوگان
در دنیا برای هر هواپیمایی حدود ۴۰ نفر کارمند وجود دارد این در حالی است که ایران‌ایر به نسبت هواپیماهای عملیاتی خود بیش از ۸۰۰ کارمند دارد.
اخیرا خبری منتشر شد مبنی بر اینکه «طی مصوبه‌ای از سوی دولت حدود ۱۶ هزار میلیارد ریال از بدهی‌های هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران تسویه و به سرمایه این ایرلاین افزوده شده است.» این خبر این سؤال را پیش رو قرار می‌دهد که آیا ورود دولت به این موضوع کار درستی است یا خیر؟ به اعتقاد من کمک دولت به ایرلاین ملی کشور، کار غلطی نیست چراکه دولت مجبور است به ایران‌ایر کمک کند. برای مثال هواپیمایی التحاد امارات در دو سال گذشته حدود سه و نیم میلیارد دلار ضرر داده است و دولت امارات به این ایرلاین کمک کرد یا هواپیمایی جت ایرویز نیز ورشکست شد و دولت هند نتوانست این ایرلاین را به بخش خصوصی بفروشند که در نهایت دولت هند مجبور شد به این شرکت هواپیمایی کمک کند تا از خطر ورشکستگی نجات پیدا کند.
اینکه رقم کمک دولت به ایران‌ایر باید به چه میزان باشد تا این از خطر ورشکستگی دور شود نیاز به یک بحث کارشناسی دقیق دارد اما بحث اساسی این است که درحال‌حاضر دولت به هر میزان که به این ایرلاین ملی پول تزریق کند با توجه به مشکلات ساختاری و مدیریتی، ایران‌ایر از این وضعیت نجات پیدا نخواهد کرد. متأسفانه وابستگی صندوق بازنشستگی ایران‌ایر به این مجموعه یکی از مشکلات مهم این ایرلاین است چراکه اکنون ایران‌ایر باید حداقل ماهیانه حدود ۲۰ میلیارد تومان حقوق بازنشستگان را پرداخت کند؛ درصورتی‌که شرکت‌هایی که سازمان بازنشستگی کشور برای پرداخت این حقوق‌ها به وجود آورده است حاضر به پرداخت این رقم نیستند.
مشکل دیگر ایران‌ایر فرسودگی ناوگان است؛ همچنین مدیریت فعلی ایران ایر در خرید هواپیماهای ای تی آر که بعد از برجام برای هما خریداری شد، دخالتی نداشته است و این هواپیماها معمولاً با مسافر کمی پرواز می‌کنند و حتی اگر تمام صندلی‌های این هواپیما در زمان پرواز، اشغال باشد با توجه به اینکه زمان پرواز این هواپیماها به نسبت سایر هواپیماها بیشتر است برای ایران‌ایر صرفه اقتصادی نخواهد داشت. در دنیا برای هر هواپیمایی حدود ۴۰ نفر کارمند وجود دارد این در حالی است که ایران‌ایر به نسبت هواپیماهای عملیاتی خود بیش از ۸۰۰ کارمند دارد.
مشکل بعدی ایران‌ایر موضوع مدیریتی است؛ مدیرعامل وقت این شرکت هواپیمایی قادر به جمع‌کردن سازمان ایران‌ایر نیست و بیشتر زمان خود را مشغول مسائل درون‌سازمانی خود و ارتباط برخی نمایندگان و مدیران زن مجلس و دولت است. متأسفانه گفته می‌شود معاونت‌های بازرگانی عملیاتی و فنی خیلی از مدیریت فعلی حرف‌شنویی ندارند و بیشتر یک مدیریت سیاسی در ایران‌ایر به‌جای مدیریت فنی و بازرگانی حکم‌فرما است. از همین رو دولت قبل از اینکه بخواهد به این سیستم پول تزریق کند لازم است سیستم مدیریت و عملیات، مسیرهای پروازی، بازرگانی و... ایران‌ایر اصلاح شود و بعدازآن کمک دولت می‌تواند مؤثر واقع شود و مشکلات این ایرلاین ملی را حل کند.
*رئیس اسبق سازمان هواپیمایی کشوری
