سوختگیری ایمن هواپیماها ؟

بزرگترین نگرانی کارمندان خدمات زمینی کشیده شدن به داخل موتور جت یا برخورد تصادفی با یک ملخ متحرک نیست، بلکه خطر آتش سوزی هنگام سوخت گیری هواپیماست، از این رو آنها در حین سوختگیری هواپیما باید از دستورالعمل های ایمنی سختگیرانه ای پیروی کنند.پیش از سوخت گیری بر اساس مسافت پرواز، تعداد مسافران و وزن چمدان ها و بار، به مأموران زمینی گفته میشود که چه مقدار سوخت باید در هواپیما بارگیری کنند.سوخت بیشتر ممکن است به سنگینی بیش از حد هواپیما و در نتیجه گاهی لغو یا جایگزینی هواپیما منجر گردد.

بسته به فرودگاه، هواپیماهای تجاری به دو روش مختلف سوخت گیری میشوند:با سیستم هیدرانت یا با تانکر سوخت گیری.فرودگاه های تجاری بزرگ از لوله های زیرزمینی استفاده میکنند که سوخت را مستقیماً از مخازن ذخیره به محوطه پارک هواپیما منتقل میکنند.سپس یک مأمور زمینی از یک وسیله نقلیه توزیع کننده هیدرانت با سکوی بالابر استفاده می کند که به شیرهای سوخت زیر بال هواپیما متصل میشود.فرودگاه های کوچکتر از تانکرهای سوخت گیری استفاده میکنند که مأموران زمینی آنها را مستقیماً کنار هواپیما میبرند تا مقدار سوخت مورد نیاز را تحویل دهند.

تانکر سوخت نسبت به سیستم هیدرانت انعطاف پذیری بیشتری دارد زیرا میتواند به هواپیماهایی که در مکان های دورتر پارک شده اند سوخت رسانی کنند، اما از طرف دیگر تانکرهای سوخت رسانی به مراتب خطرناک تر هستند زیرا برخلاف سیستم های هیدرانت، تمام سوخت را در کامیون حمل میکنند که یعنی خطر آتش سوزی در محوطه.

فاصله ایمن از سوخت گیری میتواند متفاوت باشد، اما معمولاً حدود 12 فوت از هواپیما و کامیون سوخت رسان است که درون آن سیگار کشیدن و استفاده از تلفن همراه و هر گونه دستگاه الکترونیکی دیگر ممنوع است.در طول فرآیند سوخت گیری، هیچ وسیله نقلیه ای نمی تواند وارد منطقه ایمنی شود و هر وسیله نقلیه ای که در آنجا بود باید موتور خود را خاموش کند.همچنین در حین سوختگیری خدمه پرواز هواپیما که در هواپیما هستند نباید اقدام به راه اندازی رادار هواشناسی هواپیما یا ارسال امواج رادیویی با فرکانس بالا کرده و باید از خاموش بودن تمام چراغ های چشمک زن هواپیما اطمینان حاصل کنند. 

اولین کاری که یک خدمه زمینی فرودگاه قبل از سوخت گیری هواپیما انجام میدهد قدم زدن اطراف وسیله نقلیه برای بررسی تمام gauge ها (تجهیزات اندازه گیری)، شلنگ ها و اتصالاتی است که برای تحویل سوخت به هواپیما استفاده میشوند. وسیله نقلیه سوخت رسان باید طوری پارک شود که در صورت لزوم، مثل نشت سوخت یا آتش سوزی، بتواند به سرعت خارج شود، از این رو هرگز نباید رو به هواپیما پارک گردد و هیچ ماشین یا تجهیزات زمینی دیگری نباید مانع مسیر فرار احتمالی آن باشد.

علی رغم اتصال محکم شلنگ تحویل و هواپیما، همیشه هنگام سوخت گیری، بخار سوخت در هوا وجود دارد.قبل از اتصال شلنگ سوخت به هواپیما، اپراتور زمینی باید هواپیما را با یک کابل الکتریکی به وسیله نقلیه تحویل سوخت و زمین متصل کند.این کار برای جلوگیری از اشتعال بخار سوخت توسط الکتریسیته ساکن انجام میشود.اگرچه ایرباس برای هواپیماهای خود نیازی به اتصال به زمین در هنگام سوخت گیری ندارد، اما بسیاری از مقررات محلی اتصال به زمین را برای تمام هواپیماها اجباری میکنند. همچنین سوخت گیری هواپیما هنگام رعد و برق باید فوراً متوقف شود.

وقتی یک هواپیما پارک میشود، مأموران زمینی مانع هایی را جلو و پشت چرخ های آن قرار میدهند تا از حرکت آن جلوگیری کنند اما در طول سوخت گیری، این مانع ها باید برداشته شوند زیرا سوختی که در یک هواپیمای مسافربری بزرگ بارگیری میشود میتواند هزاران پوند وزن داشته باشد که یعنی وزن هواپیما را افزایش داده و باعث انبساط لاستیک های آن میگردد.

وسایل نقلیه سوخت رسانی هواپیما مجهز به یک کلید ایمنی هستند که به طور خودکار بارگیری سوخت به هواپیما را متوقف می کند.برای اینکه وسیله نقلیه بتواند سوخت را به هواپیما تحویل دهد، مأمور زمینی باید کلید تحویل سوخت را فشرده نگه دارد تا اجازه انتقال سوخت از کامیون به هواپیما را بدهد.اگر فرد مسئول سوخت گیری هواپیما از هوش برود یا به دلیلی نتواند کلید تحویل را فشرده نگه دارد، تحویل سوخت فوراً متوقف خواهد شد.