تغییر رویکرد بازآفرینی از خانه به محله در دولت یازدهم انجام گرفت
امروزه بالغ بر۱۳۰ هزار هکتار از مساحت شهرها، درگیر مسأله ناکارآمدی بوده و جمعیتی بالغ بر ۱۹ میلیون نفررا در بر می‌گیرد.
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه فقر شهری را اصلی ترین مشکلات شهری در بافت های ناکارآمد شهری دانست و گفت: این فقر، در ابعاد گسترده درآمدی، بهداشتی، آموزشی، اجتماعی و خدمات پایه ، قابل مشاهده است، امروزه بالغ بر۱۳۰ هزار هکتار از مساحت شهرها، درگیر مسأله ناکارآمدی بوده و جمعیتی بالغ بر ۱۹ میلیون نفررا در بر می گیرد.
به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی در سال های اخیر، شهرهای ما با اخذ تصمیمات شتابزده مدیریت شهری، اجرای طرح های توسعه ناهمگون با زمینه و درنتیجه اقدامات دفعی، از درون فرسوده و از برون، گسترده شده اند. این اتفاق از یک سو به اتلاف سرمایه های اجتماعی، انسانی، فرهنگی و اقتصادی شهرها و از سوی دیگر به بالارفتن هزینه خدمات شهری منجر شده است. در حال حاضر بیش از ۷۰ درصد جمعیت ایران را شهرنشینانی تشکیل می دهند که با این مسائل و معضلات، دست و پنجه نرم می کنند.
محمدسعید ایزدی، معاون وزیر راه و شهرسازی درگفت و گو با «ایران» تصریح کرد: از اصلی ترین مشکلات شهری در بافت های ناکارآمد شهری و بویژه مناطق ناکارآمد که در حاشیه شهرها مطرح است، مسأله فقر شهری است. این فقر، در ابعاد گسترده درآمدی، بهداشتی، آموزشی، اجتماعی و خدمات پایه ، قابل مشاهده است. امروزه بالغ بر۱۳۰ هزار هکتار از مساحت شهرها، درگیر مسأله ناکارآمدی است و جمعیتی بالغ بر ۱۹ میلیون نفر در پهنه های فقر شهری زندگی می کنند. مدیرعامل شرکت مادرتخصصی عمران و بهسازی شهری ایران با بیان اینکه از ابتدای آغار فعالیت دولت یازدهم تاکنون، در بخش بازآفرینی شهری، ۱۷۵ شهر دارای بافت تاریخی، ۴۵۷ شهر دارای بافت ناکارآمد میانی و ۱۱۰ شهر دارای سکونتگاه غیررسمی، در کشور شناسایی شده، اظهارداشت: دولت در این دوره، با فعالیت در محدوده ها و محلات هدف شهری، کوشیده تا از توجه صرف به واحدهای مسکونی در بافت های ناکارآمد شهری، به بازآفرینی محله های دارای بافت ناکارآمد روی آورده و بهسازی زیرساخت ها و تأسیسات روبنایی را بیش از پیش، مدنظر قرار دهد.
نوسازی بناهای محلات هدف لرستان
با امضای تفاهمنامه سه جانبه، نوسازی بناها و بازآفرینی شهری محلات هدف لرستان با مشارکت مردم و بخش خصوصی کلید خورد. یکی از ویژگی های این تفاهمنامه، محور بودن مالکان و بخش خصوصی است که این موضوع ضمانت اجرایی این تفاهمنامه را افزایش می دهد. این تفاهمنامه سه جانبه هفته آخر فروردین ماه امسال به امضای «محمد سعید ایزدی» معاون وزیرراه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران، هوشنگ بازوند استاندار لرستان و «محمد خوشرو» مدیرعامل شرکت توسعه متوازن مسکن ایرانیان و «علی علیخانی» مدیر کل راه وشهرسازی لرستان رسید.
بیشتر از آنکه بخواهیم به موضوع مسکن بپردازیم، این موضوع برایمان اهمیت دارد که توانمندسازی این شهروندان را در دستورکار قرار دهیم.
وی با اشاره به امضای تفاهمنامه ای که با هدف ترویج، آموزش، جریان سازی و به کارگیری الگوی عملیاتی «توسعه گر» در محلات هدف بازآفرینی شهری لرستان در راستای ارتقای کیفیت زندگی ساکنان این محلات، فی مابین شرکت مادرتخصصی عمران و بهسازی شهری ایران، استانداری لرستان و نهاد توسعه گر «شرکت توسعه متوازن مسکن ایرانیان» منعقد شده ، تصریح کرد: برنامه علمیاتی مدنظر در این تفاهمنامه، محور قراردادن بخش خصوصی، حمایت از سرمایه های خرد، تأمین مالی و مورد حمایت قراردادن سامانه بانکی برای مشارکت اهالی و ساکنان بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری است. وی همچنین، امضای این تفاهمنامه را در راستای تحقق شعار امسال رهبر معظم انقلاب (اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال) دانست و بیان کرد: با توجه به شدت محرومیت در این استان، در صورت موفقیت، تجارب حاصله می تواند الگوی مناسبی برای سایر استان ها باشد ضمن اینکه الگوی مشارکت بخش خصوصی با اهالی محله، به توانمندی اقتصادی مردم این استان کمک خواهد کرد.
فراهم کردن زمینه اجرای تفاهمنامه
«محمد اصلانی» معاون عمرانی استانداری لرستان در گفت و گو با «ایران» در این خصوص تصریح کرد: کارهای کارشناسی برای مبادله تفاهمنامه از سال ۹۵ آغاز شده بود و با توجه به اینکه امسال سال «اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال» است با مدیریت کارآمد می توان نسبت به احیای بافت های فرسوده شهری اقدام کرد. با مطالعات و شناسایی بافت های نابسامان شهری که پیشتر در ستاد بازآفرینی مناطق کمتر توسعه یافته در شهرهای خرم آباد، بروجرد و دورود صورت گرفته بود و همچنین در نظر گرفتن شاخص ها و مشارکت پذیری ساکنان، بروجرد به عنوان اولویت اول بازآفرینی شهری انتخاب شد.
وی با تأکید بر آمادگی استانداری برای فراهم کردن زمینه اجرای این تفاهمنامه، تصریح کرد: برنامه ریزی برای تخصیص اعتبارات مورد نیازجهت تأمین خدمات عمومی و سرانه های شهری در محدوده عملیاتی و استفاده از ظرفیت های استان برای پیشبرد بازآفرینی شهری در محدوده های هدف، مهم ترین اهداف استانداری لرستان در این مسیر به شمار می رود. وی با اشاره به اینکه در برنامه پنجم توسعه باید سالانه ۱۰ درصد از بافت های فرسوده احیا شود، اما به دلیل حضور نداشتن بخش خصوصی عملاً این اتفاق رخ نداد، خاطرنشان کرد: مشارکت بخش خصوصی به عنوان تنها راه احیای بافت های ناکارآمد شهری می تواند گره گشا باشد.
بروجرد اولویت اجرای طرح بازآفرینی شهری
در همین حال، «برزو بردی»، رئیس اداره عمران و بهسازی شهری لرستان در گفت و گو با «ایران» اعلام کرد: از جمعیت یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفری استان، ۳۷۷ هزار نفر در بافت های ناکارآمد شهری شامل بافت های فرسوده، سکونتگاه های غیررسمی و بافت تاریخی زندگی می کنند که ۳۵ درصد جمعیت شهری را در بر می گیرد. مساحت بافت های ناکارآمد شهری لرستان حدود ۲ هزار هکتار است که این بافت به ترتیب در۵ شهر بزرگ یعنی خرم آباد، بروجرد، دورود، کوهدشت و الیگودرز قرار گرفته است.
در قالب تفاهمنامه همکاری احیای بافت های ناکارآمد شهرهایی که در لرستان به عنوان پایلوت انتخاب شد بنا داریم کار را از شهرستان بروجرد که بیشترین بافت تاریخی را دارد، آغاز کنیم. وی با اشاره به اینکه در لرستان بالاترین بافت تاریخی در بروجرد با ۲۷۱ هکتار قرار دارد، تأکید کرد: این بافت پیشینه تاریخی ارزشمند بروجرد را نشان می دهد و برای استان اهمیت بالایی دارد. رئیس اداره عمران و بهسازی شهری لرستان توضیح داد که تاکنون برای ۹ شهرستان از ۱۱ شهرستان بزرگ استان طرح بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری تهیه شده و در سال گذشته به ۴۰۰ واحد وام نوسازی تعلق گرفته است.
مازندران و خراسان رضوی مقصد بعدی
همچنین «محمد تقی جان محمدی»، مدیرعامل مؤسسه توسعه متوازن اقتصاد ایرانیان تصریح کرد: مبنای کار ما درقالب این تفاهمنامه الگویی است که آن را در تهران اجرا کرده ایم و بنا داریم این طرح را در استان های دیگر نیز به اجرا بگذاریم. به گفته وی مازندران و خراسان رضوی استان های دیگری هستند که بزودی با آنها نیز تفاهمنامه به امضا می رسد.
وی با اشاره به اینکه این الگو درستاد اقتصاد مقاومتی به دلیل تطابق با شاخصه های اقتصاد مقاومتی به تصویب رسیده، افزود: همچنین ستاد ملی بازآفرینی شهری این الگو را به عنوان الگوی عملیاتی که توان حل مسأله بافت های فرسوده را دارد، مصوب کرده است. به گفته وی این الگو نهاد واسطه توسعه گر را به عنوان متولی نوسازی به محلات و بافت های ناکارآمد شهری و البته مشارکت مردم در فرآیند نوسازی وارد می کند، ضمن اینکه این مدل خودش مکانیزم تأمین مالی دارد و سامانه بانکی از سرمایه های خرد خود مردم تجهیز منابع می کند و در واقع بی نیاز از بودجه بندی دولت و شهرداری است و حتی رکود بخش مسکن نمی تواند تأثیری برروند آن بگذارد. خوشبختانه استاندارلرستان در جریان امضای تفاهمنامه قول های مناسبی برای فراهم شدن زمینه کارداده، لذا به محض فراهم شدن این زمینه ها کار اجرایی ما در بروجرد آغاز خواهد شد. وی دلیل انتخاب بروجرد به عنوان اولویت کار در لرستان را سرمایه های اجتماعی این شهرستان خواند./
