اولویت بندی بودجه ۱۳۹۹ بر اساس طرح جامع حمل و نقل انجام می شود
مدیرکل طرح جامع و مدل‌های حمل‌ونقل وزارت راه و شهرسازی از اولویت بندی طرح های توسعه زیرساخت های حمل و نقل در پیشنهاد بودجه سال ۱۳۹۹ با استفاده از نتایج طرح جامع حمل و نقل کشور خبر داد.
مدیرکل طرح جامع و مدل‌های حمل‌ونقل وزارت راه و شهرسازی از اولویت بندی طرح های توسعه زیرساخت های حمل و نقل در پیشنهاد بودجه سال ۱۳۹۹ با استفاده از نتایج طرح جامع حمل و نقل کشور خبر داد.
به گزارش تین نیوز به نقل از پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، مهدی صفری مقدم، مدیرکل دفتر طرح جامع و مدل‌های حمل‌ونقل بابیان اینکه مراحل ساخت مدل ملی تحلیل تقاضا و برنامه ریزی جامع حمل و نقل برای کلیه تبادلات بار و مسافر فی مابین همه ۴۱۸ شهرستان کشور و در بر دارنده تمامی شیوه های حمل و نقل به اتمام رسیده و هم اکنون آماده بهره برداری می باشد، از اولویت بندی طرح های پیوست قانون بودجه بر اساس تحلیل تقاضا و میزان بهبود هر یک از طرح ها بر شاخص های کارایی شبکه حمل و نقل کشور خبر داد و اظهار داشت: طی برنامه ریزی های خوب انجام شده با هماهنگی معاونت برنامه ریزی و مدیریت منابع و ستاد بودجه وزارت راه و شهرسازی در نظر است در پیشنهاد بودجه سال ۱۳۹۹ با استفاده از یک نظام تصمیم گیری چندمعیاره مبتنی بر شاخص های کارایی و بهره وری، ارتقاء ایمنی، کاهش مصرف سوخت و اثرات زیست محیطی و افزایش دسترسی به منظور نیل به عدالت و با استفاده از نتایج مدل های طرح جامع حمل و نقل نسبت به تعیین طرح های واجد اولویت اقدام گردد.
وی با بیان اینکه الگوی پیشنهادی جهت نظام تصمیم گیری و شاخص های اولویت بندی طرح ها توسط دفتر طرح جامع و مدل های حمل و نقل تهیه و در ستاد بودجه ارایه گردیده و شرکت ها و سازمان های تابعه نسبت به ارایه نقطه نظرات و پیشنهادات جهت تکمیل این نظام تصمیم گیری اقدام نموده اند، ابراز امیدواری کرد، با نهایی شدن شاخص ها، فرایند تحلیل طرح های پیوست قانون بودجه بر مبنای شاخص های نظام تصمیم گیری چند معیاره مراحل پایانی خود را طی نموده و اطلاعات شاخص های کمی جهت تصمیم گیری در اختیار ستاد بودجه قرار گیرد.
مدل ملی تحلیل تقاضا و برنامه ریزی جامع حمل و نقل، دستاورد مهم فاز اول طرح جامع حمل و نقل کشور
مدیرکل طرح جامع و مدل های حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی با اشاره به اینکه بر مبنای نتایج مطالعات فاز اول طرح جامع حمل و نقل کشور، یک مدل جامع تحلیل تقاضا برای مد‌های مختلف حمل‌ونقل در کشور با مشارکت هفت دانشگاه برتر کشور ایجاد شده است افزود: این مدل جامع از مجموعه تعداد زیادی مدل اختصاصی پیش بینی برای انواع مختلف شیوه های حمل و نقل تشکیل شده است؛ مدل هایی که به تفکیک گروه کالا در بخش بار و هدف سفر در سفرهای مسافری، تقاضای حمل‌ونقل را در سنوات آتی تا افق ۱۴۱۴ برای ما پیش‌بینی می نماید. یعنی اینکه در افق های آینده ما از هر نقطه‌ای از کشور به نقطه دیگر در هر مد حمل‌ونقل، چه میزان تقاضا خواهیم داشت.
صفری مقدم اظهار داشت: برای انجام مجموعه این پیش‌بینی ها ۱۱۸ متغیر مختلف اقتصادی، اجتماعی و فنی بخش حمل‌ونقل در این مدل جامع مورد استفاده قرار گرفته و امکان دستیابی به مدلی پویا را برای ما فراهم کرده است؛ یعنی مدلی که با تغییر مؤلفه‌های اقتصادی، اجتماعی و فنی بطور پویا و داینامیک مقادیر برآورد و پیش بینی های تقاضا در هر مو و شیوه حمل و نقل را بصورت خودکار بروز می نماید.
وی گفت: این مدل جامع از ۱۱۱ مدل زیرمجموعه تشکیل شده است که هفت دانشگاه برتر کشور این مدل-های پیش‌بینی تقاضا را برای ما طراحی کرده اند تا در هر شرایط تقاضای استفاده از بخش های مختلف شبکه حمل‌ونقل برای ما قابل برآورده باشد؛ همینطور در این مدل جامع ۱۴ شیوه مختلف حمل‌ونقل بار و مسافر لحاظ گردیده است که شامل حمل‌ونقل عمومی در تمام مد‌های مختلف و سفرهای با خودرو شخصی می‌باشد؛ همچنین ۷ هدف سفر به تفکیک برای سفرهای مسافری و ۱۰ گروه کالایی برای تبادلات باری مبنای پیش-بینی ها قرار گرفته است.
سامانه ملی تحلیل تقاضا و برنامه ریزی جامع حمل و نقل (سامت)
مجری طرح جامع حمل و نقل کشور با بیان اینکه مجموعه این مدل‌ها دستیابی به یک الگوی جامع و ملی برای تحلیل و پردازش تقاضای سفر در کشور را فراهم می‌کند، گفت: همه این مدل‌ها در یک سامانه نرم‌افزاری تجمیع و بارگذاری شده است؛ همینطور زیرساخت های حمل‌ونقل کشور شامل شبکه راه ها، راه آهن، بنادر و فرودگاه ها و ... را در این سامانه وارد کرده ایم و در حال حاضر یک زیرساخت مکانیزه برای تحلیل و پردازش تقاضای سفر در همه مودها و شیوه ها در سراسر نقاط کشور در اختیار داریم که به ما امکان را می‌دهد میزان تقاضای هر بخش از شبکه در سنوات آتی را پیش بینی، شبیه‌سازی و تحلیل نمائیم.
مدیرکل دفتر طرح جامع و مدل‌های حمل‌ونقل یاد‌آور شد: برای نمونه سامانه این امکان را می دهد که سطح سرویس جاده‌های کشور، حجم بار و مسافر در بخش‌های مختلف شبکه معابر جاده ای و شبکه راه آهن، میزان تقاضای سفر از هر یک از فرودگاه‌ها و ایستگاه‌های ریلی و همچنین میزان باری که در سنوات آتی به بنادر وارد می شود را به تفکیک گروه کالا برآورد نموده و بر این مبنا شبیه‌سازی و تحلیل کنیم کدام بخش های از شبکه احتمالا با کمبود ظرفیت مواجه شده و به گلوگاه تبدیل خواهند شد.
وی با بیان اینکه نام این سامانه را سامانه ملی تحلیل تقاضا و برنامه ریزی جامع حمل و نقل یا به‌اختصار «سامت» گذاشته شده است افزود: اکنون از این سامانه می توانیم به‌عنوان یک ابزار سیاستگزاری و تصمیم‌گیری طرح های کلان بخش حمل‌ونقل استفاده نمائیم. بدین ترتیب که هر پروژه‌ای که در بخش حمل‌ونقل مطرح شود با استفاده از مدل‌های تقاضای ایجاد شده، می‌توانیم بگوییم این پروژه چه میزان تقاضا در بخش بار یا مسافر می‌تواند جذب کند و آیا احداث این طرح از منظر اقتصادی دارای توجیه می باشد یا خیر! برای مثال توجیه پذیری احداث یک مسیر جدید ریلی یا ایجاد یک بزرگراه جدید یا ساخت فرودگاه جدید را به سرعت می توان در این سیستم ارزیابی نمود. درحالی‌که در گذشته باید برای هرکدام از این موارد می بایست یک پروژه تعریف می‌شد و مشاور می‌گرفتیم تا طی زمانی بین ۶ ماه تا یکسال مطالعات توجیه فنی و اقتصادی طرح را به انجام می رساند. با این وجود از آنجاکه مشاورین هر پروژه را بصورت مجزا و بدون امکان ارزیابی تاثیر سایر طرح های در دست اقدام در دیگر مودهای حمل و نقل ارزیابی نموده و ابزاری برای تحلیل تاثیر هر طرح بر کل شبکه حمل و نقل در اختیار نداشتند، مطالعات توجیه فنی-اقتصادی به روش سنتی اطلاعات چندانی در مورد تاثیر اجرای طرح بر بهبود شبکه حمل و نقل در اختیار ما قرار نمی داد.
صفری مقدم افزود: طرح‌های مختلفی که اکنون مطرح هستند و یا در قانون بودجه تعریف شده‌اند را می‌توان از منظر میزان تقاضایی که پس از احداث می‌توانند جذب کنند، اولویت‌بندی کنیم و بگوییم کدامیک از این پروژه‌ها توجیه بالاتری از منظر منفعت به هزینه دارا هستند و بهبود بیشتری در شبکه ایجاد می‌کنند و لذا می بایست از جهت تخصیص منابع در اولویت قرار گیرند. درحالی‌که ممکن است برخی پروژه‌هایی که تاکنون تعریف شده‌اند، حتی در صورت تکمیل نتوانند بار و مسافر چندانی جذب کنند و منجر به اتلاف منابع شوند.
وی گفت: بنابراین اکنون ابزاری برای شبیه‌سازی و تحلیل در اختیار داریم که به ما می‌گوید اگر یک طرح جدید زیرساختی در بخش حمل و نقل به مرحله بهره برداری برسد، چه تأثیری بر شبکه حمل‌ونقل می گذارد و چه میزان بار و مسافر می‌تواند جذب کند. این قابلیتی است که فاز اول طرح جامع حمل و نقل برای ما فراهم کرده و در قالب یک سامانه نرم افزاری آماده رونمایی و بهره‌برداری است.
الگوی بهینه شبکه حمل و نقل هدف فاز دوم مطالعات طرح جامع
وی خاطرنشان کرد: تحلیل تقاضا و اینکه گلوگاه های شبکه جهت امکان پاسخگویی به تقاضای سنوات آتی را مد نظر قرار دهیم، حداقل انتظار از مطالعات طرح جامع حمل و نقل است که این انتظار حداقلی در فاز اول طرح با زیرساختی که بواسطه ساخت مدل های تقاضا در سامانه سامت ایجاد گردیده محقق شده و گلوگاه های شبکه تا بیست سال آینده برای ما قابل تحلیل و پیش بینی می باشد اما طرح جامع به همینجا ختم نمی شود و در فاز دوم مطالعات، موضوع بهینه‌سازی شبکه در همه مودها و شیوه های حمل و نقل در دستور کار قرار می-گیرد.
صفری مقدم ادامه داد: اینکه شبکه بهینه در هر مود باید به چه شکلی باشد و چه میزان ظرفیت در هر بخش داشته باشد موضوع فاز دوم مطالعات طرح جامع حمل و نقل است. مثلا اینکه شبکه حمل و نقل هوایی و فرودگاهی ما باید به چه شکل باشد و کدام فرودگاه ها بعنوان هاب یا فرودگاه های مرکزی و کدام فرودگاه ها به عنوان اسپوک یا فرودگاه محلی فعالیت نمایند که بتواند دسترسی مردم به شبکه پروازی را بهینه نموده و سطح گسترده تری از خدمات را برای مردم ایجاد نمایند.
دبیر ستاد مراکز لجستیک کشور با اشاره به اینکه یکی از مشخصاتی که در طرح جامع جدید مدنظر قرار داده‌ایم طراحی شبکه بر مبنای رویکرد حمل و نقل ترکیبی و چندوجهی است اظهار داشت: بر مبنای این طرح در بخش تبادلات بار، مکان های کاندیدا جهت احداث مراکز لجستیک شبیه‌سازی و مدل‌سازی می‌شوند و الگوی تبادلات بهینه بار بین بخش های ریلی، جاده‌ای و بندری مد نظر قرار خواهد گرفت.
وی افزود: همچنین در بخش ریلی در حال طراحی شبکه بهینه ریلی با رویکرد حمل‌ونقل ترکیبی بار و بررسی نقش مراکز لجستیک و تبادلات بین ریل و جاده هستیم. همینطور در بخش دریایی و بندری اینکه چه سهمی از بار از هرکدام از بنادر توسط سیستم جاده‌ای و ریلی حمل شود را در طراحی چندوجهی این بخش مدنظر قرار خواهیم داد.
شبکه حمل‌ونقل زیرساخت توسعه
مدیرکل دفتر طرح جامع و مدل‌های حمل‌ونقل تصریح کرد: البته نباید فراموش کرد که همیشه طراحی شبکه صرفا بر مبنای توجیه اقتصادی صورت نمی پذیرد و پارامترهای دیگری از جمله عدالت اجتماعی و حرکت به سمت دسترسی برابر همه مردم به فرصت ها، امکان تبادل بار و مسافر با نقاط مختلف کشور و نیز بحث پدافند غیرعامل و مدیریت بحران و تاب‌آوری شبکه و ... را باید مدنظر قرار داد.
صفری مقدم در ادامه بیان کرد: نکته مهم دیگر این است که دسترسی به شبکه حمل‌ونقل زیرساخت توسعه است و ممکن است منطقه‌ای در بدو اتصال به شبکه قابلیت بالایی برای جذب بار یا مسافر نداشته باشد اما از منظر فراهم کردن دسترسی عادلانه مردم همه مناطق کشور به فرصت های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و با در نظر گرفتن این موضوع که شبکه حمل و نقل زیرساخت توسعه است، احداث این طرح توجیه پذیر گردیده و به منظور کنترل مهاجرت از نواحی پیرامونی به سمت مرکز واجد ضرورت باشد.
وی افزود: مجموعه این عوامل مولفه های تاثیرگذار در طراحی شبکه بهینه حمل و نقل را تشکیل می دهد که این موضوع دستور کار فاز دوم مطالعات طرح جامع حمل و نقل را شامل می شود. بنابراین بطور خلاصه موضوع فاز دوم، طراحی شبکه بهینه حمل و نقل در همه مودها و شیوه های حمل و نقل تا افق ۱۴۱۴ با در نظر گرفتن شاخص های مختلف اقتصادی، اجتماعی، قابلیت اطمینان شبکه و ملاحظات پدافند غیرعامل است.
