تیغ دودم افزایش تقاضای گردشگری
تین یوز | روند ورود گردشگران خارجی به کشور به گونه‌ای پیش می‌رود که کارشناسان از آن با عنوان «پیشی گرفتن تقاضا از عرضه» یاد می‌کنند. گرچه هنوز سازمان میراث فرهنگی و گردشگری آمار دقیقی از ورود گردشگران خارجی در فصل اول سفر خارجی‌ها به کشور اعلام نکرده است اما شواهد نشان می‌دهد روند رو به رشد تعداد گردشگران خارجی در کشور ادامه دارد. این مساله البته به تایید راهنمایان تور و تورگردانان بزرگ کشور رسیده است.
مسعود عبداللهی، یکی از راهنمایان برجسته کشور پیش از این در این باره تاکید کرد که این رشد در تورهای اجرایی کاملا محسوس است، اما متاسفانه از یکسو محدودیتهای موجود برای برگزاری تورهای خوب و کامل نیز خود را نشان داده است.
وی در سخنان خود، به کمبود امکاناتی نظیر راهنمایان آموزش‌دیده مسلط به زبان‌های مختلف، وجود پلیس گردشگری که حداقل توانایی صحبت به زبان انگلیسی را داشته باشد و مسائلی از این دست اشاره داشت.
در عین حال، واقفی یکی از تورگردانان کشور نیز با تایید مشکلاتی نظیر کمبود راهنما، اصفهان را «گلوگاه گردشگری کشور» عنوان کرد و گفت: گردشگر را به راحتی پذیرش می‌کنیم، در تهران هم به مشکل چندانی برنمیخوریم، اما به‌عنوان مثال وقتی به اصفهان میرسیم، گویی در قیفی قرار گرفتهایم که به گلوگاه تنگ خود رسیده و دست ما در آنجا بسته است؛ مشکلاتی که به اعتقاد او مسائلی نظیر اقامت در هتل‌ها را دربرمی‌گیرد.
اما آیا این مساله را که تقاضای گردشگری بیش از عرضه است، باید به ذات امری مثبت ارزیابی کرد یا منفی؟
توریست‌ها در صف
برخی کارشناسان بر این باورند که این رشد گرچه در کوتاه‌مدت ممکن است خوشایند فعالان گردشگری و مسوولان دولتی باشد و فرصت مانورهای تبلیغاتی مناسبی را فراهم کند، اما در بلندمدت به پاشنه آشیل توریسم ورودی ایران بدل خواهد شد؛ همان‌طور که واقفی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما بر آن تاکید کرد؛ محدودیتهای موجود موجب رد بسیاری از سفرهای درخواستی به ایران می‌شود و این مطمئنا در بازار رقابت تنگاتنگی که در همه جای دنیا و بالاخص در کشورهای منطقه برای بردن گردشگر به کشورشان وجود دارد، اصلا منطقی نیست.
رئیس هیات‌مدیره کانون سراسری انجمن‌های صنفی راهنمایان کشور با تایید افزایش تقاضای گردشگری نسبت به عرضه خدمات گفت: بگذارید از دو منظر این موقعیت را بنگریم؛ نخست اینکه تصور کنید ما خانه‌ای داریم که ظرفیت 5نفر را دارد اما ما 8 میهمان در آن پذیرش می‌کنیم. در این شرایط ممکن است دچار مشکل شویم چون امکانات مناسب و درخوری برای ارائه به همه این 8نفر نداریم.
آرش نورآقایی ادامه داد: اما از منظر دیگر ممکن است اکنون خانه ما که 5نفر ظرفیت دارد، 5نفر میهمان را بپذیرد و 8 میهمان دیگر را در نوبت ورود به کشور بگذارد. وی با اشاره به تجربه هند در این زمینه، اعلام کرد: ما می‌توانیم در چنین شرایطی از راه دوم بهره بگیریم. هند نیز در برهه‌ای از زمان دچار چنین مشکلی شد و با در نوبت قرار دادن گردشگرانش برای اعطای ویزا، شرایط را مدیریت کرد.
نورآقایی در پاسخ به این ابهام که آیا این مساله باعث روی‌گرداندن گردشگران از ایران خواهد شد، اظهار کرد: باید این موضوع را بدانیم که گردشگرانی که به کشورهایی نظیر ایران و هند سفر می‌کنند، در پی یک آرزو به سفر می‌پردازند. بنابراین این‌گونه نیست که با به تعویق افتادن تاریخ سفر، کلا از سفر به ایران منصرف شوند. وی در عین حال تاکید کرد: البته نباید از این غافل شد که در بلندمدت این موضوع می‌تواند بخشی از گردشگران ایران را که زمان سفر برایشان اهمیت دارد، از دیدن کشور منصرف کند.
از این‌رو زمانی که از انتظار گردشگران خارجی از زیرساخت‌های ایران سخن به میان می‌آید، بسیاری معتقدند زیرساخت‌های محدود و بعضا غیراستاندارد و حتی مشکلاتی که در سر راه صدور ویزا وجود دارد، باعث نخواهد شد که این افراد از سفر به ایران روی برگردانند.
افزایش تقاضا، عرضه را افزایش می‌دهد
رئیس هیات‌مدیره کانون سراسری انجمن‌های صنفی راهنمایان کشور، معتقد است زمانی می‌توان به سیستم گردشگری کشور با خیال راحت اطمینان کرد که بتوانیم عرضه خدمات گردشگری را نیز متناسب با افزایش تقاضا، بیشتر کنیم. وی البته در خصوص مشکلاتی که بر سر راه توسعه سرمایه‌گذاری‌های گردشگری کشور وجود دارد، ابراز تاسف کرد و گفت: جمله معروفی وجود دارد که می‌گوید: «سرمایه ترسو است و جایی که امنیت نباشد بر زمین نمی‌نشیند.» این جمله درباره سرمایه‌گذاری در این حوزه نیز صادق است.
نورآقایی با اشاره به روند جذب سرمایه‌گذار بخش خصوصی افزود: در همه جای دنیا، دولت شرایط را برای ورود سرمایه‌گذار فراهم و با ایجاد شرایطی مطلوب او را دعوت به سرمایه‌گذاری می‌کند و پس از آن سخن از مالیات و مسائلی از این دست به میان می‌آورد؛ اما متاسفانه در ایران این‌گونه نیست. ما شاهد آن هستیم که آنقدر مسائل و مشکلات عدیده‌ای بر سر راه سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد و چنان روندهای بوروکراتیک اداری مقابل آنها قد علم می‌کند که این افراد را از سرمایه‌گذاری در گردشگری فراری می‌دهد.
وی خاطرنشان کرد: همه اینها درحالی است که نیاز به زیرساخت‌ها با توجه به حجم گردشگران ورودی احساس می‌شود.
نورآقایی در پایان با اشاره به تحرکات سرمایه‌گذاری که در این زمینه شکل گرفته است (نظیر آنچه در شوشتر خوزستان رخ داده)، ابراز امیدواری کرد که این رشد تقاضا، افزایش عرضه و سرمایه‌گذاری را به دنبال داشته باشد تا توریسم کشور در بلندمدت دچار مشکل نشود.
به نظر می‌رسد، چنانچه ایران بخواهد به شکلی حرفه‌ای در حوزه گردشگری ورود داشته باشد باید مشکلات زیرساختی خود را مرتفع کند؛ در غیر این صورت درخواست توریست‌های خارجی برای ورود به کشور به تدریج کمرنگ خواهد شد و فرصت فراهم‌شده از دست خواهد رفت. شاید برنامه ششم بتواند جایگاه مناسبی برای توجه به توریسم و پتانسیل خیره‌کننده‌اش در کسب درآمدهای غیرنفتی باشد و در عین حال به سخنان پی‌در پی مسوولان و ابراز تمایل آنها برای توسعه گردشگری، جامه عمل بپوشاند.
