مصرف سرسامآور بنزین از پیشبینیها پیشی گرفت
سرسامآور بهترین لقبی است که میتوان به آمارهای حوزه بنزین نسبت داد؛ فراورده نفتی که میزان مصرف آن نهتنها در کشور مرز خطر را رد کرده بلکه پای آن از مرز کشور هم گذشته و بهصورت قاچاق وارد کشورهای همسایه شده است.
سرسامآور بهترین لقبی است که میتوان به آمارهای حوزه بنزین نسبت داد؛ فراورده نفتی که میزان مصرف آن نهتنها در کشور مرز خطر را رد کرده بلکه پای آن از مرز کشور هم گذشته و بهصورت قاچاق وارد کشورهای همسایه شده است.
به گزارش تیننیوز به نقل از روزنامه شرق، با یک حساب سرانگشتی و طبق گفتههای مسئولان میتوان فهمید که دولت هرماه حدود سه هزار و ۶۸۰ میلیارد تومان برای بنزین یارانه میدهد.
ماجرای نرخ بنزین در ایران سر دراز دارد. حقیقت این است که نرخ بنزین در ایران واقعی نیست و باوجوداینکه در سال ۱۳۸۹ دولت نهم رسما آغاز اجرای قانون هدفمندی یارانهها و ارائه حاملهای انرژی با قیمت اصلاحشده از ۲۸ آذر را اعلام کرد، در این قانون پیشبینی شده بود قیمت سوخت بهصورت سالانه و در پنج سال باید ٢٠ درصد افزایش پیدا کند تا به ٩٠ درصد قیمت بینالمللی یا فوب خلیج فارس برسد. این اتفاق تاکنون رخ نداده و همچنان یارانه سرسامآور بنزین بر دوش دولت سنگینی میکند.
به گفته مسئولان، هماکنون روزانه ۳۵ میلیون دلار یارانه پنهان به بنزین اختصاص مییابد و در مجموع در شش ماه نخست امسال، بیش از 5.5 میلیارد دلار یارانه به بنزین تعلق گرفته است. نکته نهفته در این موضوع این است که پرداخت ارقام هنگفت بهعنوان یارانه بنزین که نیمی از آن به دهکهای ثروتمند جامعه اختصاص مییابد و همینطور قاچاق بنزین با قیمت یارانهای، هر دو از نمودهای بیعدالتی است.
پیشبینی میشود با ادامه روند کنونی مصرف بنزین در کشور با قیمت فعلی یارانه پنهانی که دولت باید بابت بنزین پرداخت کند، از ۳۵ میلیون دلار به ۴۵ میلیون دلار در روز افزایش خواهد یافت. با احتساب نرخ تسعیر ارز به میزان 42 هزار ریال، یارانه پنهان بنزین حدود ماهانه برای هر نفر۴۶۰ هزار ریال بوده است که پیشبینی میشود در ماههای آینده این رقم به ۷۰۰ هزار ریال افزایش یابد.
اگر جمعیت ایران را ۸۰ میلیون در نظر بگیریم و به هر فرد ماهانه ۴۶۰ هزار ریال یارانه بنزین پرداخت شود، یعنی دولت ماهانه سه هزار و ۶۸۰ میلیارد تومان یارانه پرداخت میکند. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، برای سال ۱۳۹۵ بیش از ۵۰ درصد مبلغ یارانه پنهان به سه دهک پردرآمد کشور اختصاص یافته و باقیمانده آن بین هفت دهک دیگر توزیع شده است. از ۳۰ میلیون دلار یارانهای که دولت در سال ۱۳۹۵ برای بنزین پرداخت کرده است، بیش از ۱۵ میلیون دلار بین سه دهک درآمدی بالا تقسیم شده و باقیمانده آن بین هفت دهک دیگر توزیع شده است.
مصرف بیرویه بنزین در کشور که حتی از پیشبینیها هم فراتر رفته است، فقط یک روی هدررفت بودجه دولت در این زمینه است. روی دیگر این سکه قاچاق این فراورده است که در ماههای اخیر و با بالارفتن نرخ دلار در ایران تنور آن داغتر از گذشته شده است. بارها اعلام شده که ایران ارزانترین نرخ بنزین را در منطقه دارد.
در ترکیه با جمعیت تقریبا مشابه ایران، روزانه هشت میلیون لیتر بنزین مصرف میشود و ما در حال رسیدن به مرز صدمیلیون لیتر مصرف روزانه هستیم. یکی از دلایل این تفاوت فاحش علاوه بر درست نبودن فرهنگ مصرف در کشور، اختلاف قیمت بنزین در ایران با کشورهای همسایه است. برای مثال نرخ بنزین در ایران ۰.۲۹ سنت و در ترکیه ۱.۱۶ سنت است. آمارهای مختلفی درباره قاچاق بنزین ارائه شده است اما نمیتوان عدد دقیقی برای آن مشخص کرد.