بیلان درآمد شهرداری از طرح ترافیک؛ عوارض تردد تهرانی ها کفاف خرید سالی ۱۸۰ اتوبوس را می دهد

شهرداری تهران سال هاست که سعی کرده با اجرای طرح ترافیک، عبور و مرور خودروها در هسته مرکزی شهر را ساماندهی کند، طرحی که میزان موفقیت آمیز بودن آن زیر علامت سوال بزرگی قرار دارد و ظاهر امر نیز نشان می دهد که اجرای این طرح، آن طور که باید تغییری در میزان تردد خودروها در محدوده مرکزی شهر ایجاد نکرده است. اما این طرح نه تنها در خلوت کردن معابر مرکز شهر تاثیر خود را از دست داده، بلکه حتی در کسب درآمد برای تحقق اهداف پیش بینی شده در حوزه تقویت ناوگان حمل و نقل عمومی نیز کارایی ندارد.

به گزارش تین نیوز به نقل از روزن آنلاین، مدیریت شهری پایتخت در دوره های مختلف تلاش کرده با روش «قیمت گذاری» ممنوعیت های تردد در محدوده مرکزی و پرازدحام شهر را نهادینه کند تا شاید از حجم ترافیک خودرویی در این پهنه که به دلیل قرارگیری مراکز دولتی و بازار در آن، هر روز با تعداد زیادی خودروسوار و راکبان موتورسیکلت روبروست، کاسته شود.

اما مشاهدات عینی شاغلان و ساکنان در محدوده طرح ترافیک پایتخت که شامل دو حلقه مرکزی و رینگ بیرونی آن (محدوده زوج و فرد سابق) است، نشان می دهد که این سیاست در مهار ترافیک  آن طور که باید اثرگذار نبوده است؛ چراکه ترافیک محدوده مرکزی شهر با وجود محدودیت های تردد موجود در قالب طرح ترافیک وضعیتی اگر بدتر نه، بهتر از سایر مناطق هم ندارد.

از زنجیر و بلوک تا دوربین پلاک خوان

در طول ۴۰ سال اجرای طرح ترافیک در پایتخت، ابتدا از ابزارهایی مثل بستن خیابان ها با زنجیر و بلوک و استقرار نگهبان و عوامل میدانی برای ممانعت از ورود خودروها به مرکز شهر استفاده و به تدریج راه هایی مثل نصب برچسب روی شیشه خودروها جایگزین شد. در نهایت طی دهه اخیر تجهیزات هوشمند و دوربین های پلاک خوان به کار گرفته شد تا با اعمال جریمه متخلفان، از ورود غیر قانونی خودروها به محدوده طرح ترافیک ممانعت شود.

از سوی دیگر با فرض اینکه برای شهرداری کسب درآمد اولویت بیشتری نسبت به کنترل ازدحام ترافیکی داشته باشد، عملا در این حوزه نیز موفقیتی حاصل نشده است.

فرمول کنونی عوارض طرح ترافیک که به نوعی مترقی تر از نسخه های گذشته است، مبتنی بر زمان تردد و نوع معاینه فنی (میزان آلایندگی خودروها) تنظیم شده است؛ یعنی به عنوان مثال در صورت داشتن معاینه فنی برتر و تردد در زمان غیرپیک ترافیک می توانید هزینه کمتری بابت ورود به مرکز شهر پرداخت کنید.

نرخ پایه عوارض سالجاری ۵۲ هزار و ۵۶۰  تومان است؛ اما نخستین ورود و آخرین خروج خودروها ملاک محاسبه میزان پرداختی عوارض تردد در محدوده های طرح ترافیک و کنترل آلودگی هوا است و همچنین داشتن معاینه فنی برتر ملاک تاثیرگذاری روی قیمت تمام شده تردد است، بگونه ای که مثلا اگر خودروی دارای معاینه فنی برتر پس از ساعت ۱۰ وارد محدوده و قبل از ساعت ۱۶ از محدوده خارج شود (سفر دو سر غیر پیک)، باید مبلغ ۳۸ هزار و ۶۳۰ تومان به ازای هر روز تردد در محدوده طرح ترافیک و ۱۹هزار و ۳۰۰ تومان به ازای هر روز تردد در محدوده کنترل آلودگی هوا (حلقه دوم طرح ترافیک یا همان محدوده زوج و فرد سابق) بپردازد.

دو عامل افزایش درآمد طرح ترافیک

شهرداری تهران براساس مصوبه شورای شهر برای سالجاری ۲۰ درصد افزایش در عوارض طرح ترافیک را لحاظ کرده و این امر عامل بخشی از افزایش درآمدهای شهرداری تهران در حوزه طرح ترافیک شده است. اما بخشی از افزایش درآمد حاصل شده نیز مربوط به سیاست اعمال تخفیف ۳۰ درصدی بدهی انباشته قبلی خودروسواران بوده که در فروردین امسال اعمال شد.

در هفت ماهه اول سالجاری (تا ۳۰ مهرماه) از محل اجرای طرح ترافیک حدود  ۸۳۶  میلیارد تومان وصولی داشته و این در حالی است که در همین مدت در سال گذشته وصولی شهرداری تهران از این حوزه تنها ۴۴۸ میلیارد تومان بوده است. با یک حساب سرانگشتی می توان پی برد که شهرداری تهران در ۲۱۶ روز نخست امسال، روزانه حدود ۳ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان از محل اجرای طرح ترافیک درآمد داشته است.

خرید سالانه ۱۸۰ اتوبوس با عوارض تردد

با وجود افزایش حدود ۲ برابری درآمدهای طرح ترافیک در شهرداری تهران ، منابع حاصل از آن در برابر بودجه سالانه شهر به حدی ناچیز است که نمی توان حساب ویژه ای روی آن باز کرد. بر اساس مصوبه شورای شهر این درآمد باید صرف توسعه حمل ونقل عمومی شود. با توجه به درآمد ۳.۸ میلیاردی روزانه از این محل، شهرداری هر دو روز یکبار معادل قیمت یک دستگاه اتوبوس شهری از محل اجرای طرح ترافیک منابع مالی به دست می آورد. به این ترتیب کل درآمد از این محل در سالجاری آن هم با وجود اعمال تخفیف یکماهه که به نوعی تشویق بدحساب ها و تنبیه شهروندان خوش حساب محسوب می شد، حداکثر کفاف خرید ۱۸۰ اتوبوس را می دهد که با در نظر گرفتن نیاز شش هزار دستگاهی تهران، معادل تقریبا هیچ است.