◄ آشنایی با نوار غزه و راه های ارتباطی آن / بررسی شبکه حمل و نقلی باریکه غزه

نوار غزه که این روزها در جنگی بی سابقه به سر می برد باریکه ای به طول 40 کیلومتر و جمعیت 2 میلیون نفری است. این محدوده از کمترین امکانات حمل و نقلی برخوردار است و تقریبا تمامی زیرساخت های حمل و نقلی این بخش از فلسطین به طور کامل نابود شده است.  

به گزارش تین نیوز، باریکه غزه یا در اصطلاح نوار غزه به یک مجموعه شهری در سواحل دریای مدیترانه و جنوب اسرائیل می گویند.

غزه از شرق و شمال با اسرائیل، از جنوب با مصر همسایه است، همچنین سرتاسر نوار غربی غزه را سواحل دریای مدیترانه پوشانده است.

این باریکه 42 کیلومتر طول دارد و بیشترین و کمترین عرض آن به ترتیب 15 و 5 کیلومتر هستند. از سال 2007 با همکاری اسرائیل و مصر محاصره همه جانبه نوار غزه آغاز شد.

جمعیت غزه چیزی در حدود 2 میلیون و سیصد هزار نفر است. غزه دارای پنج استان به مرکزیت شهر غزه با جمعیت 500 هزار نفر است. غزه 360 کیلومتر مربع وسعت دارد.

 نوار غزه دارای 6 مرز مشترک زمینی با دو کشور اسرائیل و مصر است که معروف ترین آنها گذرگاه رفح در مرز مشترک با صحرای سیناست. 

در طول دهه های گذشته نوار غزه همواره با جنگ های خونین میان فلسطینیان و رژیم صهیونیستی مواجه بوده است. در سال 2007 و پس از روی کار آمدن حماس، تحریم ها علیه غزه در شدیدترین وضعیت قرار گرفته و در طول سالیان گذشته بحران انسانی را در منطقه رقم زده است. همانطور که پدیده شوم جنگ جز تباهی فایده دیگری ندارد، تقریبا تمامی زیرساخت های حمل و نقلی غزه با خاک یکسان شده است. سوال اینجاست که باریکه غزه از چه طریق با دنیای بیرون متصل می شود. منطقه ای که روزگاری قرار بود فرودگاه داشته باشد و از طریق راه آهن به کرانه باختری و مصر متصل می شد اکنون تقریبا با جاده های اتصالی ماشین رو و تونل های زیرزمینی اداره می شود.

شهرهای واقع شده در نوار غزه

شهر غزه به عنوان بزرگترین سکونتگاه نوار غزه در مرکزیت شمال نوار غزه قرار دارد. این شهر به عنوان هاب اصلی جمعیتی و اقتصادی این منطقه شناخته می شود. خان یونس دومین شهر پرجمعیت غزه است که 180 هزار نفر جمعیت را در خود جای داده و در جنوب واقع شده است. شهرهای جبالیا و دیر البلح نیز دیگر مناطق شهری غزه هستند. اما شهر مرزی رفح که جایگاهی استراتژیک دارد در جنوبی ترین بخش نوار غزه واقع شده و در نزدیکی آن فرودگاه یاسر عرفات و همچنین مرز مشترک رفح با مصر قرار دارد. 

اقتصاد غزه

عمده تجارت مردم در باریکه غزه بر پایه کشاورزی است. مهمترین محصولات کشاورزی نوار غزه زیتون، مرکبات، سبزیجات، گوشت و لبنیات هستند که محصولات صادراتی غزه به شمار می روند.همچنین کالاهای مصرفی و ساختمانی نیز اصلی ترین کالای وارداتی غزه هستند.

بررسی شبکه ارتباطی و حمل و نقلی باریکه غزه

غزه منطقه ای محروم به شمار می رود که علی رغم جمعیت متراکم آن از امکانات حداقلی حمل و نقلی برخوردار است. سرتاسر شمال تا جنوب نوار غزه توسط یک جاده اصلی به یکدیگر متصل می شوند که شهرها و روستاهای این منطقه از فلسطین را به هم پیوند می دهد.  

فرودگاه غزه

تنها ایستگاه هوایی نوار غزه فرودگاه بین المللی یاسر بود. مطابق با پیمان 1995 اسلو ساخت فرودگاه بین المللی در جنوب نوار غزه توافق آغاز و در 24 نوامبر 1998 افتتاح شد. ظرفیت این فرودگاه حدود 700 هزار مسافر در سال تعیین شده بود. هزینه ساخت پروژه بالغ بر 86 میلیون دلار برآورد شد که توسط کشورهای ژاپن، مصر، عربستان سعودی، اسپانیا، آلمان و مراکش تامین شد. اندکی بعد از انتفاضه دوم (سال 2000) پروازهای این فرودگاه به طور کامل متوقف شد و پس از بمباران باند و ترمینال مسافری این مجموعه توسط اسرائیل، فرودگاه بین المللی یاسر عرفات برای همیشه از رده خارج و متروکه شد. امروزه مردم غزه برای سفرهای هوایی خود یا از طریق مصر و یا خارج از ایام جنگ از طریق فرودگاه بین المللی بن گورین تل آویو استفاده می کنند. 

راه آهن غزه 

غزه پیش از این دارای یک راه آهن یک خطه بود که شمال تا جنوب منطقه را به یکدیگر متصل می کرد. اما اکنون این سامانه ریلی کوچک کاملا تخریب شده است. سیستم راه آهن غزه تا سال ها پیش از شمال به راه آهن سرتاسری اسرائیل و از جنوب به راه آهن سرتاسری مصر متصل می شد. در فیلم سینمایی بازمانده (سیف الله داد، 1373) که به وقایع جنگ اعراب و اسرائیل در سال 1948 می پرداخت، به راه آهن آن زمان میان حیفا و قاهره که از غزه می گذشت اشاره شد.

بندر غزه

طرح ساخت بندر کشتیرانی در غزه در سال های پایانی قرن بیستم در دستور کار قرار گرفت، اما پس از انتفاضه فلسطین در سال 2000، عملا عملیات اجرایی این اسکله بندری متوقف شد. در حال حاضر فقط فعالیت ماهیگیری با محدودیت فاصله 5 کیلومتری از ساحل غزه برای فلسطینی ها مجاز است. لازم به ذکر است که هرگونه ارتباط دریایی با نوار غزه توسط اسرائیل ممنوع اعلام شده است. 

طریقه شکستن محاصره نوار غزه

غزه نوعا از تونل های حفر شده توسط گروه های جهادی فلسطینی به دنیای خارج ارتباط دارد. این تونل ها ارتباط غزه را در نزدیکی مرز رفح (جنوب غزه) با صحرای سینا برقرار می کنند.