خداحافظی با نوستالژی پیکان نارنجی

 زمانی نماد تولید ملی به شمار می رفت و با همه مشکلاتش مانند مصرف بالای بنزین و آپشن های محدود برای خودش برو بیایی داشت؛ حتی طبقه مرفه و برخی مقامات عالی رتبه که سعی داشتند استفاده از تولید ملی را تبلیغ کنند نیز از آن استفاده می کردند.

به گزارش ایرنا، سال تولید آن به 1346 خورشیدی برمی گردد، سواری پیکان که تا اوایل انقلاب اسلامی در انواع مختلف تولید می شد و قرار بود تولیدش متوقف شود اما هنوز در خیابان های شهرهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.

پیکان سال های سال به عنوان یکی از انواع مدل های مورد استفاده تاکسی در شهرهای مختلف ایران رونق داشت و البته هنوز هم به رغم اینکه عمرش به پایان آمده، در بسیاری از شهرها به عنوان تاکسی مورد استفاده قرار می گیرد.

اینکه نخستین بار دقیقا چه سالی پیکان به عنوان تاکسی مورد استفاده قرار گرفت هنوز مشخص نیست، روایت های مختلفی شده؛ بطور مثال آنگونه که در کتاب «تاریخچه اتومبیل در ایران» (این اتولی که من میگم) نوشته عباس حسینی آمده به شکل سیستماتیک نخستین بار حدود سال 1326 تاکسی ها در قالب یک سازمان شکل گرفتند و انواع مدل های مختلف خودروهای خارجی نیز به عنوان تاکسی مورد استفاده قرار می گرفتند و از سال 47 به بعد همه این مدل ها به پیکان تبدیل شدند.

تا قبل از آن انواع خودروها مثل بد فورد، پاودا، وُلگا، واکسهال، آستین، اوشکودا، شورولت، مسکوویچ، هیلمن، موریس، وانگارد، دکاوه، بنز، فیات، سیتروئن و برخی مدل های دیگر به عنوان تاکسی مورد استفاده قرار گرفته بودند.

رنگ این پیکان های تاکسی نارنجی بود و متحدالشکل فعالیت می کردند و چون از سال های گذشته فعالیت داشتند حالتی نوستالژیک در جامعه پیدا کرده اند.

حالا اما بنا به اعلام شهرداری تهران از اول مهر سال 96 زمان مرگ این نوستالژی پایتخت نشینان اعلام و قرار شده مجوز فعالیتشان باطل شود.

پیشتر بارها گفته بودند که فعالیت این تاکسی ها تا پایان سال 94 و پس از آن 95 دیگر ممنوع می شود اما همچنان فعال بودند. گرچه تعداد پیکان های تاکسی در شهر تهران در مقایسه با انواع دیگر مدل های تاکسی فراوانی بالایی ندارد اما براساس آخرین آمارها 600 تاکسی پیکان همچنان در تهران تردد و کار می کنند.

اینک خودروهای پژو، سمند، پراید، تویوتا، رنو و .... به عنوان تاکسی مجوز فعالیت دارند و عموما به رنگ های زرد(زیرنظر مستقیم تاکسیرانی) و سبز( زیرنظر شرکت های خصوصی) فعال هستند.

مترو، اتوبوس، تراموا، تاکسی، ال آر تی و... به عنوان گونه هایی از حمل و نقل عمومی هر یک نقشی در مهم در یک ناوگان ترابری عمومی کارآمد ایفا می کنند؛ به بیان دیگر داشتن ناوگان حمل و نقل عمومی مطلوب مستلزم آن است که هر یک از این مدهای حمل و نقلی کارآیی لازم را داشته باشد.

در این میان تاکسی ها در ناوگان حمل و نقل عمومی نقش فیدر یا تغذیه کننده را بازی می کنند؛ ناوگانی با ظرفیت پایین به منظور جا به جایی شهروندان در مسیرهای کوتاه و مشخص.

تاکسی ها از نظر نحوه خدمات رسانی به 4 گروه تاکسی گردشی، تاکسی خطی، تاکسی تلفنی یا بیسیم و تاکسی ویژه تقسیم می شوند.

اما حکایت تاکسی های پایتخت قصه پرغصه ای است که بسیاری از مسائل مربوط به آن از دهه های گذشته تاکنون به یادگار مانده است.

نبود نرخ مشخص در مسیرهای غیرخطی، امتناع از جا به جایی مسافر به ویژه در مسیرهای خطی، عدم نظارت بر فعالیت تاکسی ها، فرسودگی ناوگان، عدم استفاده از وسایل سرمایشی و گرمایشی و.... تنها بخشی از مشکلات ناوگان تاکسیرانی تهران است که البته این مشکلات در زمان ترافیک، روزهای بارانی و برفی و زمان های خاص بیشتر نمایان می شود.

ناگفته نماند که اغلب تاکسیرانان نیز گلایه های زیادی از مدیریت این ناوگان دارند که البته بسیاری از آنها به حق است.

فارغ از سایر مشکلات، طی سه سال اخیر مدیریت شهری بر آن شد تا این ناوگان را نوسازی کند تا یکی از مشکلات این ناوگان که برای همه شهروندان حتی آن دسته که از تاکسی استفاده نمی کنند نیز محسوس بود رفع شود.

ناوگان تاکسیرانی تهران دارای 80 هزار تاکسی است که از این تعداد 6 هزار و 351 تاکسی فرسوده بوده که 200 مورد آن شامل تاکسی های پیکان می شود که البته تاکسی های پیکان در حال جایگزینی با تاکسی های نو هستند..

پیکان برای اولین بار سال 1346 تولید و به بازار عرضه شد و به سرعت مورد استقبال ایرانی ها قرار گفت.

از سال 57 به بعد تولید آن کاهش یافت اما با تولید قطعات آن در داخل کشور آخرین نسل های پیکان سال 84 تولید شد. بنابراین اگر تاکسی های پیکان موجود آخرین نسل های پیکان باشند عمر آنها حداقل 12 سال است؛ این در حالیست که عمر مفید تاکسی 10 سال تعیین شده است.

اگرچه زمزمه های حذف و از رده خارج کردن تاکسی های پیکان از 2 سال پیش مطرح شد و قرار بود تا پایان سال 94 تاکسی های پیکان موجود در ناوگان تاکسیرانی شهر تهران جمع آوری و از رده خارج شوند اما این طرح هنوز پس از 2 سال به طور کامل اجرا نشده است.

یکی از اولویت های طرح نوسازی ناوگان تاکسیرانی تهران، حذف و نوسازی تاکسی های پیکان بود که در همین راستا ابتدا به تاکسی های پیکان اجازه فعالیت به عنوان سرویس مدارس داده نشد.

در ادامه، سال گذشته ممنوعیت تردد 250 تاکسی پیکان که در خطوط تاکسی محدوده منطقه 12 تهران فعالیت می کردند؛ اعلام شد.

همان زمان سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران نیز اعلام کرد در راستای اجرای طرح نوسازی ناوگان تاکسیرانی، تاکسی های پیکان که تعداد آنها براساس اعلام سازمانی تاکسیرانی در مرداد سال گذشته 6 هزار و 300 تاکسی بود تا پایان سال از رده خارج و با پایتخت خداحافظی می کنند.

براساس اعلام شهرداری تهران هر یک از این خودروها روزانه 10 کیلوگرم و سالانه سه هزار و 600 کیلوگرم ذرات آلاینده تولید و در هوای آلوده پایتخت منتشر می کند.

هر چند حذف تاکسی های پیکان تا پایان سال 95 مطابق آنچه وعده داده شده بود محقق نشد اما در روند نوسازی تاکسی های پیکان اتفاقات خوبی رخ داد به گونه ای که مرداد امسال معاون وقت حمل و نقل و ترافیک شهردار تهران اعلام کرد که تردد 600تاکسی پیکان باقمیانده از ابتدای مهرماه در سطح پایتخت ممنوع خواهد شد.

مازیار حسینی همچنین افزود: برهمین اساس پروانه فعالیت تاکسی های پیکان سطح شهر تهران در نیمه دوم سال جاری (از ابتدای مهرماه) فاقد ارزش و اعتبار برای فعالیت است.

وی با تاکید بر ضرورت نوسازی ناوگان تاکسیرانی تهران اظهار کرد: 12 هزار تاکسی فرسوده شهر تهران در سال گذشته از رده خارج و نوسازی شدند.

حسینی خاطرنشان کرد: پیش از این بارها در خصوص نوسازی تاکسی های پیکان شهر تهران اطلاع رسانی شده و اطلاعات لازم در خصوص نحوه انجام این کار نیز به متقاضیان ارائه شده است.

در همین ارتباط شهریار افندی زاده سرپرست سازمان تاکسیرانی شهر تهران در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: امسال چهار هزار و 797 تاکسی پیکان در تهران اسقاط شده و 466 پیکان دیگر هنوز باقیمانده است.

وی دلیل نوسازی نشدن این تعداد تاکسی پیکان را عدم صدور پیش فاکتور از سوی ایران خودرو اعلام کرد و افزود: راننده زمانی تاکسی خود را اسقاط می کند که کلید خودروی جدید را دریافت کند.

افندی زاده ادامه داد: در سال گذشته 20 هزار و 126 دستگاه تاکسی نوسازی شد که 11 هزار 583 تاکسی آن تحویل رانندگان شد.

وی خاطرنشان کرد: در سال جاری نیز تاکنون 2 هزار و 192 تاکسی تحویل رانندگان شده است.

سرپرست سازمان تاکسیرانی تعداد کل تاکسی های فرسوده باقیمانده را 6 هزار و 351 مورد ذکر کرد.