◄ حضور کمرنگ صداو سیما در آموزش همگانی فرهنگ ترافیک
شاید برخی از مسئولین اعلام کنند ما آموزش فرهنگ ترافیک را در مدارس و از طریق صداوسیما شروع کرده‌ایم. در جواب باید عرض کنم تمام متخصصین این حوزه معتقدند آموزشی تأثیرگذار است که مداوم، کارشناسی شده و برای تمام گروه‌های سنی از مهدکودک تا دانشگاه و حتی سالمندان و از طرق مختلف باشد و توسط افراد مجرب و متخصص صورت گیرد و هرسال تأثیرات آن آموزش در سطح گروه‌های هدف مورد ارزیابی قرار گیرد
مرتضی شمسی*: ضعف در فرهنگ ترافیکی و افزایش تصادفات و تلفات رانندگی در کشور در حالی ادامه دارد که تمام مسئولان سازمان‌های مرتبط ازجمله پلیس راهور ناجا، سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای کشور، وزارت آموزش‌وپرورش، وزارت بهداشت و درمان و وزارت کشور مکرراً اعلام می‌کنند که عامل انسانی بیشترین نقش را در تصادفات رانندگی دارد و معتقدند باید آموزش و فرهنگ‌سازی صورت بگیرد.
در حال حاضر روزانه حدود ۴۵ نفر از هم‌وطنان عزیز جان خود ر ا بر اثر تصادفات جاده‌ای از دست می‌دهند و ۱۰۰ تا ۱۱۰ نفر دچار معلولیت و از کار افتادگی دائمی و ۵۰۰ تا ۶۰۰ نفر مجروح می‌شوند و در این میان توصیه بر آموزش فرهنگ ترافیکی که نیاز به بودجه کلانی ندارد ضروری به نظر می‌رسد و می‌تواند جلوی هدر رفت سرمایه‌های سنگین را بگیرد. سؤال اینجاست چرا مسئولان مربوطه با این میزان تلفات هیچ عجله‌ای برای اجرای آموزش همگانی فرهنگ ترافیک ندارند؟ ضمن اینکه باید پرسید کدام سازمان‌ها مسئول آموزش هستند؟ و آیا این میزان تلفات دلیل کافی برای شروع هرچه سریع‌تر آموزش نیست؟ این موضوع که مسئولان مربوطه حرف می‌زنند ولی عمل نمی‌کنند مردم و به‌خصوص پژوهشگران این حوزه را به‌شدت نگران و ناامید کرده است. شاید برخی از مسئولان اعلام کنند ما آموزش فرهنگ ترافیک را در مدارس و از طریق صداوسیما شروع کرده‌ایم.
در جواب باید عرض کنم تمام متخصصین این حوزه معتقدند آموزشی تأثیرگذار است که مداوم، کارشناسی شده و برای تمام گروه‌های سنی از مهدکودک تا دانشگاه و حتی سالمندان و از طرق مختلف باشد و توسط افراد مجرب و متخصص صورت گیرد و هرسال تأثیرات آن آموزش در سطح گروه‌های هدف مورد ارزیابی قرار گیرد تا اگر این آموزش در اصلاح رفتارهای ترافیکی افراد تأثیرگذار نباشد عملاً یک کار بیهوده بوده و باعث هدر رفت بیت‌المال و از دست رفتن فرصت‌های طلایی در جامعه شده است. از طرف دیگر میزان آموزش باید متناسب با عمق فاجعه باشد.
حضرت امام خمینی رحمت‌الله علیه بارها فرمودند که صداوسیما یک دانشگاه ملی است و مردم باید در تمام حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی از طریق این دانشگاه آموزش‌های لازم را ببینند. درحالی‌که صداوسیما نیز مثل برخی از دانشگاه‌ها پولی شده است و برای تهیه و پخش حتی 10دقیقه برنامه آموزش فرهنگ ترافیک نیاز به یک اسپانسر مالی است.
در حالی که کشور عزیزمان با تحمل این میزان تلفات که هزینه آن از هزینه یک جنگ تمام‌عیار نیز بیشتر است در حال دست و پنجه نرم کردن است، صداوسیما به برنامه‌هایی مثل برنامه آشپزی و حل جدول و مهارت تست‌زنی در کنکور ساعت‌ها وقت اختصاص می‌دهد که جز اولویت جامعه ما نیست. در حال حاضر از صداوسیما برنامه‌ای تحت عنوان سفربه‌خیر پخش می‌شود که آموزش فرهنگ ترافیک را به‌صورت تکراری در چند جمله خلاصه کرده است: لطفاً سرعت غیرمجاز نروید، سبقت غیرمجاز نگیرید، تجهیزات ایمنی به همرا داشته باشید در غیر این صورت با برخورد جدی پلیس مواجه خواهید شد. شاید بودن این برنامه از نبودش بهتر باشد اما آیا این برنامه کارشناسی شده است و متناسب با عمق فاجعه است؟ یا فرصت سوزی و هدر دادن بیت‌المال و یا صرفاً جهت نمایش؟
با این اوصاف ما هنوز آموزش فرهنگ ترافیک که ابتدایی‌ترین و کم‌هزینه‌ترین راهکار کاهش تصادفات رانندگی در کشور است را اجرا نکردیم و اظهار نا امیدی از ادامه کاهش آمار تلفات جاده‌ای می‌کنیم. و یا هنوز بعد از حدود یک قرن الفبای اولیه فرهنگ ترافیک را در کشورمان نتوانستیم پیاده کنیم ما هنوز از رفتار ترافیکی مناسبی در جهان برخوردار نیستیم. با این شرایط هنوز دولت و سازمان‌ها طرح جامع و ملی برای ارتقای فرهنگ ترافیک و اصلاح رفتارهای ترافیکی غلط و کاهش تصادفات رانندگی در کشور ندارند. البته کارهایی توسط دولت محترم صورت می‌گیرد اما ناچیز و با سرعت کم است.
در آخر باید عرض کنم با نوشتن آیین‌نامه و تشکیل جلسات تکراری، خسته‌کننده و مداوم مسئولان سازمان‌ها مربوطه که سالهاست انجام می‌گیرد و هیچ نتیجه‌ای نخواهیم گرفت مگر اینکه بتوانیم مشارکت مردم را در حل این معضل اجتماعی بیشتر کنیم و اموزش فرهنگ ترافیک یکی از اولویت‌های کاری مسئولان باشد..
*پژوهشگر حوزه حمل‌ونقل و ترافیک و تصادفات رانندگی
