◄ لاستیک ایرانی بخریم یا خارجی؟
اگر مایل به انتخاب و خرید تایر خودرو هستید، ممکن است با انتخاب های ریز و درشت، کوچک و بزرگ، شناخته شده و ناشناخته از برندهای ایرانی و خارجی مواجه شوید که قیمت لاستیک ها نیز بیش از هر زمانی روی کیفیت تأثیر بگذارند.
در بازار لاستیک ایران با تنوع زیادی مواجه هستیم و امکان خرید لاستیک دولتی نیز وجود دارد؛ تصمیم بین خرید لاستیک ایرانی یا خارجی بستگی به عوامل مختلفی دارد که باید در نظر گرفته شوند.
به گزارش تین نیوز، اگر مایل به انتخاب و خرید تایر خودرو هستید، ممکن است با انتخاب های ریز و درشت، کوچک و بزرگ، شناخته شده و ناشناخته از برندهای ایرانی و خارجی مواجه شوید که قیمت لاستیک ها نیز بیش از هر زمانی روی کیفیت تأثیر بگذارند.
تایر نقشی حیاتی در ایمنی و عملکرد خودرو دارد و در نتیجه انتخاب یک تایر باکیفیت از اهمیت بالایی برخوردار است؛ اما با توجه به تنوع بالای برندها و مدل های تایر در بازار و همچنین وجود برخی محصولات تقلبی، بسیاری از رانندگان در انتخاب تایر مناسب دچار سردرگمی می شوند. کارشناسان فنی تایر به چند سوال مهم در این باره پاسخ داده اند.
آیا در بازار ایران تایر تقلبی خودرو وجود دارد؟
تایرهای تولید داخل که در ۱۰ کارخانه تولید می شوند، همگی تحت نظارت سازمان ملی استاندارد و دارای نشان استاندارد و شماره سریال ساخت هستند، به ویژه اینکه اسم برند شرکت سازنده نیز روی تایر حک شده و مشخص است. همچنین سازمان ملی استاندارد هنگام تولید، توزیع و بر بازار فروش این کالا نظارت دارد. تایر کالایی نیست که هر فردی با امکانات معمولی بتواند آن را به صورت غیرقانونی و به اصطلاح زیرزمینی تولید کند و به نام تولیدکنندگان معروف به فروش برساند؛ بنابراین هیچ کدام از تایرهای تولید داخلی تقلبی نیستند.
در تایرهای وارداتی کالای تقلبی وجود دارد؟
درباره تایرهای وارداتی نیز بحث اصلی و تقلبی بودن وجود ندارد؛ مسئله اصلی در این باره میزان کیفیت تایر است. هر کالایی که وارد کشور می شود توسط سازمان ملی استاندارد بررسی می شود و اصیل بودن هر کالایی ازجمله تایر باید به تأیید این سازمان برسد. سازمان ملی استاندارد از تایرهای وارداتی نمونه برداری می کند و در آزمایشگاه های مرجع و با آزمون های خاص، کیفیت آن را مورد بررسی قرار می دهد. زیرا گستره تولید تایر در دنیا بسیار زیاد است و بخش عمده ای از تایرهای وارداتی از چین وارد می شوند، رقابت تنها در بخش میزان کیفیت به وجود می آید که تأثیری مستقیم بر قیمت دارد. در این مرحله موضوع کیفیت مطرح است و بحثی به عنوان اصلی و تقلبی وجود ندارد.
هر تایری گران تر باشد، باکیفیت تر است؟
لزوما اینگونه نیست. حدود ۱۶ آزمون را متخصصان روی هر تایر انجام می دهند تا کیفیت آن مشخص شود؛ قیمت هر تایر وارداتی با قیمت ارز و هزینه های واردات رابطه مستقیم دارد. اما اگر بخواهیم به عنوان مصرف کننده به این موضوع نگاه کنیم، هر خریداری هنگام تهیه تایر داخلی باید به نام شرکت تولیدکننده که روی دیواره تایر حک شده، نشان استاندارد و شماره سریال که تاریخ تولید را مشخص می کند، دقت کافی داشته باشد.
رانندگان حرفه ای به غیر از سایز تایر باید علائمی مانند شاخص سرعت و شاخص بار تایر را به دقت چک کنند. مثلا راننده ای که بیشتر در اتوبان ها تردد دارد باید تایری را انتخاب کند که شاخص سرعتی آن بالاتر باشد. درباره تایرهای وارادتی نیز یک کد با عنوان DOT وجود دارد که اصالت تایر را تأیید می کند؛ البته این کد باید در سامانه های مربوطه چک و تأیید شود.
سازمان ملی استاندارد درباره تایرهای تولید داخل میزان آستانه کیفیت را برای هر تایر مشخص می کند و اجازه نمی دهد کیفیت کالا از حد خاصی پایین تر باشد، اما اگر تایری بالاتر از این شاخص های استاندارد تولید شود، به این معنی است که این تایر از کیفیت بالاتری برخوردار است. امکان دارد ۲ تایر از ساخته های ۲ شرکت متفاوت دارای آرم استاندارد باشند، اما یکی می تواند شاخص های کیفی بالاتری را در ساخت رعایت کند و از دیگر تایرها کیفیت بهتری داشته باشد.
اینجا بحث تایر گران تر و ارزان تر مطرح می شود که در حال حاضر قیمت تایر در کشور به صورت دستوری تعیین می شود و تمام تایرهای تولید داخل در اندازه های یکسان قیمت برابر دارند. این در حالی است که همه تایرهای تولید داخل کیفیت همسان ندارند اما قیمت یکسان دارند.
ممکن است تایرکارکرده را به عنوان تایر نو بفروشند؟
در خودروهای سنگین، بحث آج گذاری مجدد «Retreadingl» و شیارگذاری مجدد «Regrooving» تایر وجود دارد. ریتردینگ به این معنی است که تایرهای خودروهای سنگین را بعد از مدتی کار کردن، «ترد» یا آج کارکرده تایر را جدا کرده و آج نو را در یک لایه جدید به حلقه تایر اضافه می کنند.
در بعضی تایرها نیز این امکان وجود دارد که پس از مدتی کارکرد شیارگذاری مجدد انجام شود؛ به این صورت که شیارهای قبلی را عمیق تر می کنند و البته این امکان برای هر تایری وجود ندارد. اصطلاح Regroovable (دارای قابلیت شیارگذاری مجدد) روی تایرهایی که امکان شیارگذاری مجدد دارند، حک شده است اما این بازسازی کردن درباره تایرهای خودروهای سواری مرسوم نیست.
تایرهای بازسازی شده در اکثر بازارهای دنیا وجود دارند و اصلا به عنوان تایر نو فروخته نمی شوند؛ ولی در کشوری مثل پاکستان این کار را روی تایرهای سواری انجام می دهند و با نوارپیچ کردن تایر آن را به عنوان تایر نو به فروش می رسانند. در کشور خودمان نیز بعضا شیارگذاری مجدد روی تایرهای سواری انجام می شود، اما با عنوان تایر دست دوم به فروش می رسد.
چگونه تایر نو را از دست دوم تشخیص بدهیم؟
برای مثال در ۶ قسمت از داخل شیارهای تایر یک سری خطوط بین شیاری وجود دارد که به آنها TWI یا شاخص رفتگی آج تایر گفته می شود که شاخص میزان فرسایش در تایر است. اگر کسی درخصوص تایر آموزش دیده باشد می تواند از روی این TWI تشخیص بدهد که میزان عمق آج تایر خریداری شده در حد متفاوت است یا خیر. مصرف کننده تایر نیز بعد از کارکرد تایر، با نگاه کردن به سطح آن می تواند متوجه ساییدگی تایر با توجه به این شاخص شود. وقتی به صورت غیراصولی شیارگذاری انجام شود این خطوط از بین می رود و مشخص می شود که تایر دست دوم است. از سوی دیگر تایر آج گذاری شده کاملا مشخص است و باید روی دیواره تایر نیز مشخص شود.
تایر گران تر و با کیفیت بالاتر، به صرفه تر است یا تایر ارزان؟
اول از همه توصیه می کنم که حتما از تایر تولید داخل استفاده کنیم، زیرا تایرهای تولید داخل کیفیت مورد قبولی دارند و از همه مهم تر این است که شناسنامه دارند و شامل خدمات پس از فروش می شوند. برخی از واردکنندگان، یک برند را به طور آزمایشی وارد می کنند، اگر جواب مثبت گرفتند واردات آن را ادامه می دهند و در غیر این صورت دیگر به وارد کردن آن تایر خاص ادامه نمی دهند؛ بنابراین هیچگونه خدمات پس از فروشی به مصرف کننده ارائه نمی دهند.
برخی شرکت های داخلی هم در حوزه تولید تایر خودروهای سواری بسیار خوب عمل می کنند و جنس باکیفیت و مرغوبی در بازار ارائه می کنند. این تایرها دارای استاندارد هستند. استاندارد ملی ما تلفیقی از استانداردهای اروپایی و آمریکایی و تا حدی سختگیرانه است؛ بنابراین به صرفه ترین خرید، همان تایر تولید داخل است.
تایر مرغوب بر عملکرد خودرو چه تاثیری دارد؟
از دید یک راننده معمولی و غیرتخصصی یک تایر خوب، فرمان پذیری خودرو را افزایش می دهد و میزان سایش پایینی دارد؛ همچنین چسبندگی و به اصطلاح چنگ زنی مناسبی با سطح جاده دارد که باعث ایمنی خودرو می شود و به راننده اطمینان بیشتری برای رانندگی می دهد. یکی دیگر از نشانه های تایر خوب، ایجاد صدای کمتر هنگام حرکت است. اما یکی از مهم ترین مزیت های تایر خوب، صرفه جویی در میزان مصرف سوخت خودرو است. حدود ۲۰ درصد از سوخت خودرو توسط تایر مصرف می شود. پدیده ای در تایر وجود دارد به نام «مقاومت غلتشی» که مقداری از انرژی حاصل از سوخت خودرو صرف غلبه بر آن می شود؛ به همین دلیل نقش تایر در میزان مصرف سوخت خودرو بسیار مهم است.
از کجا با خیال آسوده تایر بخریم؟
وقتی یک شرایط خاص سهمیه بندی و در صف ایستادن ایجاد می شود، دیگر پاسخ مشخص است. زمانی که یک فضای رقابتی سالم وجود داشته باشد، فروشندگان نیز تلاش می کنند در این رقابت موفق باشند و تایر مرغوب و با قیمت مناسب ارائه دهند. بعضی از شرکت های تایرساز عرضه مستقیم دارند و برخی دیگر نیز تایر را به نمایندگی های خود می فروشند و نمایندگان نیز به فروشگاه ها اما متأسفانه الان در بازار 2قیمت آزاد و مصوب برای هر تایر وجود دارد. وقتی قیمت ها دستوری باشند، بیشترین ضرر متوجه تولیدکننده و باعث می شود در کف بازار بعضی از تایرها تا 2برابر قیمت نیز فروخته شوند. در هر صورت خرید از فروشندگان مجاز و نمایندگی ها بهترین و مطمئن ترین راه برای خرید تایر باکیفیت است.