ساخت بندر بزرگ خلیج فارس کلید خورد؛ امکان ورود کشتی‌ های نسل جدید به کشور

مدیر کل بنادر و دریانوردی خوزستان اظهار داشت: با توجه به تحولات اقتصادی در منطقه و رشد روز افزون سرمایه گذاری ها در کشورهای حوزه خلیج فارس در زمینه توسعه بنادر خود و به طور خاص در حمل کانتینری کالا به ویژه کشورهای قطر ، کویت و عراق باید به سمت افزایش توان عملیاتی و لجستیکی منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی و بهره گیری از شاخص های مهم جغرافیایی و اقتصادی آن برای کسب سهم بیشتر از بازارهای تجاری منطقه پیش برویم.

به گزارش تین نیوز به نقل از ایلنا، بهروز آقایی با اشاره به اهمیت حمل و نقل دریایی در رشد تجارت جهانی اظهار داشت: سالانه حدود 11 میلیارد تن کالا در جهان از طریق حمل و نقل دریایی، توسط 99 هزار و 800 فروند شناور از آسیای جنوب شرق تا اروپا و آمریکا و از قاره امریکا به اروپا وآسیا جابجا می شود که نشان از اهمیت حمل و نقل دریایی در رشد و توسعه تجارت جهانی  دارد. 

وی ادامه داد: در این میان سهم قاره آسیا از این تجارت معادل 54 درصد است و در تقسیم بندی سهم کالاها از تجارت جهانی دریایی، مواد نفتی با 45 درصد بیشترین سهم را دارد، اما با توجه به شاخص های اندازه گیری تأثیر پذیری نوع حمل کالا در عملکرد بنادر حمل کانتینری با 16 درصد از سهم کل تجارت دریایی مهمترین شاخص برای سنجش عملکرد بنادر بزرگ جهان محسوب می شود. 

مدیرکل بنادر و دریانوردی خوزستان گفت: سالانه از سوی بزرگترین موسسات تخصصی در حوزه حمل و نقل دریایی فهرستی منتشر می شود که براساس آن فهرست و همچنین طبق گزارش منتهی به پایان سال میلادی گذشته  10 بندر بزرگ جهان معرفی شده اند که جایگاه اول تا نهم متعلق به بنادر قاره آسیا است و 7 جایگاه از این فهرست به کشور چین  تعلق دارد که امروز یکی از بزرگترین قطب های اقتصادی جهان محسوب می شود.

آقایی افزود: یکی دیگر از مهمترین شاخص های بررسی عملکرد کشورها و بنادر در حوزه حمل و نقل دریایی، شاخص ضریب دسترسی کشورها به خطوط کشتیرانی، بنادر و شبکه حمل و نقل است. با توجه به اینکه جغرافیا، جمعیت و بازارهای تولید و مصرف در تعیین این شاخص نقش اصلی را به عهده دارد، بنابراین مسیر دسترسی از دو منطقه بزرگ؛ شامل آسیای جنوب شرق با محوریت کشور چین که عمدتا بازارهای تولیدی را در اختیار داشته، به سمت کشورهای اروپایی با شاخص بسیار مطلوب بالای 75 درصد در ضریب دسترسی، نشانگر پراکندگی و فراوانی بازارهای هدف تولید و مصرف بوده و این نکته بسیار حائز اهمیت است که برای رسیدن بازارهای دو منطقه بزرگ آسیای جنوب شرق و کشورهای اروپایی، مسیر عبور از حوزه خلیج فارس کوتاهتر و کم هزینه تر شناخته شده است .

وی با بیان اینکه بازار کانتینری جهان در سال 2021 با سهم 16 درصدی از کل تجارت جهانی دریایی بیش از 816 میلیون TEU بوده، اظهار داشت: از آنجایی که کالای کانتینری یک کالای نهایی محسوب می شود بنابراین حمل کالا با کانتینر یکی از اولویت های صاحبان کالا بوده و در نتیجه عملکرد کانتنیری بنادر همواره یکی از مهمترین شاخص های رتبه بندی بنادر بزرگ جهان به شمار می رود از این رو داشتن جایگاه در بین بنادر برتر کانتینری، از استراتژی های مهم بنادر بزرگ دنیا به شمار می رود.

آقایی به اشاره به سهم منطقه در بازار کانتینری گفت: منطقه آسیای جنوب شرق و خاورمیانه با دارا بودن 58 بندر بزرگ کانتینری و با حجم عملکرد 460 میلیون TEU، بیش از نیمی از عملکرد کانتینری جهان را به خود اختصاص داده که عمده این کالاها از آسیای جنوب شرق به سمت اروپا و امریکا حمل می شود و در رتبه بندی 100 بندر بزرگ کانتینری، سهم کشورهایی آسیایی بسیار قابل توجه است و در حوزه خلیج فارس هم  بندر جبل علی کشور امارات دارای رتبه 7 ام جهان در سال 2021 بوده است.

مدیر کل بنادر و دریانوردی خوزستان با تاکید بر اینکه میان دو قطب بزرگ تولید و مصرف و وجود بزرگترین کریدورهای تجاری دریایی جهان، حوزه دریای عمان و خلیج فارس از موقعیت استراتژیکی برخودار است، ادامه داد: کوتاهی مسیر دسترسی و همچنین تعدد دسترسی از مراکز تولید به بازارهای مصرف از جمله فاکتورهای مهم این منطقه  محسوب می شود و بزرگترین کشورهای تولیدکننده نفت و گاز جهان در پسکرانه این حوزه بوده که نشان از وجود گردش سرمایه عظیم و در نتیجه وجود تقاضای بالای مصرف کالا را دارد. کشورمان با وجود 15 کشور و با جمعیت 600 میلیون نفری در اطراف خود، یکی از با صرفه ترین مسیرهای ترانزیت کالا از مراکز تولید به مراکز مصرف است که درنتیجه می تواند یکی از کشورهای با ضریب دسترسی بالا به شمار رود.

وی افزود: به دلیل این موقعیت کشورهای حوزه دریای عمان و خلیج فارس علیرغم عدم برخورداری از ویژگی های منحصر بفرد ایران در موقعیت جغرافیایی و جمعیت پیرامونی با انجام سرمایه گذاری هنگفت در توسعه بنادر خود، سهم بسیار قابل توجهی از عملکرد بنادر به ویژه در بخش حمل کالای کانتینری را به خود اختصاص داده اند. به طوریکه 33 میلیون TEU عملکرد بنادر امارات، قطر، کویت، عمان، عربستان، پاکستان و عراق  در سال 2021 بوده و سهم کشور ایران با عملکرد 1.8 میلیون TEU از کشور عراق که دورترین نقطه حوزه خلیج فارس به شمار می رود هم، در این زمینه کمتر بوده است.

مدیرکل بنادر و دریانوردی خوزستان با اشاره به جایگاه منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی در تجارت دریایی منطقه تاکید کرد: منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی با 11 هزار هکتار وسعت در شمال غربی خلیج فارس و در استان خوزستان به عنوان دومین استان تاثیرگذار در تولید ناخالص ملی کشور واقع شده است. دسترسی کوتاه این بندر به مرزهای زمینی و دریایی غربی، شمال غربی و شمال کشور نسبت به سایر بنادر منطقه، در کاهش هزینه های تمام شده کالا بسیار قابل توجه  است. همجواری با 23 پتروشیمی با ظرفیت تولید سالانه 26 میلیون تن محصول، دسترسی به راه آهن سراسری، وجود بستر لازم برای توسعه پایانه های تخصصی تخلیه و بارگیری انواع کالا ظرفیت و توان منحصربفرد را ایجاد کرده که ضرورت دارد برای داشتن ضریب بالای دسترسی این بندر از شاخص هایی نظیر، موقعیت جغرافیایی و پسکرانه جمعیتی و صنعتی، جهت احیاء ظرفیت های کریدور شمال - جنوب برای کشور و ایجاد رقابت منطقه ای از برنامه های بلند مدت بهره گرفت.

آقایی از ساخت بندر بزرگ خلیج فارس در خورستان و در جوار بندر امام خبر داد و گفت: در سال 1307، بندری با 6 اسکله چوبی در منتهی الیه خور موسی ساخته شد که براساس طرح های توسعه ای از سال 52 تا سال 57 بندری بزرگتر و با افزودن 27 پست اسکله، طول اسکله های آن به 7 کیلومتر رسید. بندر جدید با سرمایه گذاری تدریجی در حال حاضر با 38 پست اسکله فعال دارای میانگین ضریب اشغال اسکله به میزان  75 درصد و در برخی کالاها نظیر کالاهای نفتی 90 درصد است. این شاخص نشان دهنده روند تکمیل شدن ظرفیت بندر است بنابراین ضرورت دارد نگاهی فراتر از بندر فعلی برای ساخت یک بندر جدید شکل بگیرد. 

وی تاکید کرد: با توجه به تحولات اقتصادی در منطقه و رشد روز افزون سرمایه گذاری ها در کشورهای حوزه خلیج فارس در زمینه توسعه بنادر خود و به طور خاص در حمل کانتینری کالا به ویژه کشورهای قطر ، کویت و عراق باید به سمت افزایش توان عملیاتی و لجستیکی منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی و بهره گیری از شاخص های مهم جغرافیایی و اقتصادی آن برای کسب سهم بیشتر از بازارهای تجاری منطقه پیش برویم.

مدیر کل بنادر و دریانوردی خوزستان با اشاره به مزیت های بندر بزرگ خلیج فارس و جانمایی آن گفت: در اراضی توسعه ای بندر و با استفاده از موهبت طبیعی خور موسی، دو موقعیت مناسب برای احداث بندری بزرگ با عرض کانال و عمق آبخور خاص، امکان سنجی شده و طبق موقعیت های پیش بینی شده با آبخور بالای 35 متر، امکان پهلوگیری کشتی های بسیار بزرگ نسل جدید را داراست و از لحاظ دسترسی به بندر فعلی و شهرهای پسکرانه خود هم دارای موقعیت های قابل توجهی است.