◄ با افزایش قیمت بلیت ریزش مسافر نداریم

مدیرعامل شرکت حمل‌ونقلی رجا در دفاع از افزایش قیمت بلیت قطار، عنوان کرد که برخلاف پیش‌بینی‌ها، آمار مسافران ریلی افزایش داشته است. محمد رجبی در گفتگو با هفته‌نامه «حمل‌ونقل» با استناد به آمار مسافران ریلی گفت: «برخلاف احتمالاتی که در مورد کاهش یا ریزش مسافران ریلی ارائه می‌شود، آمار حکایت از افزایش تمایل به استفاده از قطار دارد.» رجبی همچنین با اشاره به عدم تناسب بین درآمدها و هزینه‌های حمل‌ونقل ریلی، به افزایش هزینه‌های تعمیراتی در این مد حمل‌ونقل اشاره کرد و خواهان ارائه سوبسیدهای لازم به بخش ریلی شد.

این فعال در حوزه حمل‌ونقل در حالی کاهش مسافران ریلی بعد از افزایش قیمت را رد می‌کند که شهرام آدم‌نژاد، معاون وزیر راه‌وشهرسازی خبر افزایش ۲۲ درصدی قیمت بلیت قطار بعد از ماه مبارک رمضان را منتشر کرد و توضیح داد: «در حوزه حمل‌ونقل مسافر ریلی در شورای عالی هماهنگی ترابری کشور تصمیم به افزایش متوسط ۲۲ درصد قیمت بلیت گرفته شد که بعد از ماه مبارک رمضان اجرایی خواهد شد.»

در حالی آدم‌نژاد از مصوبه افزایش ۲۲ درصدی قیمت بلیت قطار خبر می‌دهد که سیدجواد احمدی، مدیرکل سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان اعلام کرد فعلاً هرگونه افزایش قیمت بلیت قطار غیرقانونی است و مردم تخلفات را ۱۲۴ گزارش کنند.

او توضیح داد: «هرگونه قیمت‌گذاری بلیت قطار با تصویب کارگروه تنظیم بازار به شورای عالی هماهنگی ترابری کشور واگذارشده است. با استناد به درخواست شرکت راه‌آهن و ارسال اسناد و مدارک مالی شرکت‌های ریلی، موضوع افزایش نرخ بلیت قطار در سازمان حمایت بررسی و برای تصمیم‌گیری نهایی به شورای عالی هماهنگی ترابری کشور ارسال‌ شده است. پس از قطعی‌شدن نرخ‌ها مطابق مصوبه کارگروه تنظیم بازار توسط شورای عالی هماهنگی ترابری کشور مراتب برای اجرا ابلاغ خواهد شد.»

آقای رجبی چرا از سوی سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان افزایش قیمت را غیرقانونی دانست، درحالی‌که شما پیشنهاد افزایش ۲۵ درصدی بلیت قطار را داشتید؟

نه افزایش قیمت بلیت به تصویب ارگان‌های دولتی مرتبط رسید. شورای عالی ترابری موافقت با افزایش ۲۲ درصدی را رسما اعلام کرده است. شورای عالی ترابری نهاد مسئول و متولی بررسی قیمت‌های حمل‌ونقل عمومی است و بااین‌وجود که افزایش ۲۵ درصدی در این شورا رد شد اما نهایتا افزایش ۲۲ درصدی قیمت مصوب شد. در این مصوبه اینکه گفته می‌شود که سازمان حمایت با افزایش قیمت مخالف است درست نیست. نمایندگان و مسئولان سازمان حمایت در جلسه بودند و خودشان پیشنهاد افزایش ۲۲ درصدی را ارائه کردند و به همین دلیل نمی‌توانند با نظر خودشان مخالف باشند. به نظرم این اخبار منوط به قبل است و در خبر هم گفته می‌شود که افزایش قیمت بلیت باید به شورای عالی ترابری برود.

افزایش ۲۲ درصدی قیمت بلیت نیاز مالی شما را تأمین می‌کند؟

نه. هرچند با افزایش ۲۵ درصدی بلیت قطار نیز هزینه‌های شرکت پوشش داده نمی‌شد، ما با توجه به کشش بازار پیشنهاد افزایش ۲۵ درصدی بلیت را داده بودیم. در اعلام درخواست ۲۵ درصدی بلیت قطار توان مسافران را در نظر گرفتیم و سازمان حمایت و وزارت خانه با ۲۲ درصد موافقت کرد.

با توجه به هزینه‌های ریلی وضعیت مالی این حوزه بسیار بالاست و با افزایش ۲۵ درصد قیمت بلیت قطار هم پوشش داده نمی‌شد. از بهمن‌ماه سال گذشته هزینه‌های روزمره قطار ازجمله تأمین برق قطارهای برقی و تعمیرات اساسی بسیار افزایش‌یافته است و رجا متحمل هزینه‌های بسیاری دراین‌بین شده است. به‌عنوان نمونه هزینه تعمیرات اساسی از ۳۶۰ میلیون تومان به یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان افزایش پیداکرده است.

بااین‌حال برخی از کارشناسان این‌گونه مطرح می‌کنند که با توجه به شرایط بازار، احتمال ریزش مسافران ریلی محتمل است و شرکت‌های ریلی مجبور می‌شوند که بعد از افزایش قیمت برای جذب مشتری تخفیف بدهند.

همیشه این‌گونه بوده است که در دوره‌هایی که امکان جذب مسافر نداشتیم یا ظرفیت خالی می‌شد، تخفیف می‌دادیم؛ این شرایط همواره بوده است. اما در زمان‌هایی که تقاضا مناسب است و امکان فروش هست به قیمت مصوب عرضه می‌کنیم. سال‌های گذشته هم این سیاست را دنبال می‌کردیم که در روزهای غیر پیک تخفیف می‌دادیم و در روزهای پیک قیمت مصوب را نگه می‌داشتیم. اما در مورد این نکته که گفته می‌شود با بالارفتن قیمت بلیت آمار مسافران کاهش پیدا می‌کند، محتمل به نظر نمی‌رسد، چراکه آمار بیانگر این است که تمایل به مسافرت با ریل نسبت به سال گذشته افزایش‌یافته است.

سقف و کف تخفیف‌ها مشخص است؟

در برخی مقاطع بر اساس شرایط تا ۵۰ درصد هم تخفیف روی بلیت قطار ارائه داده‌ایم تا بتوانیم مسافر جذب کنیم. بر اساس مؤلفه‌های بازار مدل‌های اقتصادی متناسب را برنامه‌ریزی و اجرا کردیم تا بتوانیم بر اساس تقاضا، قیمت مناسب را به مسافران ارائه کنیم. مدل‌های اقتصادی رجا کاملا مبتنی بر عرضه و تقاضا است و زمانی که تقاضا بالا می‌رود، سقف قیمت‌ها لحاظ و در دوران رکود نیز تخفیفات اعمال می‌شود. شرکت‌های فعال دیگر هم مشابه همین سیاست‌ها اجرا می‌کنند. اما در مورد میزان تخفیف ما دو مبلغ مبنا و مبلغ شناوری داریم که به‌صورت معمول در تخفیف‌ها ۳۰ درصد از قیمت مبنا کسر می‌شود؛ اما الزامی به ۳۰ درصد نیست و گاهی شرکت‌ها برای جذب مشتری تا ۵۰ درصد تخفیف می‌دهند.

با این سایت کسری تراز مالی شرکت‌ها برقرار می‌شود؟

آنچه مسلم است در بخش ریلی مسافری امکان دریافت و پوشش تمام هزینه‌ها از طریق قیمت بلیت نیست. چراکه بازار کشش ندارد و از سوی دیگر هزینه‌های ریلی بسیار سنگین است. انتظار داریم که در بخش تکمیلی و حومه‌ای سوبسیدهای لازم از سوی دولت ارائه شود. در بخش قطارهای حومه‌ای همیشه خواهان افزایش سوبسیدها بوده‌ایم.

درحال‌حاضر وضعیت بدی داریم. دریافت منابعی که در بودجه پیش‌بینی‌شده بود، بسیار سخت است. مطالبات سنوات گذشته رجا تا سال ۹۷ بالغ‌بر ۵۰۰ میلیارد تومان است.

تلاش کردیم که خرید قطعات یدکی شرکت را با ارز دولتی انجام دهیم که موفق نشدیم و از دولت می‌خواهیم که راه‌حلی برای این مسئله بی‌اندیشد تا بخش ریلی بتواند با استفاده از ارز دولتی تجهیزات موردنیاز خود را وارد و تأمین کند.

نکته پایانی به نظرتان می‌رسد؟

بخش ریلی هم مانند بخش جاده‌ای نیازمند کمک‌ها و حمایت‌های دولتی است. در بخش جاده‌ای برخی از اقلام مصرفی ناوگان تأمین می‌شود و دولت سوبسیدهایی برای تأمین تجهیزات ناوگان جاده‌ای ازجمله، لاستیک و روغن ارائه می‌کند. 

این اقدامات مؤثر مستقیما از طرف دولت انجام می‌شود و دولت برای تأمین نیازهای جاده‌ای برنامه‌های را در دست اقدام و اجرا دارد. ترجیح می‌دهیم که در بخش ریلی که مزایایی ازجمله کاهش مصرف سوخت، کاهش آلایندگی محیط‌زیست؛ کاهش تلفات نسبت به شقوق دیگر و ایمنی دارد، سوبسیدها و حمایت‌های لازم برای تأمین تجهیزات و قطعات ارائه شود.