منافع ایران، اوراسیا و قزاقستان از ایجاد منطقه آزاد تجاری
یک پایگاه اطلاعاتی و تحلیلی قزاق، ایجاد منطقه آزاد تجاری اتحادیه اقتصادی اوراسیا با ایران را برای همه طرف‌های ذیربط از جمله قزاقستان مفید خواند.
یک پایگاه اطلاعاتی و تحلیلی قزاق، ایجاد منطقه آزاد تجاری اتحادیه اقتصادی اوراسیا با ایران را برای همه طرف‌های ذیربط از جمله قزاقستان مفید خواند.
پایگاه اطلاعاتی و تحلیلی «365 اینفو» قزاقستان در مطلبی اخیر خود به تقویت همکاری‌های کشورهای عضو اتحاد اقتصادی اوراسیا به‌ویژه قزاقستان با ایران پرداخته است.
در این مطلب آمده است: در سال 2017 میلادی منطقه آزاد تجاری کشورهای عضو اتحاد اقتصادی اوراسیا و جمهوری اسلامی ایران آغاز به فعالیت می‌کنند.
در این خصوص انتظاراتی وجود دارد که با راه‌اندازی آن حجم صادرات محصولات قزاقی به میزان 500 هزار دلار افزایش خواهد یافت.
در اواخر ماه می سال جاری میلادی «تیمور سلیمان اف» وزیر اقتصاد ملی قزاقستان در گفت‌وگو با خبرنگاران، از اوکراین، ازبکستان، قرقیزستان، بلاروس، هند، ایران، ترکیه، ویتنام به‌عنوان کشورهای اولویت‌دار برای صادرات محصولات «آستانه» یادکرد.
میان قزاقستان و تعدادی از کشورها ازجمله قرقیزستان و بلاروس که عضو اتحاد اقتصادی اوراسیا هستند، با ویتنام که توافقنامه‌ای در خصوص منطقه آزاد تجاری تصویب‌شده در روابط تجاری تسهیلاتی اعمال‌شده است.
انتظار می‌رود که گام بعدی بهبود روابط تجاری با جمهوری اسلامی ایران باشد.
در اوایل ماه ژوئن اعلام شد که میان کشورهای عضو اتحاد اقتصادی اوراسیا و ایران در سال جاری توافقنامه موقتی درباره فعالیت منطقه آزاد تجاری که بخش محدودی از محصولات موردعلاقه طرفین را در برمی‌گیرد، امضا شود.
درصورتی‌که کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا و ایران تجارت ترجیحی را مثبت و مؤثر ارزیابی کنند در آینده احتمال گذار به منطقه آزاد تجاری تمام‌عیار امکان دارد.
انتظار می‌رود که توافقنامه موقتی کشورهای عضو اتحاد اقتصادی اوراسیا و ایران در اواخر سال 2017 میلادی آغاز به کار کند.
بنا بر پیش‌بینی کمیسیون اقتصادی اوراسیا، راه‌اندازی این منطقه آزاد تجاری امکان افزایش صادرات اتحادیه اقتصادی اوراسیا را به حجم 1.4 میلیارد دلار فراهم می‌کند. بیش از یک‌سوم، یعنی 508 میلیون دلار از این مبلغ به قزاقستان تعلق دارد.
در سال 2016 میلادی صادرات اتحادیه اقتصادی اوراسیا به ایران 550.9 میلیون دلار را تشکیل داده بود، یعنی این شاخص می‌تواند تقریباً 2 برابر افزایش یابد.
کالاهایی که می‌توان به ایران صادر کرد
بنا بر پیش‌بینی گروه اقتصادی اوراسیا صادرات کشورهای عضو اتحاد اقتصادی اوراسیا به ایران غالباً به عرصه صنایع تولید مرتبط است که محصولات داروئی، کاغذ، لباس، محصولات فولادی، انواع تجهیزات مکانیکی و الکتریکی و وسایل نقلیه از آن جمله هست.
بنا بر پیش‌بینی‌های کمیسیون اقتصادی اوراسیا حجم کلی صادرات میان اتحادیه اقتصادی اوراسیا و ایران می‌تواند 73 درصد افزایش یابد.
تعدادی از این صنایع در قزاقستان درحال‌توسعه هستند اما امکان صادرات و فروش گسترده آن در خارج از کشور تابه‌حال به‌طور کامل فراهم نشده و این نوع صنایع قزاق نخست باید در بازار داخلی جایگاه خود را پیدا کنند.
البته این مهم را هم باید گفت که این بدان معنا نیست که قزاقستان هیچ‌چیزی برای صادرات ندارد.
بنا بر آمار 4 ماه اول سال 2017 میلادی صادرات محصولات قزاق به ایران 110.2 میلیون دلار را تشکیل داد که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 37.5 درصد کاهش داشته است.
افت صادرات به جمهوری اسلامی درنتیجه کاهش فروش محصولات کلیدی ازجمله محصولات تخت نورد و کشاورزی صورت گرفت.
فولادسازان قزاقی در حال حاضر بخش عمده محصولات خود را به بازارهای روسیه صادر می‌کنند.
به این خاطر صادرات به ایران از 93.1 میلیون‌تا 63.7 میلیون دلار کاهش‌یافته است.
فروش جو از 47.4 تا 37.1 میلیون دلار و گندم از 31.9 میلیون‌تا 1.5 میلیون دلار کاهش یافت.
ظرفیت افزایش صادرات در این بخش‌های صنایع نهفته است.
علاوه بر این قزاقستان می‌تواند به صادرکننده غلیظ اورانیوم تبدیل شود.
ایران در این خصوص علاقه‌مند است اما برای انجام چنین معامله‌ای نیاز به دریافت اجازه تعداد زیادی از سازمان‌های بین‌المللی است.
چه چیزهایی را می‌توان از ایران وارد کرد
واردات محصولات مختلف از ایران در مقایسه با صادرات در 4 ماه اول سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته تقریباً یک و نیم برابر افزایش و 19 میلیون دلار را تشکیل داد.
محصولات اصلی که از ایران به قزاقستان وارد شدند در این مدت‌زمان به بخش کشاورزی ازجمله خرما، گردو، و انجیر مرتبط است.
اما علاوه بر محصولات کشاورزی حجم واردات سیمان ایران به قزاقستان افزایش‌یافته است.
در 4 ماه اول سال جاری قزاقستان به حجم 1.85 میلیون دلار از ایران سیمان وارد کرده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 2.3 برابر بیشتر هست.
درمجموع در 4 ماه سال 2017 میلادی قزاقستان به حجم 9.8 میلیون دلار محصولات ایرانی را وارد کرده که این مهم در نوبه خود تهران را به‌عنوان یک صادرکننده مهم محصولات به قزاقستان مطرح می‌کند.
با توجه به اینکه واردات سیمان از ایران به قزاقستان در حال افزایش است این مهم می‌تواند یکی از زنجیره‌های مهم تجاری باشد که 2 کشور را باهم متحد می‌سازد.
علاوه بر این صنعت خودروسازی در جمهور اسلامی درحال‌توسعه پویایی هست. در این کشور تعدادی از کارخانه‌های بزرگ خودروسازی فعالیت می‌کنند که همچنین مشغول به تولید خودروهای برند فرانسه‌ای می‌باشند.
یکی دیگر از محصولات جالب برای قزاقستان می‌تواند محصولات زراعی ایران ازجمله لوبیا، پنبه، نیشکر، تنباکو و چای باشند.
روابط اقتصادی با ایران آینده دار است
به تفاوت از مثلاً ویتنام که با اتحاد اقتصادی اوراسیا توافقنامه ایجاد منطقه آزاد تجاری تصویب کرده بازار ایران ازاین‌جهت برای قزاقستان جالب است که میان این کشور و قزاقستان زیرساخت حمل‌ونقل توسعه یافت وجود دارد.
تحویل کالاها می‌تواند هم از طریق راه آهنی که در سال 2014 مورد بهره‌برداری قرارگرفته صورت گیرد و هم توسط بندرها دریای خزر انجام شود.
این مهم همچنین برای تولیدکنندگان قزاقستان امکان استفاده از ایران همچون یک کشور ترانزیت برای ورود به بازارهای خاورمیانه و آفریقا را فراهم می‌کند.
به‌طور مشابه همچنین ایران می‌تواند از پایه تدارکاتی قزاقستان برای دستیابی به بازارهای روسیه و چین استفاده کند.
علاوه بر این توافقنامه در خصوص ایجاد منطقه آزاد تجاری می‌تواند منجر به توسعه روابط تجاری در بخش‌های صنایع دیگر نیز شود.
برای مثال چنین امکانی وجود دارد که تقاضا برای فراورده‌های نفتی تصفیه‌شده ایران در قزاقستان افزایش و درنتیجه به‌جای بنزین روسی بنزین ایرانی وارد قزاقستان شود.
درهرصورت توافقنامه در خصوص ایجاد منطقه آزاد تجاری میان اتحادیه اقتصادی اوراسیا و جمهوری اسلامی ایران در اواخر سال جاری میلادی آغاز به کار می‌کند و در 3 ماه اول سال 2018 میلادی می‌توان نتایج اولیه فعالیت آن را مشاهده کرد.
