سه مزاحم تجارت با چین

مشکلات بانکی به‌وجود آمده برای تجار ایرانی برای وصول وجوه حاصل از صادرات محصولات پتروشیمی به چین، مسدود شدن حساب‌های بانکی برخی ایرانیان از سوی این کشور و مشکل در صدور روادید یکساله برای تجار ایرانی، موجب شد تا مقامات چینی مستقر در تهران در جمع فعالان بخش‌خصوصی حضور یافته و در مورد چالش‌های ایجاد شده در تجارت با این کشور به تبادل‌نظر و توضیحات بپردازند.

این مشکلات در حالی گریبانگیر ایرانی‌هایی که با چینی‌ها مراودات تجاری دارند، شده است که بر اساس آنچه گفته می‌شود، قرار است حجم تجارت ایران و چین تا پایان برنامه ششم، هر سال، ١٥ تا ٢٠ درصد افزایش پیدا کند و تا پایان سال 2018 حجم مبادلات به مرز 60 میلیارد دلار برسد.

همچنین پس از کلید خوردن طرح «یک جاده، یک کمربند»، فعالان اقتصادی دو کشور نسبت به همکاری در پروژه‌های مربوط به این طرح، خوش‌بین هستند و توسعه همکاری‌ها بین چینی‌ها و ایرانی‌ها را دور از ذهن نمی‌بینند. حال در نشستی که در اتاق بازرگانی تهران برگزار شد، پانگ سن، سفیر چین، درباره چالش‌های تجارت با چین توضیحاتی را ارائه داد. وی در مورد تسهیل روادید یکساله برای تجار ایرانی، به اقداماتی اشاره کرد که قرار است از سوی دولت چین در این باره انجام شود. این مقام چینی درباره مسدود شدن برخی از حساب‌های بانکی ایرانیان در چین نیز عنوان کرد که مذاکراتی میان مقامات دو کشور در حال انجام است و در این زمینه باید قدری صبر و تحمل داشت تا این مشکلات برطرف شود. پانگ سن از سویی درباره مساله عدم وصول وجوه فعالان حوزه پتروشیمی ایران نیز گفت: این مساله، مربوط به مسائل بانکی بین دو کشور است. بانک‌های چین تجاری هستند و دولت نمی‌تواند به‌صورت دستوری با آنها برخورد کند. اما راه گشایش فاینانس باز است.

چین اولین شریک تجاری ایران در واردات و صادرات است. سطح مبادلات تجاری ایران و چین پس از انقلاب با حجم 200 میلیون دلار آغاز شد و با سفر مقام معظم رهبری در کسوت رئیس‌جمهور ایران به چین، نقطه عطفی در روابط دو کشور ایجاد شد و ارزش مبادلات ایران و چین رو به فزونی مداوم گذاشت. به‌طوری که در نهایت در سال‌های 2012 تا 2014 به مرز ٥٠ تا 52 میلیارد دلار افزایش یافت. این مراودات همواره به‌صورت 55 درصد به نفع ایران و 45 درصد به نفع چین بوده است. سطح مناسبات تجاری دوکشور، در سال ٢٠١٥ به‌دلیل کاهش قیمت نفت و برخی مسائل دیگر، حدود ٢٠ درصد کاهش یافت و با تداوم این روند نزولی، ارزش تجارت ایران و چین در سال ٢٠١٦ به رقم ٣٢ میلیارد دلار رسید. در پنج ماه نخست سال ٢٠١٧، ارزش مبادلات تجاری دو کشور از مرز ١٥ میلیارد دلار گذشت و پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که تا پایان این سال، حجم روابط تجاری میان دو کشور از مرز 42 تا 44 میلیارد دلار عبور کند.

چشم‌انداز مثبت توسعه همکاری با چین

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن تهران در نشست مشترک ایران و چین به رونق همکاری‌های اقتصادی دو کشور ایران و چین در طول دهه‌های گذشته اشاره و تصریح کرد: توسعه همکاری‌های دوطرف در زمینه‌های انرژی، مخابرات، ارتباطات، معدن، خودروسازی، حمل‌ونقل، صنایع شیمیایی و عرصه‌های علمی و فنی کماکان ادامه دارد و یکی از بخش‌هایی که در آن همکاری و سرمایه‌گذاری‌های مشترک صورت گرفته، بخش انرژی، نفت و گاز و ساخت نفتکش‌های بزرگ بوده است. مسعود خوانساری احیای جاده ابریشم را فرصت بسیار خوبی برای همکاری‌های مشترک عنوان کرد و گفت: طرح «یک جاده، یک کمربند»، فرصتی بسیار طلایی است تا دو طرف بتوانند از مشارکت‌هایی که در قالب این طرح صورت می‌گیرد حداکثر استفاده را ببرند.

وی به ظرفیت پنهان اقتصادی دو کشور در حوزه گردشگری اشاره کرد و افزود: براساس آمار، مردم چین سالانه نزدیک به 100 میلیارد دلار در زمینه گردشگری هزینه می‌کنند که با برنامه‌ریزی دقیق دولت‌های دو کشور، ایران می‌تواند سهم بالایی در جذب گردشگران چینی داشته باشد. خوانساری تصریح کرد: پروژه‌های راه‌آهن سریع‌السیر تهران- اصفهان و برقی‌سازی راه‌آهن تهران-مشهد جزو پروژه‌هایی بودند که فاینانس آنها را چینی‌ها انجام دادند و می‌توان آن را گامی بزرگ در جهت توسعه مناسبات اقتصادی دو کشور دانست.

رئیس اتاق مشترک ایران و چین نیز در ادامه به سه چالش تجار ایرانی در تجارت با چین اشاره کرد و خواستار رفع این چالش‌ها شد. اسدالله عسگراولادی گفت: اخیرا فعالان حوزه پتروشیمی در وصول وجوه حاصل از صادرات خود با مشکلاتی مواجه شده‌اند. همچنین حساب‌های برخی ایرانیان در بانک‌های چینی مسدود شده است. تسهیل صدور روادید برای بازرگانان ایرانی از دیگر خواسته‌های او بود. عسگراولادی در خاتمه سخنان خود به قولی که به رئیس‌جمهوری چین داده است، اشاره کرد و گفت: من به ایشان قول داده‌ام که حجم تجارت ایران و چین تا پایان برنامه ششم، هر سال، ١٥ تا ٢٠ درصد افزایش پیدا کند و تا پایان سال 2018 حجم مبادلات خود را به مرز 60 میلیارد دلار برسانیم.

در بخش دیگری از این نشست، رئیس انجمن دوستی ایران و چین با بیان اینکه ایران هنوز نتوانسته نقش واقعی خود را در طرح «یک جاده، یک کمربند» دولت چین ایفا کند، افزود: موضوع بسته شدن برخی از حساب‌های بانکی ایرانیان در چین، موضوعی بسیار جدی و نگران‌کننده است. بانک‌های چینی به‌صورت یکجانبه عمل کردند و بدون اطلاع به صاحبان حساب، حساب آنها را بستند. مشابه این کار را بانک‌های پاریس و لندن نیز انجام دادند. احد محمدی همچنین با اشاره به توسعه اقتصادی دو کشور در حوزه گردشگری افزود: دولت چین اعلام کرده است که قصد دارد تا سطح یک میلیون گردشگر چینی به ایران در سال اعزام کند که اتفاق خوبی است و بخش‌خصوصی ایران از این اتفاق استقبال می‌کند.

مشکلات بانکی ایرانی‌ها در چین حل می‌شود؟!

در ادامه این نشست، سفیر چین در ایران به توافقات چین و ایران در جهت احیای جاده ابریشم اشاره کرد و گفت: همکاری‌های دو کشور با چشم‌انداز خوبی روبه‌رو است. این روزها پروژه‌های مشترک بزرگی در حال اجراست که شامل ساخت‌وسازها در مسیر راه‌آهن سریع‌السیر تهران- مشهد و تهران- اصفهان، پالایشگاه آبادان و پروژه‌های میدان نفتی آزادگان می‌شود. همچنین پروژه بزرگ مشترک ایران، چین و توتال فرانسه برای توسعه فاز 11 پارس‌جنوبی نیز به زودی کلید می‌خورد. پانگ سن همچنین از سفر فرستاده ویژه چین برای حضور در مراسم تحلیف رئیس‌جمهوری ایران سخن گفت و افزود: فرستاده ویژه در این سفر با مقامات ایران دیدار کرد و در این ملاقات‌ها به مسائل و موانع توسعه تجارت میان دو کشور نیز اشاره شد. وی همچنین از برخی اقدامات دولت چین برای تسهیل صدور روادید خبر داد. سفیر چین در ایران در ادامه نسبت به توسعه همکاری‌ها در حوزه گردشگری نیز تاکید کرد و گفت: پیشبرد اهداف در بخش گردشگری نه تنها به کوشش دولت که به همکاری آژانس‌های مسافرتی نیز بستگی دارد.

سفیر چین در ایران به مشکلات مطرح شده در این نشست اشاره کرد و گفت: دولت چین از مدتی پیش، یک بانک این کشور را به ارائه خدمات برای تجار ایرانی اختصاص داده است و به‌رغم اعمال برخی محدودیت‌ها علیه این بانک از سوی دولت آمریکا، اما خدمات‌دهی این بانک به تجار و بازرگانان ایرانی ادامه دارد. وی در ادامه به ارائه فاینانس از سوی اگزیم‌بانک و بانک توسعه ملی چین برای اجرای پروژه‌های احداث خط ریلی در ایران اشاره کرد و گفت: درخصوص مسدود شدن برخی حساب‌های بانکی ایرانیان در چین، مذاکراتی میان مقامات دو کشور در حال انجام است و در این زمینه باید قدری صبر و تحمل داشت تا این مشکلات برطرف شود. سفیر چین در ایران همچنین درباره مساله عدم وصول وجوه فعالان حوزه پتروشیمی ایران گفت: این مساله مربوط به همکاری بانک‌های دو کشور است. بانک‌های چین تجاری هستند و دولت نمی‌تواند به‌صورت دستوری با آنها برخورد کند. اما راه گشایش فاینانس باز است. همان‌گونه که چندی پیش دو بانک چینی تفاهم‌نامه‌هایی با ایران به امضا رساندند که برای برخی پروژه‌ها نظیر راه‌آهن تهران- مشهد اقدام به فاینانس کنند. پانگ سن ادامه داد: بانک‌های چینی نسبت به نقش‌آفرینی در فرآیند توسعه ایران تمایل دارند که این تمایل شامل تجارت محصولات پتروشیمی میان دو کشور نیز می‌شود.