◄ حمل ونقل سبز چگونه به حفظ محیط زیست کمک میکند؟
حملونقل، یک رکن اساسی توسعه و نیازمند توجه بیشتر با در نظر گرفتن اهداف زیست محیطی است. اگر سوخت پاک در آن لحاظ نشود، بزرگترین عامل مرگ و میر موجودات زنده بهخصوص انسانها در کره زمین خواهد شد.
توسعه جوامع در همه ابعاد اقتصادی و فرهنگی نیازمند پیشرفت و توسعه حملونقل کشور در شبکه و سرعت سیر ناوگانها است. از آنجائیکه حملونقل در دنیای امروز همچنان با صرف انرژی فسیلی امکانپذیر میشود، توسعه با عوامل مخرب محیط زیست همراهی میکند و کشور در حال توسعه را به سمت طبیعت درحال قهقرا میبرد.
این موضوع در گذشتهای نه چندان دور یعنی دهههای 60 و 70 اروپا و آمریکا، دانشمندان محیط زیست و علوم دیگر را به فکر واداشت تا راهکارهایی را برای کاهش هرچه کمترآلودگی محیط زیست در مسیر توسعه ارائه دهند و تا جایی که بتوانند، صاحبان صنایع، مدیران شهری و سیاستمداران را وادار به اجرای مقررات محیط زیستی کنند.
اما آیا با توجه به سرعت کند کشورهای در حال توسعه (به روایتی جهان سوم) در مسیر توسعه حملونقل و بهکارگیری سیستمهای آلوده کننده بدون رعایت مقررات حفاظت محیط زیست واز سویی، تغییرات کلان اقلیمی در سطح کره زمین، میتوان محیط زیست را نجات داد و در عین حال از توسعه و تکنولوژی نوین لذت برد؟
دانشمندان پیشبینی میکنند، تا سال 2050 که جمعیت جهان به حدود 7 میلیارد نفر خواهد رسید، آلودگی محیط زیست به حدی میرسد که بسیاری از شهرهای بزرگ و پرجمعیت دنیا، قابل سکونت نخواهند بود.
باید گفت که در ادامه خشکسالیهای فعلی و شرایط بد محیط زیستی، دریاچهها خشک میشوند و خرده اقلیمهای سبز از بین میروند.مراتع به صحرا بدل میشوند. محلهای محدودی از مناطق مسکونی در سطح کره زمین هوای سالم برای تنفس خواهند داشت، آمار مرگ ومیر بر اثر بیماریها ومسمویتهای تنفسی بیشتر از عوامل دیگر مرگ ومیر انسانها خواهدبود.
ابتدا مقدارغذای تولیدی (میزان تولیدات کشاورزی به علاوه مواد غذایی سنتتیک) در کل جهان با مقدار مصرف آن به موازنه میرسد و سپس نوزادان (جمعیت بیشتر)آغازگر یک قحطی خواهند بودکه جوامع بشری به همراه افزایش جمعیت به سمت آیندهای غمانگیز و دردناک رانده خواهند شد.
آنچه گفته شد خلاصهای از سرانجام ادامه وضعیت موجود در رشد و توسعه اقتصادی در همه ابعاد آن است بی آنکه تغییری در حفظ و احیای محیط زیست و پایش آن بوجود آید.
سال های سال است که گفته میشود برای نجات کره زمین و موجودات آن باید از تولید گازهای گلخانهای مضر، مصرف بی رویه آب، تولید زباله، فرسایش و آلودگی خاک، بریدن درختان و انقراض گونههای گیاهی و جانوری و دیگر آفتهای محیط زیست جلوگیری کرد.
دراین میان اصلاح ساختاری تکنولوژی در بخش حمل ونقل به عنوان یکی از ارکان اساسی توسعه و در ضمن آلودگی باید مورد توجه ویژه قرارگیرد.
- برنامه ریزی برای برقی کردن هرچه سریعتر شبکه حمل ونقل ریلی یا هرگونه انرژی جایگزیندوستدار محیط زیست به جای سوختهای فسیلی
- تغییر سیستم محرکه خودروها از سوختهای فسیلی به سیستم الکتریکی (خودروهای هیبرید پیش درآمد این اصلاحات است)
- کاهش تردد با خودروهای شخصی و استفاده از ناوگان حمل ونقل عمومی در سطح وسیع و بسیار جدی
- استفاده گسترده از اتوبوسهای الکتریکی
- استفاده از متروها در روی زمین به جای اتوبوسها
- تولید انرژی الکتریکی از حرکت مداوم خودروها در بزرگراهها
-استفاده از انرژی خورشیدی در تامین و نگهداری ایستگاهها و فرودگاهها
...و دیگر مواردی که باید متخصصان به آن فکر کنند
مهمترین بحث در موارد فوق، تامین بودجه آن است که همواره از سوی دولتها در کشورهای در حال توسعه مطرح شده و به عنوان مانع اصلی انجام اصلاحات شناخته میشود. اما واقعیت این است که اهداف سهل الوصول پرهزینه انجام میشود بیآنکه کسی حرفی از بودجه آن به میان آورد.
در انعقاد قراردادهای خرید وساخت (واردات تکنولوژی)، باید استراتژی زیست محیطی مورد توجه قرار گیرد و آینده ما با دیروز کشورهای توسعه یافته منطبق نشود.
تکنولوژی مورد استفاده امروز در کشورهای توسعه یافته با آنچه که ما از آنان خرید میکنیم متفاوت است. ما تکنولوژی کهنه آنان را ارزانتر میخریم به قیمت تخریب آینده خودمان.
شاید تغییر نگرش ما بتواند به حل مشکلات کمک کند. دیدگاه «توسعه» باید به دیدگاه «زیستگاه و توسعه» تغییر کند.
کار سختی به نظر میرسد ولی غیر ممکن نیست چون کشورهای توسعه یافته و بعضی از کشورهای درحال توسعه به آن دست یافتهاند. توسعه بادیدگاه حفظ محیط زیست، به مشاوره در سطوح بینالمللی نیاز دارد و برای آن باید تلاش بیشتری کرد. در اتاقهای فکر مدیران برنامه ریزی کشور باید کارشناسان صاحبنظر محیط زیست حضور فعال داشته باشند و در پیشبرد اهداف زیست محیطی پا فشاری کنند.( ممکن است بگویید حالا هم حضور دارند. بله ! اما فقط در جهت تایید مصلحتی مصوبات)
حملونقل، یک رکن اساسی توسعه و نیازمند توجه بیشتر با در نظر گرفتن اهداف زیست محیطی است. اگر سوخت پاک در آن لحاظ نشود، بزرگترین عامل مرگ و میر موجودات زنده بهخصوص انسانها در کره زمین خواهد شد.