خشت کج شهر داری و مجلس
دیوارکشی مقابل ساختمان مجلس مشروطه و فروش خیابان «مردم» از سوی شهرداری به مجلس، شوک خبری این روزهای مدیریت شهری تهران است؛ خیابانی که باوجود آنکه مسئولان می‌دانند جزو املاک و اموال شهرداری نبوده است، به‌دست نخستین نهاد قانونگذار کشور خریداری می‌شود.
دیوارکشی مقابل ساختمان مجلس مشروطه و فروش خیابان «مردم» از سوی شهرداری به مجلس، شوک خبری این روزهای مدیریت شهری تهران است؛ خیابانی که باوجود آنکه مسئولان می‌دانند جزو املاک و اموال شهرداری نبوده است، به‌دست نخستین نهاد قانونگذار کشور خریداری می‌شود.
به گزارش روزنامه قانون، حال فعالان و کارشناسان مدیریت شهری و میراث فرهنگی به خشت کجی که شهرداری و مجلس در بهارستان گذاشته‌‌اند،معترضند. ماجرای دیوارکشی مقابل مجلس به حوادث تروریستی تهران و حمله اخیر داعش به مجلس باز می‌گردد. این دیوار به ارتفاع حدود یک متر برای افزایش سطح امنیت مجلس احداث شده است اما به‌گفته بسیاری از کارشناسان، دیواری با ارتفاع حدود یک متر، افزایش چشمگیری در سطح امنیتی مجلس نخواهد داشت.
شهردار پیشین ،خیابان« مردم» را فروخته است
یکی از مخالفان دیوارکشی و فروش خیابان مردم، رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران است. محمد سالاری در گفت‌وگو با «قانون» درباره انسداد خیابان مردم در ضلع شرقی ساختمان مجلس شورای اسلامی می‌گوید:« میدان بهارستان به‌عنوان یک اثر ارزشمند تاریخی ثبت ملی شده است و ساختمان مجلس مشروطه نیز از بناهای تاریخی و ارزشمند کشور محسوب می‌شود. میدان بهارستان محل بروز و ظهور رخدادهای تاریخی و مهم بسیاری در گذشته بوده است. بحث خیابان مردم و بارگذاری‌هایی که در دل مجلس شورای اسلامی اتفاق افتاده و همچنین عملیات عمرانی که در ضلع غربی سمت میدان بهارستان انجام شده، موجب شده است که دغدغه‌ای جدی برای نیروهای مردم نهاد، به‌‌ویژه تشکل‌هایی که در حوزه‌های میراثی و تاریخی دغدغه دارند، به‌وجود بیاید. به‌همین دلیل در شورای شهر تهران به این مساله ورود پیدا کردهایم و از این محدوده بازدیدی انجام شد. خیابان مردم در حدود یک ماه گذشته در اختیار شهروندان بود و تردد از آنجا انجام می‌شده است. پس از پیگیری شورای شهر، شهرداری اعلام کرده است که شهرداری و مجلس در خصوص این خیابان هیچ گونه توافقی نداشته‌اند. نامه‌ای نیز به شورای شهر ارسال کردند و در آن نامه اعتراض و نارضایتی خود را به عملکرد مجلس شورای اسلامی در این‌باره اعلام کردند. اما در جلسه‌ای که ریاست مجلس شورای اسلامی و اعضای شورای شهر داشته‌اند، درباره ساخت‌و‌سازهای حاشیه مجلس و انسداد خیابان مردم نیز صحبت‌های انجام شد. به همه این مسائل اعتراض جدی داشتیم و دغدغه‌های مدیریت شهری را بیان کردیم. اما رییس مجلس شورای اسلامی اعلام کردند که در خصوص خیابان مردم با شهردار پیشین توافق انجام شده و همه هزینه آن را نیز پرداخت کرده‌اند. در اصل خیابان مردم را خریداری کرده‌اند و این خیابان به محدوده مجلس شورای اسلامی ملحق شده است».
منتظر مستندات فروش هستیم
نکته قابل توجه اینجاست که چگونه شهرداری خیابانی را که جزو املاک و اموال شهرداری محسوب نمی‌شده است، به‌فروش رسانده و مساله دیگر این است چگونه مجلس که نخستین نهاد قانونگذار کشور است، تخلفی آشکار و خلاف قانون را انجام داده است. سالاری در این خصوص اشاره کرد: « من در این‌باره از شهرداری سوال کرده‌ام اما رییس مجلس گفت، باید از آن‌ها درباره خیابان مجلس پیگیری می‌شد. در پایان آن جلسه، من و رییس شورای شهر تهران از لاریجانی درخواست کردیم که مستندات این تغییر و تحول و خرید خیابان مردم را در اختیار شورا قرار دهند و قرار شد که رییس مجلس نیز به معاونت اجرایی مربوطه دستور دهند که این استنادات را در اختیار ما قرار دهند. درحال حاضر منتظر ارائه مستندات از سوی مجلس هستیم. پس از بررسی این مستندات می‌توانیم اظهار نظر کنیم که آیا اختیار واگذاری این خیابان را داشته یا خیر و بنابر چه اختیاراتی چنین واگذاری را انجام داده است».
مصلحتی که از قانون فراتر است!
این عضو شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه ممکن است زمانی مصلحت کلی کشور بر انجام چنین کاری باشد، افزود:« شاید در این مساله مجموعه نهادهای فرادست برای افزایش امنیت ملی چنین اقدامی را انجام داده‌اند».
فروش خیابان غیرقانونی است
سالاری در پاسخ به این پرسش که آیا براساس قانون، شهرداری می‌تواند خیابان یا پارکی را در شهر به‌فروش برساند، می‌گوید:« طبق قانون چون خیابان یا پارک متعلق به شهر و شهروندان است،شهرداری نمی‌تواند چنین کاری را انجام دهد». حال این پرسش پیش می‌آید که چگونه مصلحتی بر مصلحت و قانون ترجیح داده شده و کاری خلاف قانون، آن هم از سوی نهادی قانونگذار رخ داده است. سالاری در این‌باره می‌گوید:« شاید نهادهای امنیتی یا نهادهای فرادست احساس کردند که میتوانند این مجموعه را در اختیار مجلس قرار دهند و به ازای آن یک خیابانی را مجلس جای دیگر برای شهر درنظر بگیرد».
مجوز دیوارکشی را شهردار پیشین صادر کرد
پس از اعتراض فعالان میراث فرهنگی به دیوارکشی در مقابل ساختمان مجلس، پزشکیان، نایب رییس مجلس، از پیگیری لاریجانی برای دیوارکشی مجلس خبر داده است؛ سالاری در این‌باره تصریح می‌کند: « رییس مجلس اعلام کرده است که خیابان مجلس را از شهرداری خریداری کردهایم و هزینه آن نیز پرداخت شده است. همچنین در خصوص ساخت و ساز اطراف مجلس نیز در مراجع قانونی تصویب شده و مجوز آن صادر شده است. از رییس مجلس درباره مراجع قانونی صادرکننده مجوز سوال شد که ایشان شهردار پیشین تهران را معرفی کرد. اعلام کردیم که ما منتقد عملکرد شهردار پیشین تهران در واگذاری غیرقانونی برخی املاک بوده‌ایم، حال شما این مساله را به او راجاع می‌دهید. شهرداری از همان روز نخست در جریان این ماجرا بوده است و قرار شده مستندات این مجوزها و واگذاری را در اختیار شورای شهر تهران قرار دهند».
اعتراض شورای شهر به دیوارکشی
او درباره دیوارکشی مقابل ساختمان مجلس یادآور می‌شود:« شورای شهر به این مساله اعتراض کرده است. این دیوارکشی تشخیص نهادهای امنیتی، انتظامی و پدافند غیرعامل بوده است. اما مساله این است که چرا درخصوص دیوارکشی با سازمان میراث فرهنگی هماهنگ نشده است. این مطالبه اصلی شورای شهر است. در خصوص نمای دیوارکشی نیز معترض بوده‌ایم که به منظر ساختمان مجلس آسیب وارد کرده است. رییس مجلس نیز این مساله را قبول کردند و گفتند که در خصوص نما سعی می‌کنیم قوانین میراث فرهنگی رعایت شود».
عضو شورای شهر تهران درباره تعیین تکلیف دیوارکشی مقابل ساختمان مجلس می‌گوید:«دیواری در حدود 80 سانتی‌متر مقابل ساختمان مجلس مشروطه احداث شده است. مابقی موانع امنیتی را نیز برای همخوانی با بافت تاریخی میدان، با مصالحی همچون آجر پوشانده‌‌اند تا آسیبی به سیمای منظر بهارستان وارد نشود. همچنین دیوار اصلی در قسمت خیابان مردم کشیده شده است تا خیابان مردم را به حریم مجلس الحاق کند».
تخریب بافت تاریخی از سوی مجلس
دیوارکشی مقابل مجلس، نخستین تخریب میراث فرهنگی در محله بهارستان نیست. در چند سال اخیر طرحی به‌بهانه توسعه مجلس درحال اجراست که آسیب فراوانی به بافت تاریخی محله بهارستان وارد کرده است. براساس شواهد، «طرح جامع مجلس شورای اسلامی در منطقه بهارستان» در سال‌های ۷۷- ۷۶ به کمک مهندسان مشاور یک شرکت و با هدایت «سازمان مجری ساختمان‌ها و تاسیسات دولتی و عمومی وابسته به وزارت مسکن و شهرسازی» تهیه شده و در سال ۷۸ به‌تصویب بعضی از دستگاه‌ها رسیده است.
در پی اجرایی کردن این طرح، چند سالی است در ضلع جنوبی محدوده مجلس، یعنی خیابان مردم، مجتمع‌هایی در حال ساخت است که مالکیت آن را به مجلس شورای اسلامی نسبت می‌دهند و ارتفاع بیش از حد آن‌ها حریم منظری میدان بهارستان را خدشه‌دار کرده است.
این طرح با چراغ سبز قالیباف شروع شد؛ طرحی که پیش از آن هیچ شهرداری زیر بار موافقت یا صدور مجوز برای آن نرفته بود. در گذشته، به‌بهانه گسترش کتابخانه و مرکز اسناد مجلس و ایجاد مرکز پژوهشی، بافت تاریخی محله بهارستان را نابود کردند. همچنین برای احداث خانه‌های سازمانی نمایندگان و کارکنان مجلس نیز بازهم بافت تاریخی را تخریب کردند.درحال حاضر، مجلس به‌بهانه حملات تروریستی اخیر داعش، خیابان «مردم» را مسدود کرده است.
نمایندگان مردم، خیابان مردم را بسته‌اند.با اجرای کامل این طرح، خیابان مردم ، دیالمه و خیابانی دیگر در پشت ساختمان مجلس نابود می‌شود.همان‌طور‌که گفته شد، مساله بهارستان فقط دیوارکشی نیست و طرح توسعه مجلس، بلای جان بافت تاریخی بهارستان شده است. اداره میراث فرهنگی تهران درحکم متولی این بخش، وظیفه اجرای کامل قانون در این‌باره را برعهده دارد. بی‌قانونی از سوی قانونگذاران، پرسش‌های بسیاری را برای افکار عمومی به‌وجود آورده است. نمایندگان مجلسی که خود این چنین خلاف قانون عمل می‌کنند، چگونه میتوانند قوانینی برای حفاظت از میراث فرهنگی کشور تصویب کنند. به‌طوری‌که به‌راحتی بافت تاریخی و ارزشمندی را که ثبت ملی شده است، به‌بهانه‌های گوناگون نابود می‌کنند.
