فرودگاه امام در دولت یازدهم نهاد اقتصادی شد
افزایش ظرفیت مسافری فرودگاه امام خمینی(ره) به ۴۵ میلیون نفر از برنامه‌های بلند مدت دولت برای این فرودگاه است تا در رقابت با فرودگاه‌های منطقه، این فرودگاه حرفی برای گفتن داشته باشد و مسیر تبدیل شدن به هاب دوم مسافری و هاب نخست باری منطقه، بر اساس اهداف چشم‌انداز ۱۴۰۴ را هموار کند.
به گزارش روزنامه گسترش تجارت، با همین هدف، توسعه پایانه‌های مسافری فرودگاه امام(ره) چند سالی است در دستور کار قرار گرفته و پایانه‌های ایرانشهر در حال ساخت هستند تا ظرفیت ۶ میلیون نفری فعلی فرودگاه را در مرحله نخست، به ۲۰ میلیون مسافر افزایش دهند. برای سرعت گرفتن روند ساخت پایانه ایرانشهر، سال گذشته تفاهم اولیه‌ای با فرانسوی‌ها انجام شد، اما حالا مدیرعامل شرکت شهر فرودگاهی امام می‌گوید با توجه به اینکه طرف فرانسوی در مدت زمان تعیین شده نتوانسته شروط ایران را برآورده کند، موافقت‌نامه لغو و دوباره برای تعیین پیمانکار فراخوان انجام شده است. وی با اشاره به اخبار منتشر شده در برخی رسانه‌ها مبنی بر توقف ساخت پایانه با لغو قرارداد فرانسوی‌ها، می‌گوید: قراردادی در کار نبوده و موافقت‌نامه اولیه‌ای بوده که با توجه به برآورده نشدن شرایط از سوی فرانسوی‌ها، ایران آن را لغو کرده است. به گفته او مراحل تعیین پیمانکار جدید به سرعت در حال انجام است. مشروح گفت‌وگوی «گسترش تجارت» را با محمود نویدی در ادامه می‌خوانید:
برخی رسانه‌ها اخباری مبنی بر لغو قرارداد ایران و فرانسه در زمینه ساخت پایانه ایرانشهر منتشر کرده‌اند. در این زمینه توضیح دهید.
با کسی قراردادی در این زمینه نبسته بودیم که بخواهد لغو شود. در سفر سال گذشته به فرانسه، موافقت‌نامه‌ای بین ما و دو شرکت فرانسوی امضا شد که بر اساس آن، قرار بود فرانسوی‌ها برای ساخت بخشی از پایانه ایرانشهر، مدارک هفت‌گانه‌ای به ما تحویل دهند که نشان می‌دهد آنها توانایی انجام کار را به لحاظ فنی، مالی و اقتصادی دارند. در این زمینه ۴ تا ۵ ماه مذاکره کردیم که با حضور گروه‌های مشاور فرانسوی در ایران انجام شد. در نهایت در زمان مقرر نتوانستند مدارک مورد نظر را به ما تحویل دهند و به شروط عمل کنند. در موافقت‌نامه اولیه نیز پیش‌بینی شده بود که اگر در زمان مقرر نتوانستند این کار را انجام دهند، موافقت‌نامه لغو می‌شود. با این حال باز هم به مدت ۲ ماه، موافقت‌نامه را تمدید کردیم تا باز هم مذاکره کنیم اما باز هم اتفاق مدنظر ما نیفتاد و در نهایت به این نتیجه رسیدیم با توجه به اینکه طرف فرانسوی به تعهدات خود عمل نکرده، موافقت‌نامه را بر اساس برنامه قبلی لغو کنیم.
برای ادامه کار پایانه ایرانشهر چه برنامه‌ای دارید؟
بعد از لغو تفاهم با فرانسوی‌ها، فراخوانی دادیم تا این پروژه را به طور عمومی واگذار کنیم و اعلام کردیم که همه، هم شرکت‌های داخلی و هم خارجی می‌توانند در این مناقصه شرکت کنند. حدود ۴۰، ۵۰ شرکت داخلی و خارجی در این فراخوان شرکت کرده‌اند.
درحال‌حاضر این مناقصه در چه وضعیتی قرار دارد؟
تعدادی متقاضی اعلام آمادگی کرده‌اند که بعد از بررسی و مذاکره‌های اولیه، به این نتیجه رسیده‌ایم جزییات قرارداد چه باشد و تصمیم داریم قرارداد به صورت بی‌ال‌تی باشد؛ یعنی پیمانکار بسازد، به ما تحویل دهد و ما بهره‌برداری کنیم. با توجه به اینکه می‌خواهیم قرارداد بی‌ال‌تی باشد، باید مدارکی را تهیه کنیم و اکنون در حال تهیه این مدارک با کمک شرکت مشاور هلندی فرودگاه امام یعنی «ناکو» تهیه می‌کنیم.
همچنین در حال بررسی صلاحیت کسانی هستیم که در فراخوان شرکت کرده‌اند. به طور قطع در این بین، حدود ۱۰ تا ۱۲ متقاضی در مرحله نخست انتخاب می‌شوند و از آنها برای تحویل مدارک مورد نیاز، دعوت خواهیم کرد.
بنابراین در مرحله انتخاب پیمانکار هستید؟
بله؛ مدارک مورد نیاز از سوی ما در حال تهیه است. همچنین سوابق داوطلبان را بررسی می‌کنیم که کدام‌یک توانایی انجام کار را دارند.
لغو تفاهم با فرانسوی‌ها در برنامه بلندمدت شما برای تکمیل فرودگاه ایرانشهر، مشکلی ایجاد نمی‌کند و از برنامه عقب نمی‌افتید؟ یعنی عجله‌ای برای ساخت این پایانه ندارید؟
برای ساخت این پایانه به طور قطع عجله داریم. وقتی توافق اولیه را باطل کردیم، به سرعت فراخوان بعدی را دادیم و در حال پیگیری آن هستیم. پیش‌بینی ما این است که پیش از زمان مدنظر برای رساندن ظرفیت فرودگاه به ۲۰ میلیون مسافر، تا ۳ سال آینده، قراردادهای لازم را ببندیم، طراحی‌ها را انجام دهیم و بتوانیم در مدت ۳ تا ۴ سال آینده، ظرفیت اولیه این پایانه را افتتاح کنیم.
در فراخوان دوباره، جذب پیمانکار خارجی در اولویت است یا داخلی؟
به هیچ بخشی اولویت نداده‌ایم. درحال‌حاضر هم داخلی‌ها و هم خارجی‌ها از اروپا و آسیا در فراخوان شرکت کرده‌اند. البته ترجیح ما این است که پیمانکار متشکل از هر دو گروه یعنی با همکاری ایرانی و خارجی باشد تا انتقال دانش فنی هم انجام شود.
برآوردتان از ارزش قرارداد چیست؟
پیش‌بینی ما بین یک تا ۲/۱ میلیارد دلار است؛ هرچند هنوز برآورد دقیقی نداریم.
حضور پیمانکار فرانسوی در پایانه ایرانشهر چه مزیتی داشت؟
شرکت فرانسوی که قرار بود در پایانه ایرانشهر باشد، همان شرکت ای‌دی‌پی فرانسه است که از قبل در فرودگاه بوده و شناخت لازم را هم نسبت به فرودگاه و هم ایران دارد که این مزیتی برای کار مشترک بود و بر همین اساس نیز موافقت‌نامه اولیه را امضا کرده بودیم و اگر این مزیت را نداشت، شاید همین تفاهم اولیه را هم انجام نمی‌دادیم.
از سوی دیگر در آن تفاهم، قرار بود پایانه به صورت بی‌اوتی (ساخت، بهره‌برداری و انتقال) و با پول فرانسوی‌ها ساخته شود که فرصت خوبی بود.
درباره آخرین وضعیت و روند ساخت پایانه سلام نیز توضیح دهید.
بعد از اینکه در سال ۹۴ ساخت پایانه «سلام» را با بودجه دولتی آغاز کردیم، این طرح تا آخر سال ۹۴ با سرعت مناسبی پیش رفت، اما در سال ۹۵ با مشکلات تامین اعتبار روبه‌رو شدیم و پروژه کند شد؛ بنابراین مذاکره برای جذب سرمایه‌گذار را آغاز کردیم. در نهایت بعد از چند ماه مذاکره با چند بخش خصوصی و عمومی، قراردادی با بنیاد مستضعفان به شکل بی‌ال‌تی بستیم که بر اساس آن، بنیاد ۵۰۰میلیارد تومان در این پروژه وارد کند. بنیاد کار را از اوایل اسفند آغاز کرده و به طور نسبی خوب پیش رفته است. امیدواریم در قرارداد یک سال‌های که با بنیاد داریم، بتواند پایانه را تحویل دهد. البته کار بنیاد فقط در داخل پایانه است و ساخت برخی بخش‌های کناری مانند تاکسی‌وی و پارکینگ را باید خودمان انجام دهیم.
در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری هستیم. به نظرتان مهم‌ترین اقدام دولت یازدهم در فرودگاه امام(ره) چه بوده است؟
بزرگترین دستاورد دولت یازدهم در حوزه فرودگاهی، تاسیس شهر فرودگاهی امام به عنوان یکی از تکالیف دولت بود که روی زمین مانده بود و در این دولت اجرایی شد. با این اقدام، فرودگاه امام تبدیل به شهر فرودگاهی شد که منطقه آزاد و ویژه دارد.
با این اقدام، در واقع فرودگاه امام به یک کانون ویژه تبدیل شده و به جای اینکه فقط پایانه‌ای برای جابه‌جایی مسافر باشد، به عنوان یک نهاد اقتصادی به آن توجه می‌شود.
در واقع در دولت یازدهم نگاه به این فرودگاه و سایر فرودگاه‌ها عوض شده و مسئولان به این باور رسیده‌اند که فرودگاه می‌تواند علاوه بر جابه‌جایی مسافران، محلی برای کسب درآمد اقتصادی و از نظر فرهنگی نیز مورد توجه باشد.
در واقع همین تغییر نگاه، افزایش توجه و تغییر قوانین، بزرگترین اتفاقی است که رخ داده و معتقدم نتایج آن را حداکثر تا سال آینده خواهیم دید و اتفاقات بزرگی در این فرودگاه رخ خواهد داد.
در هفته دولت امسال نیز به طور حتم، بندر خشک فرودگاه، شامل منطقه آزاد، ویژه و گمرک افتتاح شده و واردات و صادرات در این فرودگاه آغاز می‌شود.
