راه و شهرسازی در سالی که گذشت

افتتاح فاز نخست طرح توسعه بندر چابهار با ظرفیت 8 میلیون تن، آغاز عملیات اجرایی طرح توسعه فاز سوم بندر شهید رجایی و افزایش سرمایه گذاری بخش خصوصی در زیرساخت‌های حمل‌ و نقل از مهمترین اقدامات دولت در حوزه حمل و نقل در سال 96 به شمار می رود.

به گزارش ایرنا، وزارت راه و شهرسازی در سالی که گذشت، با افت و خیزهای زیادی همراه بود که دامنه وسیعی از ادامه تلاش ها برای تحقق تفاهم نامه های حاصل از برجام در حوزه ریلی، هوایی، دریایی و زمینی تا مشکلات ساختاری این وزارتخانه برای تامین بودجه پروژه های عمرانی و در دست اجرا و پرداخت بخشی از مطالبات 10 هزار میلیارد تومانی پیمانکاران پروژه های عمرانی را در بر می گیرد.

واکاوی عملکرد این وزارتخانه در بخش حمل و نقل، به خوبی چشم انداز ترسیم شده در تحقق برنامه ها و مشکلات پیش روی این بخش برای مسئولان و متولیان را عیان ساخته است و مسئولان این وزارتخانه همواره در سال 96 تلاش کردند، بخش زیادی از برنامه های این وزارتخانه را با تامین منابع مالی مورد نیاز آن توسط بخش خصوصی و سرمایه گذاری خارجی عملی شود.

با این رویکرد در چند سال اخیر بیش از 46 هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری در بخش های مختلف زیرساخت های حمل ونقل و تامین ناوگان مورد نیاز شقوق مختلف حمل و نقل کشور انجام شده است.

حوزه دریایی و بندری

تخلیه و بارگیری بیش از 300 میلیون تن کالای نفتی و غیر نفتی از بنادر کشور ، سفر دریایی با حداقل سوانح دریایی بیش از 20 میلیون مسافر از بنادر مسافری، تردد بیش از 17 خط کشتیرانی خارجی به بنادر ایران و مشخص شدن 2 اپراتور داخلی فاز اول و دوم بندر شهید رجایی با مشارکت دو شرکت خارجی از مهم ترین اقدامات وزارت راه و شهرسازی در حوزه دریای و بندری بوده است.

افزایش ظرفیت بندر شهید بهشتی چابهار به عنوان تنها بندر اقیانوسی کشور و ترانزیت کالا به داخل و کشورهای همسود (CIS) از 2.5 میلیون تن به 8 میلیون تن در سال، به صورت عملیاتی با سرمایه‌گذاری حدود 1500 میلیارد تومان از مهم ترین اقدام ها در حوزه بندری به شمار می رود که در سال 96 فاز نخست آن به بهره برداری رسید.

رشد 21 درصدی ظرفیت اسمی بنادر از 180 به 217 میلیون تن، افزایش 13 درصدی در ظرفیت کانتینری بنادر تابعه سازمان بنادر و دریانوردی و تثبیت ظرفیت ناوگان دریایی کشور شناورهای اقیانوس ‌پیما، دریاپیما، کوچک و سنتی در حد 7 میلیون تن از مهم تری عملکرد این وزارتخانه در حوزه بندری و دریایی در سال 96 بود.

با افزایش 13 درصدی در ظرفیت کانتینری بنادر تابعه سازمان بنادر و دریانوردی ظرفیت کانتینری بنادر کشور سالیانه از 4.6 به 5.2 میلیون کانتینر رسیده است.

رشد 28درصدی در ظرفیت ناوگان نفتی دریایی کشور از 12 به 15.4 میلیون تن و افزایش 12 درصدی در طول اسکله های بنادر تابعه سازمان بنادر و دریانوردی از 33 به 37 کیلومتر و افزایش 9 درصدی در مساحت اراضی بنادر تابعه سازمان بنادر و دریانوردی از 17675 به 19200 هکتار از دیگر اقدامات سازمان بنادر در این زمینه است.

افزایش 12 درصدی در مساحت انبارهای سرپوشیده بنادر تابعه سازمان بنادر و دریانوردی از 113 به 126 هکتار و رشد 42 درصدی در تعداد شرکت های فعال کارگزاری ترابری دریایی و بندری از 951 به 1352 شرکت از مهم ترین اقدامات زیر ساختی در این بخش است.

حوزه حمل ونقل هوایی

کاهش سن ناوگان حمل و نقل هوایی از طریق انعقاد قراردادهای خرید هواپیما با شرکت‌های ایرباس، بوئینگ و اِی تی آر (ATR) و با روشهای نوین تامین مالی از 30 سال به 22 سال که طی دوران بعد از انقلاب بی‌سابقه بوده و موجب افزایش جابجایی مسافر هوایی از 25.7 میلیون نفر به 32.9 میلیون نفر شده است در صدر اقدام های دولت در حوزه حمل و نقل هوایی به شمار می رود.

توسعه ترمینال و افزایش طویل باند فرودگاه‌های کلانشهرهایی چون مشهد، شیراز، اهواز و تبریز به منظور افزایش ظرفیت جابجایی بار و مسافر این فرودگاهها براساس توسعه ناوگان هوایی و دستیابی به اهداف تکلیفی در برنامه ششم توسعه و راه اندازی و فعال سازی شرکت شهر فرودگاهی حضرت امام (ره) از دیگر دستاوردهای حوزه حمل و نقل هوایی در سال 96 بود.

از دیگر اقدام ها می توان به سرمایه گذاری در تامین تجهیزات ناوبری فرودگاههای کشور به ارزش 2500 میلیارد تومان در فرودگاههای فعال کشور و تداوم این امر طی برنامه ریزی های انجام شدن توسط شرکت فرودگاه های و ناوبری هوایی ایران اشاره کرد.

توسعه نخستین شهر فرودگاهی در کشور و احداث شهر فرودگاهی به مساحت حدود 14 هزار هکتار با محوریت تبدیل فرودگاه امام خمینی (ره) به مرکز منطقه ای پروازی در منطقه و با چشم انداز تبدیل شهر فرودگاهی به هاب اول کارگو و هاب دوم مسافری در منطقه و توسعه مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در شهر فرودگاهی و ادامه عملیات اجرایی تکمیل ترمینال سلام به ظرفیت پنج میلیون نفرمسافر در سال در فرودگاه امام خمینی (ره) در دستور کار وزارت راه و شهرسازی در دولت دوازدهم است.

تهیه طرح جامع فرودگاهی و شهر فرودگاهی، تملک کلیه اراضی شهر فرودگاهی، تکمیل و بهره برداری مترو فرودگاه امام و افزایش ضریب ایمنی و امنیتی فرودگاه و پروازها و عضویت در سازمان های هوانوردی بین المللی و سازمان بین المللی فرودگاه ها (ACI) و افزایش کیفیت خدمات فرودگاهی و توسعه زیر ساخت های اقتصادی منطقه آزاد تجاری و ویژه اقتصادی با جذب سرمایه گذاری های مورد نیاز و فراخوان عمومی برای ارائه ایده برتر برای ساخت پایانه ایرانشهر با ظرفیت نهایی 100 میلیون مسافر در سال از دیگر اقدامات این وزارتخانه در بخش فرودگاهی و صنعت هوانوردی کشور است.

ورود حدود 20 فروند هواپیمای مسافری به ناوگان هوایی کشور و ظرفیت سازی برای 50 هزار صندلی هوایی در سال جاری افزایش پروازهای هوایی به روزانه 2 هزار پرواز ( یک هزار پرواز عبوری و یک هزار پرواز شرکت های داخلی ) بخشی از عملکرد این وزارتخانه در این حوزه هوایی به شمار می رود.

حوزه حمل ونقل جاده ای

اجرای طرح شناسایی و ارتقای ایمنی نقاط پر تصادف راه‌های برون‌شهری و رفع بسیاری از این نقاط با هدف اجرای فرآیند سیستماتیک امور شناسایی، اولویت‌بندی، مطالعه میدانی و تعیین اقدامات اصلاحی جهت ارتقای ایمنی نقاط پر تصادف و دارای تصادف راه‌های برون ‌شهری در سال 96 نیز تدام یافت.

این طرح بر اساس آخرین متدولوژی و روش‌های موجود در جهان و مورد تائید مجامع تخصصی همچون مجمع جهانی راه - پیارک (PIARC) و بر اساس دستورالعمل ابلاغی گروه ایمنی راه‌های کشور در دستور کار وزارت راه و شهرسازی قرار داد و مراحل مطالعاتی و اجرایی آن از سال 1394 آغازشده و در سال 1395 منجر به تعیین 1585 نقطه به‌عنوان نقاط پر تصادف شد.

طرح ارتقاء و بهبود صنعت حمل‌ و ‌نقل جاده‌ای بار و مسافر در قالب 6 پروژه بزرگ، انتقال دانش و تکنولوژی نوین با استفاده از توان علمی سازمان‌های بین‌المللی، اجرای طرح هوشمند سازی جاده‌ها در قالب 5 پروژه بزرگ و طرح توسعه کاربرد حفاظ‌ها و تجهیزات نوین ایمنی راه‌ها از مهمترین قدامات وزارت راه وشهرسازی در این بخش است.

طرح مدیریت سیستماتیک نگهداری رویه راه‌ها (PMS) ، مدیریت سیستماتیک نگهداری پل‌ها، استفاده از فناوری جدید آسفالت‌های حفاظتی راه‌های کشور و شناسایی و ارتقای ایمنی نقاط پر تصادف راه‌های برون شهری ، کاهش سن ناوگان جاده ای مسافری( اتوبوس) از 12.9 سال 1396 به 10.2 سال در سال 1396 و توسعه زیر ساخت آزادراهی کشور از 2200 کیلومتر به 2470 کیلومتر و ارتقاء شاخص توان احداث آزادراهی کشور از سالی 100 کیلومتر به سالی 300 کیلومتر از اهم عملکرد این وزارتخانه در حوزه حمل ونقل زمینی است.

حوزه ریلی

توسعه شبکه ریلی کشور از 13 هزار و 241 کیلومتر به 13 هزار و 727 کیلومتر و دستیابی به رکورد ریل گذاری 560 کیلومتر در سال 1396 و اتصال 5 مرکز استان شامل همدان ، کرمانشاه، رشت ، ارومیه و تبریز به شبکه ریلی کشور در سال 96 محقق شد و رکورد ریل گذاری در سنوات گذشته که حدود 230کیلومتر بود را شکست.

افزایش توان جابجایی بار در حمل ونقل ریلی از 32 میلیون تن در سال 1392 به 42 میلیون تن در سال 1396 اقدام مهم دیگری است که این نیز ثبت رکوردی جدید در کشور شده است.

بهسازی و بازسازی 1400 کیلومتر خطوط موجود ریلی و احداث 878 کیلومتر خطوط دوم و سوم ریلی با سرمایه گذاری حدود 2980 میلیارد تومان در این سال سبب افزایش ظرفیت شبکه ریلی شد.

اجرایی کردن احداث خطوط برقی3 پروژه بزرگ ریلی زیرساختی و استفاده از منابع فاینانس برای اولین بار در کشور شامل «برقی کردن راه آهن تهران ـ مشهد» به طول 900 کیلومتر با سرمایه گذاری 11.5 میلیارد یوان، «راه آهن سریع السیر تهران ـ قم ـ اصفهان» به طول 410 کیلومتر با سرمایه گذاری 1.7 میلیارد یورو، «برقی کردن راه آهن گرمسار ـ‌ گرگان ـ اینچه برون» به طول 485 کیلومتر با رقم سرمایه گذاری 1.1 میلیارد یورو و احداث «خط ریلی شیراز ـ بوشهر» به طول 250 کیلومتر و با سرمایه گذاری به مبلغ 5 میلیارد یوان در دستور کار وزارت راه و شهرسازی قرار دارد.