دیدگاه نامزدهای ریاست جمهوری چهاردهم درباره تولید و تجارت
تاکنون نامزدهای انتخاباتی در حوزه تولید و تجارت به آن ها اشاره کرده اند؛ با این حال به نظر می رسد هنوز موضوعاتی مثل نبود استراتژی صنعتی در کشور، راهکارهای توسعه صادرات غیرنفتی و رکود در بازار، مغفول مانده است.
لزوم جذب سرمایه گذاری، پرداخت تسهیلات به تولید، توجه به بازارهای صادراتی و رفع موانع مالیاتی و بانکی، از جمله موضوعاتی است که تاکنون نامزدهای انتخاباتی در حوزه تولید و تجارت به آن ها اشاره کرده اند؛ با این حال به نظر می رسد هنوز موضوعاتی مثل نبود استراتژی صنعتی در کشور، راهکارهای توسعه صادرات غیرنفتی و رکود در بازار، مغفول مانده است.
به گزارش تین نیوز به نقل از ایسنا، با نزدیک شدن به چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری که قرار است هشتم تیرماه برگزار شود برنامه های نامزدها را در بخش تولید و تجارت بررسی می کنیم. این حوزه از آن جهت مهم است که با توجه به شرایط تحریم و کاهش صادرات نفت در سال های گذشته، تولید و صادرات غیرنفتی اهمیت بیشتری یافته است.
به طور کلی بخش تولید کشور در سال های اخیر با مشکلاتی از جمله در حوزه تامین مالی به علت سیاست های انقباضی بانک ها، تامین مواد اولیه، مدت زمان طولانی تخصیص ارز، وجود سامانه های متعدد و ضرورت یکپارچه شدن آن ها، دستورالعمل های متعدد و خلق الساعه، نوسانات نرخ ارز، نبود استراتژی صنعتی مشخص، مبادلات مالی بین المللی، رکود و کاهش تقاضا به دلیل کاهش قدرت خرید مردم مواجه بوده که به نظر می رسد لازم است نامزدهای انتخاباتی برنامه های خود را برای حل این چالش ها ارائه کنند.
از طرف دیگر در حوزه تجارت هم صادرات غیرنفتی ایران در سال های گذشته با چالش های متعددی روبه رو بوده است. وابستگی به تعداد محدودی از مقاصد صادراتی و تمرکز بر صادرات کالاهای اولیه، دو مشکل اساسی در این زمینه هستند. این امر نه تنها ریسک اقتصادی را افزایش می دهد، بلکه مانع از توسعه پایدار و ایجاد اشتغال می شود. بررسی آمار صادرات غیرنفتی ایران در ۱۰ سال گذشته نشان می دهد بیش از ۸۰ درصد صادرات کشور به ۱۰ مقصد عمده صادراتی تعلق داشته است. در این میان، سهم دو کشور چین و عراق به تنهایی بیش از نیمی از صادرات غیرنفتی ایران را تشکیل می دهد. تراز تجاری کشور در سال گذشته به ۱۶.۸ میلیارد دلار رسیده که این عدد نسبت به سال قبل از آن ۲.۶ برابر و نسبت به سال ۱۴۰۰ حدود ۳.۷ برابر شده است.
این وابستگی بالا به دو کشور، ریسک اقتصادی را به شدت افزایش می دهد. به عنوان مثال، هرگونه تغییر در سیاست های تجاری این کشورها یا بروز تنش های سیاسی، می تواند به طور قابل توجهی بر اقتصاد ایران تاثیر بگذارد. به طور کلی وابستگی به بازارهای محدود و خام فروشی، دو چالش اساسی در مسیر توسعه صادرات غیرنفتی ایران هستند.
در نتیجه این مشکلات، تراز تجاری سال ۱۴۰۲ با احتساب صادرات نفت خام، خدمات فنی مهندسی و برق بیش از ۲۰.۶ میلیارد دلار بوده، اما تراز تجاری غیرنفتی (یعنی بدون احتساب نفت خام، خدمات فنی و مهندسی و برق) به حدود منفی ۱۶.۸ میلیارد دلار رسیده است. این در حالی است که کسری تراز تجاری غیرنفتی کشور در سال های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ به ترتیب ۴.۵ و ۶.۴ میلیارد دلار بوده که نشان می دهد کسری تراز تجاری کشور در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال قبل از آن ۲.۶ برابر و نسبت به سال ۱۴۰۰ حدود ۳.۷ برابر شده است. با این حال موضوع تجارت و صادرات کمتر مورد توجه نامزدها بوده و آن ها به ذکر نکات کلی در این رابطه بسنده کرده اند.
برای رسیدن به رشد باید سرمایه گذاری کنیم
هر یک از شش نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری هم با توجه به نقش مهم بخش تولید و تجارت در راستای سامان دهی تولید داخلی و تحولات بنیادی در اقتصاد ملی و معیشت مردم برنامه هایی دارند؛ برای مثال مسعود پزشکیان معتقد است: اگر می خواهیم به رشد برسیم باید سرمایه گذاری انجام دهیم زیرا بدون سرمایه گذاری نه اشتغال ایجاد می شود و نه تولید افزایش می یابد؛ سرمایه گذاری به این بستگی دارد که چه محدوده ای از بازار را در نظر می گیریم. آیا فقط کشور را می بینیم یا اینکه منطقه را نیز در نظر می گیریم؟ هرچقدر دید ما وسیع تر باشد طبیعی است رشد افزایش بیشتری را تجربه می کند.
وی گفت: قدم اول این است که مردم را در اقتصاد شریک کنیم. ما نمی توانیم با قوانین خلق الساعه به بازارهای منطقه دست پیدا کنیم. باید ثبات در برخورد تولید کنندگان و نخبگان داشته باشیم. اگر این کارها را انجام دهیم میتوانیم به رشد ۸ درصد برسیم. اگر سرمایه گذار به ما اعتماد کند، سرمایه از کشور خارج نمی شود.
زنجیر به پای تولید بسته ایم
محمدباقر قالیباف هم در بخشی از صحبت های خود به هدررفت در حوزه انرژی، ناترازی در بانک ها، مشکلات مربوط به پرداخت تسهیلات به تولید، لزوم اصلاح زنجیره تولید و بازار سرمایه اشاره و تاکید کرد گشایش سرمایه گذاری خارجی و ورود سرمایه های حبس شده در بانک ها به تولید را دنبال می کنم.
قالیباف با بیان اینکه «زنجیر به پای تولید بسته ایم» گفت: در حوزه مربوط به بیمه نهاد مستقل برای حوزه دادرسی بیمه پیش بینی شده است و در حوزه مالیات هم دستگاه بخش دولتی تعیین تکلیف می کند؛ لذا تلاش شده تا از این مسیر زمینه را برای امنیت سرمایه گذاری ایجاد کنیم. اگر این موارد در تولید و زیرساخت ها اجرایی شود دیگر لازم نیست قیمت ها دستوری کنترل شود.
وی ادامه داد: مداخله دولت باید جایی باشد که قیمت تمام شده را در چرخه تولید کنترل کند نه این که در حوزه بانکی سود ۳۰ درصد دهد، اما تولید کننده حتی ۱۰ درصد سود نمی برد. این یعنی چرخه دچار اشکال است.
بازکردن فضا برای مردم در عرصه های تولید
اعتقاد علیرضا زاکانی هم این است که مردم باید در همه حوزه ها حضور داشته باشند و درحوزه های فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، آموزشی و تعاونی و دیگر حوزه ها، کشور باید به نفع مردم قوی شود و دولت فضا را باید برای حضور مردم در عرصه های تولیدی، اقتصادی و تعاونی باز کند.
وی با بیان اینکه مالیات باید در خدمت تولید قرار بگیرد نه اینکه شیره تولید را بگیرد، تصریح کرد: در بنگاه های کوچک و اصناف باید با اغماض نگاه کرد اما باید با گردن کلفت های فراری از مالیات از طریق هوشمندسازی نظام مالیاتی برخورد کرد باید شفافیت مالیاتی ایجاد کرد تا جریان تولید کشور تضعیف نشود.
کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری گفت: ما نیازمند بسته های مشخصی برای رفع موانع و تسهیل تولید هستیم، ما مثل زمان دفاع مقدس که امام فرمود جنگ در راس امور است الان تولید در راس امور است و اگر به مردم تکیه کنیم خیلی از مشکلات برطرف می شود.
دستاورد دهه ۹۰ در کارخانه ها و اقتصاد مانند برجام هیچ بود
سعید جلیلی هم در گفت و گوی تلویزیونی خود به عملکرد برخی دستگاه های دولتی در واردات از خارج به جای خرید از داخل اشاره کرده و گفته که در هپکو مطرح شد که این کارخانه بیشتر از ۱۰۰۰ دستگاه ماشین آلات تولیدی دارد و دولت باید کمک کند تا این روند متوقف نشود تا در همین اراک تولید انجام شود و نیازی به واردات نباشد. هپکویی که زمانی ۱۸۰۰ ماشین آلات راهسازی تولید می کرد، نزدیک به صفر تولید داشت و یا همین جا که سالانه ۴۴ هزار تن در سال تولید می کرده ماهانه ۷۰ تن و تقریباً سالانه ۸۰۰ تن تولید داشت.
جلیلی بیان کرد: واقعاً آنچه درباره برجام دنبال می کردند و تقریباً هیچ، دستاورد دهه نود در کارخانه ها و اقتصاد هم شبیه برجام تقریباً هیچ بود.
نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ادامه داد: توسعه اقتصاد دریا محور از اولویت های دولت من است که البته جزو سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری در همین سال گذشته است. امروز دریا یک منبع برای تولید و نقش آفرینی در تحولات جدید بین المللی است. خیلی از مسائل اقتصادی کشور را می توان زیر چتر اقتصادی دریا محور سامان داد.
جلیلی گفت: اگر صحبت از جهش تولید می کنیم یکی از بحث های بسیار مهم فرجام تولید است. فرجام تولید صادرات است.
برداشتن موانع از سر بنگاه های اقتصادی و تولیدی
مصطفی پورمحمدی نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: ما باید رفع موانع از سر بنگاه ها اقتصادی و تولیدی داشته باشیم اگر این موارد را برنداریم نباید انتظار داشته باشیم بتوانند به تولید و اقتصاد کمک کنند. درباره رشد اقتصادی هشت درصد، رشد اقتصادی ایران در پنجاه سال گذشته ۴ درصد بوده و در دهه گذشته ۲ درصد بوده و در سه سال گذشته گشایش ایجاد شده همین بوده حالا می خواهیم به رشد ۸ برسد. ما باید حداقل سالانه ۲۰۰ میلیارد دلار به بودجه کشور اضافه شود. ما اگر سیاست ها را اجرا کنیم می توانیم نیمی از این مبلغ را از منابع خارجی تامین کنیم. اما در دولت های خارجی بعد ار جنگ جهانی سرمایه خارجی ایجاد کردند و توانستند بودجه را تامین کنند. یکی از مشکلات ما روابط خارجی است و تحریم ها یکی از مشکلات ما است که نمی شود برنامه را اجرا کنیم. جذب سرمایه ۱۰ میلیارد یورویی در برنامه هفتم پیش بینی شده اما چه طور قرار است انجام شود. برنامه برای بیان اهداف و آرزوها نیست.
نباید تولیدکننده را با مالیات آزار دهیم
امیرحسین قاضی زاده هاشمی گفت: سرمایه گذاری خارجی نیز در کشور با مشکلات زیادی همراه بوده است و دولت ها در کسب سرمایه گذاری خارجی موفق نبوده اند. منابع دولت باید برای سرمایه گذاری خارجی و خصوصی جذابیت داشته باشد و محیط کسب و کار برای مردم و بخش خصوصی بهبود بخشیده شود.لازم نیست خودرو را خودمان تولید کنیم. بلکه میتوان مشارکتی با کشورهای دیگر این موضوع را انجام داد. در این صورت رشد اقتصادی منطقه نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: نباید تولیدکننده را با مالیات آزار بدهیم. مالیات های هوشمند را باید با مالیات بر درآمد جایگزین کنیم.
