◄ زنانی که دل به جاده سپرده‌اند
نگاه جامعه همیشه به زنان این‌گونه بوده است که برای مشاغل سخت ساخته نشده‌اند و باید سراغ مشاغلی بروند که سختی کمتری دارند. رانندگی خودروهای سنگین هم یکی از این مشاغل است که این زنان انتخاب کرده‌اند. در سال‌های اخیر مرز بین مشاغل مردانه و زنانه برداشته شده است و زنان زیادی در حرفه‌های مردانه مشغول به کار شده اند.
منیره چگینی: چندین سال است که پدیده‌ای جدید در جاده‌های کشور دیده می شود و آن زنان راننده‌ای هستند که پشت فرمان اتوبوس‌های مسافربری می‌نشینند و 42 مسافر را به‌سلامت به مقصد می‌رسانند. این زنان با تمام توانایی‌هایی که در بخش‌های دیگر دارند چرا این شغل را انتخاب کرده‌اند؟ آیا مسافران از نحوه رانندگی زنان رضایت دارند؟ آیا مشکلات آنان در مقایسه با مردان یکی است یا خیر؟
نگاه جامعه همیشه به زنان این‌گونه بوده است که برای مشاغل سخت ساخته نشده‌اند و باید سراغ مشاغلی بروند که سختی کمتری دارند. رانندگی خودروهای سنگین هم یکی از این مشاغل است که این زنان انتخاب کرده‌اند. در سال‌های اخیر مرز بین مشاغل مردانه و زنانه برداشته شده است و زنان زیادی در حرفه‌های مردانه مشغول به کار شده اند. جالب اینجاست که در گفتگویی که با آن‌ها داشتم به‌اتفاق این شغل را از روی علاقه انتخاب کرده بودند و اجباری در پذیرش آن نداشتند و حتی از مشکلاتی که مردان شاغل در این حرفه از آن می‌نالیدند، گلایهای نداشتند.
اخیرا در بیانیه‌ای برخی از این زنان شاغل در بخش حملونقل خواستار آن شده‌اند که مسئولان به وضعیت‌شان رسیدگی کنند ؛ اما مشکلات این زنان در حوزه کاری خود از چه جنسی است؟
پدرم دبیر آموزش‌وپرورش بود
نرگس اسد پور راننده خط تهران -گلپایگان است و 9 سال است که در این مسیر تردد می‌کند او تحصیلات دانشگاهی دارد و چگونگی انتخاب شغل خود را این‌گونه توضیح می‌دهد: من عاشق رانندگی بودم و هرچه خودرو بزرگ‌تر بود بیشتر علاقه به راندن آن داشتم.
وی در پاسخ به این سؤال که به‌عنوان یک زن چه مشکلاتی در حرفه‌ای که انتخاب کرده‌اید دارید؟ می گوید: شکایت خاصی ندارم و مشکلات ما مثل باقی رانندگان مرد است و فکر نمی‌کنم جنسیت من موجب بروز مشکل جدید و یا خاصی نسبت به مردان باشد.
او در پاسخ به این سؤال که چرا این شغل را انتخاب کردید؟ آیا پدر و یا همسرتان پیش از این در این حرفه بوده‌اند؟ بیان می‌کند: پدرم دبیر آموزش‌وپرورش است و من به خاطر علاقه زیادی که به رانندگی داشتم وارد این شغل شدم و آنان مخالفتی نداشتند. من عاشق شغلم هستم و از انتخاب آن پشیمان نیستیم.
وی در ادامه می‌گوید: این شغل هم مانند دیگر مشاغل سختی‌های خاص خودش را دارد اما نباید بیش از اندازه آن را بزرگ کرد چراکه هیچ شغلی آسان نیست و زنانه و مردانه کردن مشاغل بستگی به توانایی‌های فردی دارد و شاید یک مرد توانایی اداره کنترل یک اتوبوس را در یک مسیر 4-5 ساعته نداشته باشد اما یک زن توانایی اداره و کنترل یک ناو دریایی را داشته باشد. به نظرم این ویژگی‌ها فردی است و نمی‌تواند شامل همه افراد باشد.
از آشپزخانه تا شهرک آزمایش
مریم شایسته از 47 سالگی وارد این شغل شده است و عاشقانه از شغلش می‌گوید: پسر برادرشوهرم راننده اتوبوس بود و هر وقت در مسافرت‌های خانوادگی با او هم‌سفر می‌شدیم من کنار دستش می‌نشستم و عاشق رانندگی با اتوبوس بودم و قبل از اینکه برای گواهینامه امتحان بدهم بارها با اتوبوس او رانده بودم.
وی در ادامه می‌افزاید: من تمام دغدغه‌ام رانندگی بود تا اینکه یک روز که در آشپزخانه مشغول کارهای روزمره بودم تصمیم گرفتم به شهرک آزمایش بروم و در آزمون گواهینامه پایه‌یک رانندگی شرکت کنم. ثبت‌نام کردم و دنبال معاینه چشم و دیگر کارها رفتم. اتفاقاً روز امتحان هم یک گروه فیلم‌برداری از صداوسیما آمده بود که با من هم مصاحبه کردند و از تلویزیون پخش شد .
این بانوی راننده که معتقد است این شغل خیلی هم مردانه نیست می‌افزاید: برای کسب تجربه به یک شرکت تعاونی رفتم و گفتم یک آدم چشم‌پاک و نجیب به من معرفی کنید تا در کنارش کسب تجربه کنم.
شایسته در پاسخ به سؤالی در مورد سختی‌های شغل رانندگی برای زنان می‌گوید: سختی ندارد، من مشکلی ندارم و همیشه با مشکلات آن کنار آمده‌ام و تمام سختی‌هایش را هم دوست دارم و هیچ اجباری در پذیرفتن آن نداشته‌ام.
وی که راننده خط تهران –اصفهان است می‌گوید: تنها مشکل زنان شاغل در این حرفه می‌تواند نبودن محل استراحت جداگانه باشد وزنان مجبورند به نمازخانه‌ها بروند و چندساعتی استراحت کنند.
راننده زن سواری پلاک ع در جاده‌های غریب
الهام سرلک یکی از زنان راننده جاده‌ای است که با خودروی سواری اقدام به جابجایی مسافر می‌کند و ظاهراً مشکلات او از دیگر رانندگان زن اتوبوس بیشتر است. وی می‌گوید: به دلیل مشکلات زیادی که داشتم ترجیح دادم به‌صورت گزینشی و گلچین شده مسافرگیری کنم؛ چون هنوز بسیاری از مردم تصویر مناسبی از راننده زن با خودروی سواری در جاده‌ها ندارند. من سال‌هاست در جاده کار می‌کنم اما حتی اتفاق افتاده که با مسافر درگیری پیدا کردم و متاسفانه وقتی از پلیس کمک خواستم حق را به مسافر داده است.
وی در ادامه می‌افزاید: هیچ امنیتی در این شغل ندارم و بااینکه زن هستم خودم باید موارد امنیتی را رعایت کنم. فارغ از اینکه واقعاً رانندگی را دوست دارم تصمیم گرفتم خودم با مشکلاتم کنار بیایم.
این راننده زن خاطرنشان می‌کند: من یک زن تحصیل‌کرده هستم، متأهل و متعهد به خانواده که باید به دو فرزندم هم رسیدگی کنم.
وی از مسئولان انتظار دارد که در برنامه‌های نوسازی ناوگان، تسهیلات در اختیار فعالان این حوزه بگذارند تا او بتواند در مسیر فرودگاه هم خدمات ارائه دهد. چون یکی از شروط جابجایی مسافر در مسیر فرودگاه، ارتقای خودرو است.
خوابگاهی که تبدیل به انباری شد
علیرضا مجیدی نائب رئیس کانون انجمن‌های صنفی رانندگان کشور در مورد مشکلات رانندگان زن در ناوگان حملونقل جاده‌ای می‌گوید: اینکه تعداد زنان در این شغل رو به افزایش است موجب خوشحالی است. در حال حاضر تعداد 37 زن در تهران در این حوزه فعالیت می کنند که 18 نفر از آنان دارای گواهینامه پایه‌یک هستند و بیشتردر مسیرهای تهران به اصفهان و شیراز فعال‌اند.
وی درباره مشکلات این دسته از رانندگان می‌گوید: یکی از مشکلات آنان نبود محل استراحت در پایانه مقصد است که خوشبختانه در پایانه شیراز این امکان فراهم‌شده بود؛ اما به دلیل کم بودن تعداد زنان متقاضی، بعد از مدتی دوباره این محل به انبار تبدیل شد و باز زنان مجبورند برای استراحت به نمازخانه‌ها بروند.
