◄ بازگشت ایرلاین‌ها به شرایط پیش از کرونا سه سال زمان می‌برد

«ما باید ببینیم که کمک کردن و یا نکردن دولت به ایرلاین ها، چه تأثیری در اقتصاد ملی خواهد گذاشت، کمک دولت به شرکت های هواپیمایی نباید یک کمک بودن هدف باشد» این سخنان پروفسور بیژن وثیق استاد دانشگاه هوانوردی  دانشگاه امبری ریدل  فلوریدا آمریکا در گفت وگو با خبرنگار تین نیوز است.

خبرنگار سرویس هوایی این شبکه خبری با بیژن وثیق در خصوص وضعیت صنعت هوایی کشور در شرایط کرونا گفت وگو کرده است که مشروح آن را می خوانید:

لطفاً در ابتدا بگویید ارزیابی شما از وضعیت صنعت هواپیمایی جهان بعد از پساکرونا چیست؟

متأسفانه ما هنوز در مرحله ابتدایی این معضل بزرگ هستیم؛ ویروس کرونا به مانند بهمنی است که از بالای کوه به راه افتاده و هنوز میان راه است و ما نمی دانیم که قرار است چه چیزهایی را با خودش از بین ببرد. متأسفانه هنوز آخر این ویروس کرونا مشخص نیست؛ این ویروس مشکلات و چالش های بسیار زیادی را پیش روی صنعت هوایی در جهان به ویژه ایرلاین ها گذاشته است که در طول 100 سال گذشته و در تاریخ صنعت هوانوردی دنیا بی سابقه بوده است.

در حال حاضر 20 هزار فروند هواپیما از موجودی 26 هزار هواپیما در دنیا زمین گیر شده اند و ما می توانیم بگویم که حدود 75 درصد هواپیمای دنیا زمین گیر هستند، اینکه این هواپیماها چه زمانی بتوانند به چرخه صنعت هوایی بازگردند بستگی به اقتصاد و نحوه مقابله کشورها با این ویروس دارد. موضوع دوم این خواهد بود که مردم به چه میزان بتوانند اعتماد کنند و مسافرت هایشان را از سر بگیرند.

ما اگر به صنعت هواپیمایی مخصوصاً از سال 1970 تاکنون نگاهی بیندازیم، متوجه میشیم که به صنعت هوایی در دو دوره سپتامبر 11 و یکی دیگر هم در سال 2007 و 2008 ضربه بسیار شدیدی وارد شد؛ این دو اتفاق ضربه های مهلکی به صنعت هواپیمایی دنیا زد که مدت ها این صنعت را به عقب نشاند و صنعت هواپیمایی میلیاردها ضرر کرد و مقداری زیادی از ایرلاین ها ورشکسته شدند. فرق این دو دوره با دوره شیوع کرونا در این بود که ضربه های دو دوره گذشته موقتی بودند که تنها دو الی سه ماه به طول انجامید و بعد از آن ایرلاین ها به حالت اولیه بازگشتند و اقدام به بازسازی خود کردند که البته این بازسازی حدود 2 تا سه سال زمان برد.

از سوی دیگر دو حادثه اول تمام دنیا درگیر خود نکرده بود، اما متأسفانه کرونا مدت زمان بسیار بیشتری ادامه خواهد داشت و اقتصاد تمام جهان را درگیر خود کرده است.

ازنظر شما در آینده پیش رو چه شرکت های هواپیمایی می توانند سرپا بمانند؟

بدون شک تعداد زیادی از شرکت های هواپیمایی در آینده از بین خواهند رفت، البته در این میان برخی از ایرلاین ها توانسته اند از هواپیماهای مسافربری به عنوان کارگو استفاده کنند که مقدار زیادی از درآمد خودشان را از طریق جا به جایی حمل و نقل کالا تأمین می کنند. از سوی دیگر دولت ها به شرکت های هواپیمایی خود تا حدودی کمک می کنند تا حداقل بتوانند  3 الی 4 ماه آینده در بازار باقی بمانند.

شما به چه میزان موافق کمک دولت به ایرلاین های ایرانی هستید؟

ما باید ببینیم که کمک کردن و یا نکردن دولت به ایرلاین ها، چه تأثیری در اقتصاد ملی خواهد گذاشت. کمک دولت به شرکت های هواپیمایی نباید یک کمک بدون هدف باشد؛ این هدف دولت باید به نحوی باشد که بتواند ایرلاین ها را زنده نگه دارد و از سوی دیگر  باعث پروش این صنعت شود.

بنده کاملاً موافق کمک کردن دولت به ایرلاین ها هستم چرا که اگر شرکت های هواپیمایی از بین بروند، کاملاً ارتباط مردم از بین خواهد رفت، اما مهم است که کمک دولت به ایرلاین ها به چه نوعی خواهد بود.برای مثال اکنون دولت آمریکا به ایرلاین های کشورش کمک می کند به شرطی که آن ها کارمندان خود را اخراج نکنند. اروپا نیز به مانند آمریکا اقدام به کمک به ایرلاین های خود کرده است، برای مثال لوفت هانزا حدود 70 میلیارد دلار از دولت آلمان کمک مالی دریافت کرده است.

یک بازار سالم هوایی، لازمه پیشرفت یک کشور است از همین رو ایرلاین های ایرانی نیز نیازمند کمک دولت هستند؛ بدون شک بدون صنعت هواپیمایی، دولت ها نمی توانند اقتصادشان را شکوفا نگه دارند.

یکی از حوزه هایی که به شدت تحت تأثیر زیان ناشی از کرونا قرار گرفته اند فرودگاه ها هستند؛ به طوری که بیش از 85 درصد درآمدهای شرکت فرودگاه ها از عملیات پروازی کاهش یافته است، نظر شما در این رابطه چیست؟

بله همین گونه است، اما تنها فرودگاه ها نیستند که زیان داده اند؛ در حال حاضر کارخانه های سازنده قطعات و هواپیماسازی، هتل ها، صنعت گردشگری، رستوران ها و ... به شدت تحت تاثیر صنایع دیگری مانند حمل ونقل هوایی هستند که مشتریانشان از طریق شرکت های هواپیمایی تزریق می شوند. بسیاری از حوزه ها به دلیل عدم مسافرت مردم، درآمد خود را از دست داده اند، به همین دلیل دولت باید به صورت بسیار اصولی کاری انجام بدهد که شرکت های هواپیمایی بتوانند سرپا بمانند.

برخی معتقدند که شرکت های هواپیمایی باید از شرایط زمین گیری هواپیماها در دنیا استفاده کنند و اقدام به خرید هواپیما کنند؛ آیا به نظر شما این برای ایرلاین ها یک فرصت است؟

مشکل اصلی صنعت هواپیمایی تحریم ها است، در حال حاضر بسیاری از فرودگاه های دنیا به ایرلاین های ایرانی سوخت نمی دهند و یا حتی برخی از فرودگاه اجازه ورود هواپیماهای ایرانی را نمی دهند اگر هم اجازه ورود بدهند موقعیت آن ها بسیار نامناسب است. تنها راه خرید و نوسازی ناوگان هواپیمایی رفع تحریم ها خواهد بود و از نظر بنده وجود هواپیما در بازار به علت زمین گیری، نمی توانند به صنعت هواپیمایی ما کمک زیادی کند.

از نظر شما چه اقداماتی میتواند بعد از پساکرونا وضعیت صنعت هواپیمایی ایران را به حالت عادی بازگرداند؟

به نظر بنده در سال جاری و سال آینده، شرکت های هواپیمایی به شدت ضرر خواهند کرد و تصور بنده بر این است که ضرر ایرلاین ها در جهان حداقل در سال 2020 بیش از 100 میلیارد دلار خواهد بود و برای اینکه صنعت هوایی بخواهد به حالت عادی برگردد بیش از سه سال زمان خواهد برد.

از سوی دیگر تا زمانی که تحریم ها گریبان صنعت هواپیمایی کشور را گرفته باشد و هواپیماهای ما نتوانند آزادانه به کشورهای دیگر پرواز کنند مشکلات این صنعت همچنان ادامه خواهد داشت. متأسفانه مشکلات داخلی ما حتی مانع جذب توریست شده است؛ اگر شما به کشوری مانند دبی و ترکیه نگاه کنید این ها به علت جذب توریست و نبود تحریم ها توانسته اند به قطب های بزرگ صنعت هواپیمایی تبدیل شوند.

در حال حاضر کشورهای بسیار زیادی در جذب توریست موفق عمل کرده اند چراکه می دانند توریست با خودش درآمد می آورد؛ یکی از راهه ای توسعه صنعت هوایی در ایران میتواند جذب توریست باشد اما برای این کار نیاز به تسهیل ورود گردشگر به کشور داریم.