حدود ۹۵ درصد ظرفیت سواحل ایران نادیده گرفته شده است

یک پژوهشگر و دانشجوی دکتری حمل و نقل با یادآوری اینکه ایران با دارا بودن ۵۸۰۰ کیلومتر نوار ساحلی، کشوری دریایی محسوب می شود، عنوان کرد: بهره برداری بهینه از این منابع تاکنون به میزان کافی انجام نشده و حدود پنج درصد از ظرفیت سواحل به این فعالیت ها اختصاص داده شده و حدود ۹۵ درصد ظرفیت باقیمانده نادیده گرفته شده است.

به گزارش تین نیوز به نقل از ایسنا، علی مختارزاده، با بیان اهمیت اقتصاد دریامحور و توسعه سواحل ایران خاطرنشان کرد: اقتصاد دریامحور برای بهره برداری پایدار از منابع و گستره های آبی اعم از اقیانوس ها، دریاها، دریاچه ها و جزایر مورد توجه است. این مفهوم شامل حوزه های گوناگونی از حمل و نقل دریایی و گردشگری دریایی تا انرژی های تجدیدپذیر و زیست هواشناسی دریایی می شود.

اقتصاد آبی یا Blue Economy چیست؟

وی با تاکید بر اینکه اقتصاد دریامحور با توجه به جغرافیایی ایران و وجود نوار ساحلی طولانی، یک فرصت استراتژیک برای توسعه اقتصادی و اشتغال در کشور محسوب می شود، تصریح کرد: توسعه دریامحور و اقتصاد دریا یک مسئله مهم و چالشی برای اقتصاد و توسعه کشورها است؛ این مفهوم، به عنوان اقتصاد آبی یا Blue Economy نیز شناخته می شود و به بهره برداری پایدار از منابع و گستره های آبی اعم از اقیانوس ها، دریاها، دریاچه ها و جزایر برای توسعه اقتصادی، بهبود وضعیت معیشت و ایجاد اشتغال اشاره دارد.

وی با اشاره به اینکه اقتصاد دریامحور، اساسی، توسعه ای و کنشگرانه است، تشریح کرد: اقتصاد دریامحور مواردی چون حمل و نقل دریایی، گردشگری دریایی، انرژی های تجدیدپذیر، آبزی پروری و شیلات، بیوتکنولوژی دریایی، زیست هواشناسی و معدنکاری دریایی نیز شامل می شود. اساسی است زیرا موارد مختلفی را درگیر می کند و از طریق نهادها و سازمان های مختلف اجرا می شود. توسعه ای است چرا که با موضوعات توسعه ای و حاکمیتی متنوعی همچون جمعیت پذیری، ایجاد زیرساخت ها و ارتباطات در ارتباط است و در نهایت، این اقتصاد کنشگر است، زیرا ترغیب به بهره برداری از منابع دریایی و ایجاد اشتغال و صنایع مرتبط با آب و دریا را دنبال می کند.

مختاری با یادآوری اینکه ایران با دارا بودن ۵۸۰۰ کیلومتر نوار ساحلی، کشوری دریایی محسوب می شود، عنوان کرد: بهره برداری بهینه از این منابع تاکنون به میزان کافی انجام نشده و بیشترین فعالیت ها در مناطق شهری و بندری و نظامی انجام شده و حدود پنج درصد از ظرفیت سواحل به این فعالیت ها اختصاص داده شده و حدود ۹۵ درصد ظرفیت باقیمانده نادیده گرفته شده است.

ایران حدود ۱۰ درصد از تولید ناخالص ملی خود از دریا بهره برداری می کند

این پژوهشگر حوزه حمل و نقل، توجه به اقتصاد دریامحور و توسعه سواحل مکران را به عنوان یک استراتژی اساسی برای توسعه کشور بسیار مهم دانست و ادامه داد: از آنجایی که اقتصاد دریامحور به عنوان یکی از مهمترین موضوعات توسعه کشورها مطرح شده است، این مسئله می تواند تاثیر چشمگیری بر تولید ناخالص ملی داشته باشد؛ در حال حاضر، کشورهایی چون ویتنام و چین، بیش از ۵۰ درصد تولید ناخالص ملی خود را از دریا تأمین می کنند. ایران در این میان حدود ۱۰ درصد از تولید ناخالص ملی خود از دریا بهره برداری می کند. این عدد نسبت به پتانسیل های موجود در کشور کمتر از توانایی واقعی ایران در این زمینه است.

مناطق ساحلی با حدود ۲۵درصد از مساحت تنها حدود ۱۰درصد از جمعیت کشور را جذب کرده اند

به عقیده مختاری، توزیع نامتوازن جمعیت در کشور و عدم توجه به پتانسیل ها و منابع مناطق مرزی و ساحلی یک چالش جدی است و مناطق ساحلی که حدود ۲۵درصد از مساحت کشور را تشکیل می دهند، تنها حدود ۱۰درصد از جمعیت کشور را جذب کرده اند، بنابراین ایجاد شغل های مرتبط با اقتصاد دریامحور در این نواحی می تواند به بهبود وضعیت اشتغال و اقتصادی مناطق کمک کند.

وی با اشاره به محورهایی که آیت الله خامنه ای در قالب ابلاغ سیاست های کلی توسعه دریا محور در این حوزه به روسای قوای سه گانه بیان فرمودند، یادآور شد: موارد و سیاست هایی همچون اهمیت دریاها و اقیانوس ها به عنوان منابع طبیعی غنی و مواهب الهی برای توسعه علم و فناوری، ایجاد اشتغال، افزایش ثروت، تأمین نیازهای حیاتی و ایجاد اقتدار بر زمین، تمرکز بر موقعیت جغرافیایی ممتاز ایران با داشتن هزاران کیلومتر سواحل و جزایر و تأکید بر ظرفیت های آبی و دریایی کشور مورد توجه مقام معظم رهبری قرار گرفته است.

 سیاست های کلی توسعه دریا محور

وی ادامه داد: سیاست های کلی توسعه دریامحور برای ایران، شامل تقسیم کار ملی و مدیریت چابک دریا برای بهره گیری حداکثری از ظرفیت های دریا، توسعه فعالیت های اقتصادی دریامحور با هدف دوبرابر کردن نرخ رشد اقتصادی نسبت به سایر بخش ها، تسهیل سرمایه گذاری داخلی و خارجی، تدوین طرح جامع توسعه دریامحور و ممنوعیت از تخریب محیط زیست دریایی توسط دیگر کشورها، تأمین و ارتقاء سرمایه انسانی و مدیریت متعهد و کارآمد از دیگر موارد مورد توجه رهبری است.

این پژوهشگر حوزه حمل و نقل اضافه کرد: توسعه همکاری های اقتصادی، تجاری و سرمایه گذاری در طرح های بزرگ مقیاس و دانش بنیان زیرساختی، تولیدی و خدماتی با کشورهای همسایه و سایر کشورها، افزایش سهم کشور در حمل و نقل دریایی و ترانزیت با ایجاد و تقویت شبکه حمل و نقل ترکیبی، حمایت از سرمایه گذاران بومی و محلی در طرح های توسعه ای و حمایت از فعالان اقتصادی و بنگاه های کوچک و متوسط در حوزه های مختلف، تاکید بر اهمیت توسعه دریامحور و بهره گیری از منابع دریایی در ایران، طراحی و ابلاغ سیاست های کلی برای تحقق این هدف ها با توجه به ویژگی های جغرافیایی و منابع دریایی کشور ایران به منظور بهره برداری بهینه از این منابع و توسعه اقتصاد دریایی نشان از اهمیت بسیار بالای این موضوع در نگاه کلان به آینده اقتصادی نظام اسلامی توسط معظم له دارد.

توسعه اقتصاد دریامحور نیازمند همکاری میان نهادها و تصمیمات سیاسی قوی

مختاری در نهایت گفت: توسعه اقتصاد دریامحور نیازمند همکاری میان نهادها و تصمیمات سیاسی قوی است تا از پتانسیل های آبی و دریایی کشور بهره برداری بهینه انجام شود و تاثیر مثبت آن بر توسعه و اقتصاد کشور تحقق یابد.