ازبسترهای توسعه تا بذر صنعت گردشگری

نشستی در دانشگاه علم و فرهنگ برگزار شد که ضمن آن جایگاه گردشگری در برنامه هفتم توسعه کشور را بررسی نمایند. به همت انجمن متخصصان گردشگری با حضور کارشناسان فن که هرکدام دستی بر اداره واحدهای بزرگ گردشگری کشور داشتند و برخی دیگر در مقاطعی مدیران دولتی هم بودند، آن چه که از سخنان آنان مشخص بود، جایگاه بلند پروازانه ای برای صنعت گردشگری در برنامه هفتم دیده شده است.

روزنه های امید برای حل بدیهی ترین چالش های انباشته گردشگری را در دل برخی زنده کرد. برای نمونه، تکالیفی چون ساخت ۵۰۰ هتل در پایان ۵ سال در کشور و همین طور اختیارات ویژه برای تشکل های صنفی به عنوان ذینفعان اصلی در نظر گرفته شده است.

با این وجود، در این نشست، حجم نگرانی ها از تحقق نیافتن برنامه هایی که روی کاغذ نوشته می شود و سپس مسیر دیگری پیدا می کند آشکار بود. نمونه بارز آن همین سند چشم انداز ۱۴۰۴ است که قرار بود ایران جایگاه اول منطقه باشد که خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل در پنل تخصصی درباره مناطق آزاد از شواهدی صحبت شد که نشان می دهد دولت از میثاق قبلی خود با مناطق آزاد عدول کرده و به سبب مشکلات انباشته، باوجود تقاضای سفر، دسترسی های ناکافی حمل ونقل پاشنه آشیل توسعه شده است.همین طور این هشدار داده شد که نباید جاذبه های گردشگری سرزمین ما به مقصد فقیر کشورهای همسایه تبدیل شود و ضرورت دارد رویکرد به توسعه گردشگری در حاکمیت صنعت محور باشد تا خیریه محور!

به باور من، این که تصور کنیم گردشگری علت توسعه آینده کشور است، رویکرد پرابهام و نابجایی است. گردشگری بیشتر معلول توسعه است. این صنعت زمانی پر و بال می گیرد که زیرساخت های قوی و دسترسی های کافی وجود داشته باشد.  

در واقع، بسترهای توسعه ابتدا فراهم و تقویت می شود و سپس بذر صنعت گردشگری در چنین فرایندی بار می دهد و امکان رشد دارد و نه برعکس.

چالش دیگر رویکرد تاجرمسلکی دولت و بخشی از حاکمیت به کسب وکارهاست. سهم خواهی ها، بخشی نگری ها و تصدی گری ها تنها منافع زودگذر همان بخش ها را تامین می کند تا منافع ملی!طرح های روی کاغذ در دنیای پرشتاب کنونی هرچقدر هم پشتوانه علمی و واقع بینانه داشته باشند،  تضمینی برای اجرا نیاز دارند که گرفتار ضعف مدیریتی و تضاد منافع در ساختار حاکمیتی نمی شوند.