چالش اصلی عدم سرمایه‌گذاری خارجی در هتل‌سازی ایران
در شرایطی که برجام باعث باز شدن درهای ایران شد و بسیاری از سرمایه‌گذاران را در حوزه‌های مختلف به ایران کشاند، اما دست کم در عرصه گردشگری هنوز اقدامات چشمگیری صورت نگرفته است. فعالان اقتصادی معتقدند همچنان چالش‌های قابل ملاحظه‌ای سد راه جذب سرمایه‌های خارجی به گردشگری و هتلداری می‌شود.
در شرایطی که برجام باعث باز شدن درهای ایران شد و بسیاری از سرمایه‌گذاران را در حوزه‌های مختلف به ایران کشاند، اما دست کم در عرصه گردشگری هنوز اقدامات چشمگیری صورت نگرفته است. فعالان اقتصادی معتقدند همچنان چالش‌های قابل ملاحظه‌ای سد راه جذب سرمایه‌های خارجی به گردشگری و هتلداری می‌شود.
یک عضو کمیسیون گردشگری اتاق تهران در این باره معتقد است برخی سرمایه‌گذاران خارجی از ورود به بازار ایران برای سرمایه‌گذاری می‌ترسند؛ چراکه تضمینی برای گارانتی سرمایه آنها نیست. علیرضا خائف با یادآوری اینکه زمین در تهران گران است، در گفت‌وگو با سایت خبری اتاق تهران تصریح کرده است: «در ایران قیمت زمین بیشتر از هتل ارزش دارد؛ به طوری که دیگر توجیه اقتصادی ندارد.» به اعتقاد وی، دولت باید زمین‌های مجانی در اختیار سرمایه‌گذارها قرار دهد تا آنها هتل بسازند.
این عضو هیات نمایندگان اتاق تهران با تاکید بر اینکه در سطح تهران، حدود 400 تا 500 هتل کم داریم و کسی هم گویا حاضر نیست در این حوزه سرمایه‌گذاری کند، یادآور شده است: «اصولا چون در برنامه دولت‌ها و شهرداری نبوده، هیچ وقت گفته نشده که در کدام منطقه چه امکاناتی نیاز است تا براساس آن اقدام شود. دلیلش هم این است که در ایران برنامه‌ریزی شهری وجود ندارد؛ مشخص نیست که در کدام منطقه، بیمارستان نیاز است یا در کدام منطقه هتل باید ساخت.» خائف خاطرنشان کرده است: «همه سازه‌ها در تهران همین‌طور بدون برنامه ساخته شده و چون برنامه‌ریزی شهری وجود نداشته، تهران مانند قارچ توسعه یافته است.»
به گفته وی، اگر کسی بخواهد در تهران هتل بسازد، جایی وجود ندارد و حتی اگر هم وجود داشته باشد، تنها قیمت 10 هزار متر زمین چیزی حدود 100 میلیارد تومان می‌شود. این فعال اقتصادی با طرح این سوال که کدام سرمایه‌گذار خارجی حاضر است این میزان هزینه را تنها برای زمین بپردازد، تصریح کرده است: «برای سرمایه‌گذار توجیه ندارد 100 میلیارد تومان تنها برای خرید زمین هزینه کند. از این رو می‌توان گفت به‌دلیل ناهماهنگی دولت و شهرداری، هیچ سرمایه‌گذار خارجی و ایرانی حاضر نیست در این عرصه وارد شود.»
خائف البته با تاکید بر اینکه اکثر شهرهایی که کمبود هتل دارند با این مساله مواجهند، ادامه داده است: «در هیچ کدام از دیگر شهرها هم هتل‌سازی توجیه اقتصادی ندارد. شاید نسبت به تهران توجیه‌پذیرتر باشد، اما مشکلات وجود دارد. از طرفی هم سرمایه‌گذار می‌خواهد در تهران، اصفهان، مشهد، شیراز، تبریز و شهرهای توریستی‌تر هتل‌سازی کند تا برگشت پولش سریع‌تر رخ دهد.» او معتقد است سرمایه‌گذار می‌خواهد پولش در حداکثر زمان ممکن، مثلا 20 ساله برگردد، اما با وضع تهران، پول او 100 ساله هم برنمی‌گردد.
چالش‌های باقی مانده از ویزا
عضو هیات نمایندگان اتاق تهران در ادامه اظهارات خود، وضعیت ویزا را بهبودیافته ارزیابی کرده اما گفته است: «با این‌همه هنوز در برخی موارد مسائلی در این خصوص وجود دارد. هنوز چالش ناهماهنگی و به موقع صادر کردن وجود دارد، اما نسبت به گذشته بهتر شده است.» به گفته خائف، اکنون اروپایی‌ها می‌توانند در فرودگاه ویزای 14 روزه بگیرند و همین باعث جذب توریست می‌شود؛ اما نبود امکانات کافی باعث ایجاد مشکل می‌شود. ضو کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی تهران همچنین وضعیت فرودگاه‌های ایران را نامطلوب برشمرده و توضیح داده است: «برخی از دلایل این وضعیت نابسامان به ناهماهنگی بین گذرنامه، وضعیت امنیتی، بهداشت و... برمی‌گردد.
فرودگاه‌های ایران نیاز به بازسازی دارد؛ چرا که اولین جایی که توریست خارجی می‌بیند، فرودگاه است. دولت باید خیلی روی آن تمرکز داشته باشد که فرودگاه را به سرعت بازسازی کند اما متاسفانه هنوز رویش کار نشده است.» الا پس از گذشت قریب به دو سال از اجرای برجام، گردشگری هنوز در بعد زیرساخت‌ها نتوانسته از این فرصت بهره بگیرد؛ موضوعی که فعالان اقتصادی دلیل آن را ناهماهنگی برخی سیاست‌ها می‌دانند. به نظر می‌سد دولت دوازدهم برای بهبود این وضعیت، وظیفه‌ای سنگین به‌عهده خواهد داشت.
