دهقان فداکار از قطار خاطرات جا ماند!

صدای کفش هایش توی سالن می پیچد. یک جفت گیوه سفید که به خاطر بارانی که از صبح یک ریز می بارد خیس و کمی هم گلی شده. آهسته و مرتب قدم برمی دارد.
وقت قدم برداشتن جوری به عصایش تکیه می دهد که انگار نه انگار روزگاری جوان بوده و برای رسیدن به زمین کشاورزی کل مسیر روستا را سرخوش و با پای پیاده طی می کرده. وارد کلاس می شود، روی نزدیک ترین صندلی می نشیند. صدای پچ پچ بچه ها توجهش را جلب می کند. به چهره های معصومشان نگاهی می اندازد و لبخند محوی برلبانش می نشیند. لبخندی پر از حسرت. حسرت روزهایی که دیگر بازنمی گردند...
به گزارش تین نیوز به نقل از ایسنا، پیرمرد فارسی نمی داند. یکی از معلمان آذری زبان کنارش می نشیند و از او می خواهد داستانش را تعریف کند. داستانی که سال های سال در کتاب فارسی سوم دبستان جا خوش کرده بود و برای بسیاری از کودکانی امروز خودشان پدرو مادر شده اند، فداکاری را معنا می کرد. بله! جوانی که 54 سال پیش با از خودگذشتگی جان صدها نفر را از مرگ حتمی نجات داد، امروز در هشتاد و چهارمین پاییز زندگی اش کنار دانش آموزان دبستان قرآنی امام حسن مجتبی(ع) کرج نشسته تا یک بار دیگر داستانش را تعریف کند. داستان شبی که در آن با آتش زدن کت خود مانع از برخورد قطار با توده سنگی که از کوه فروریخته بود، شد و فرصت زندگی دوباره را به صدها نفر هدیه کرد.
« ازبرعلی خاجوی» که به نام «ریزعلی خواجوی» شهرت یافته است نام آشنای همه ایرانیان است. فداکاری که در یک شب سرد سال 1341 جان صدها نفر را نجات داد و برغم کتک خوردن، از این ماجرا به عنوان بهترین خاطره زندگیش یاد می کند.
 
ریزعلی در توضیح داستان آن شب می گوید: این قصه به حدود 50 سال پیش و زمانی که حدود 31 ساله بودم بازمی گردد؛ یادم می آید اواخر پاییز بود که یک شب باجناغم میهمان من شده بود؛ ساعت هشت شب یکباره از زیر کرسی بلند شد و گفت که «الان یادم افتاد که فردا دوستانم برای فروش گوسفندانشان به تهران می روند و من هم باید بروم» و از من خواست که او را به ایستگاه قطار در حدود هفت کیلومتری منزلمان برسانم.
 
وی ادامه می دهد: هرچه به او اصرار کردم که «هوا سرد و بارانی است، امشب را بمان»، قبول نکرد که در نهایت با یک فانوس و تفنگ شکاری به راه افتادیم و او را به ایستگاه رساندم. در راه برگشت به خانه دیدم که فاصله میان دوتونل به خاطر ریزش کوه مسدود شده است. با دیدن این صحنه ابتدا به این فکر کردم که اگر بخواهم کاری انجام دهم بدون شک برایم دردسرساز می شود و با تصور سئوال پیچ شدن توسط ماموران قطار به سمت منزل قدم برداشتم. هنوز چند قدمی از ایستگاه دور نشده بودم که یادم آمد قطاری که به سمت توده سنگ پیش می آید پر از مسافر است!
 
پیرمرد اضافه می کند: با تصور چهره برخی از مسافرانی که در قطار مرگ آرام و بی خبر نشسته بودند، راه خود را به سمت ایستگاه تغییر دادم و با خودم گفتم «هر چه بادا باد».
 
قهرمان کتاب فارسی سوم دبستان ما می گوید: با توجه به این که قطار چند دقیقه ای می شد که از ایستگاه حرکت کرده بود، برای این که بتوانم جلوی حرکت آن را بگیرم، چاره ای جز آتش زدن کتم پیدا نکردم. بنابراین کتم را بر سر چوب بستم و نفت فانوس را بر روی آن ریختم و با کبریتی که همراه داشتم، آن را آتش زدم و دوان دوان بر روی ریل قطار حرکت می کردم و به راننده علامت می دادم.
 خواجوی گفت: وقتی دیدم که راننده متوجه نمی شود، با تفنگ شکاری که همراهم بود یکی دو گلوله شلیک کردم که با صدای شلیک گلوله راننده متوجه شد و قطار را کم کم متوقف کرد.
 قهرمان فداکار داستان درحالی که چشم های خیسش را با دستمال پاک می کند می گوید: با توقف قطار همه مأموران و مسافران با تصور این که من دزد هستم و یا قصد مردم آزاری دارم از قطار بیرون ریختند مرا تا جایی که می توانستند کتک زدند ولی بعد از آن که جریان را برایشان توضیح دادم به شدت به شعف آمده بودند و به هر شکلی که می توانستند از من تشکر کردند.
 
وی ادامه داد: حالا بیش از نیم قرن از آن اتفاق می گذرد و من هر روز با خودم فکر می کنم که اگر آن شب باجناقم قصد سفر به تهران را نمی کرد و من توده های سنگ ریخته شده بر روی ریل قطار را نمی دیدم چند خانواده داغدار می شدند؟؟
 خواجوی در بخش دیگری از صحبت های خود با گلایه از دو اشتباهی که در انتشار داستان وی در کتاب فارسی سوم دبستان رخ داده بود می گوید: در آن داستان اسم من «ریزعلی خواجوی» قید شده بود در حالی که اسم واقعی من « ازبرعلی حاجوی» است، دوم این که در آن کتاب نوشته شده بود که من پیراهنم را برای نجات جان مسافران در آورده و به آتش می کشم، این درحالی است که آن شب من پیراهن به تن داشتم و با بستن کتم بر روی چوب مشعل ساختم و جلوی حرکت قطار را گرفتم.
 
حذف کامل داستان دهقان فداکار از کتاب های درسی یکی دیگر از گلایه ها خواجوی است و با ناراحتی درباره اش توضیح می دهد: من نمی دانم چرا درس دهقان فداکار از کتاب های درسی حذف شده است؛ مسوولان به جای آنکه حمایت کنند بخش های زیادی از آن ماجرا را از کتب درسی برداشته اند و تنها به بخش کوچکی از آن در داستان فداکاران اشاره کرده اند.
 وی در پاسخ به این سئوال که اکنون کجا زندگی می کند و منبع درآمدش از کجاست می گوید: من و خانواده ام چندین سال پیش از روستای «قالاچق» که از توابع شهرستان میانه است به کرج نقل مکان کردیم و از آن زمان تاکنون در منطقه حصارک کرج زندگی می کنیم و در خصوص منبع درآمدم نیز باید بگویم من 15 سال پیش به استخدام راه آهن درآمدم و درحال حاضر حقوق بگیر دولتم!
 
وی ادامه داد: هرچند زندگی برای من و همسرم در فضای یک زیرزمین بسیار دشوار است ولی چون خدا این را برایمان مقدرکرده شاکریم و گلایه ای نداریم.
 قهرمان دیروز اضافه می کند: خدا به من 43 نوه و 32 نتیجه داده که هرکدام اگر ماهی یک بار هم به منزلم بیایند مسلماً حقوق 600 هزار تومانی راه آهن حتی جوابگوی میوه و چای آنها هم نمی شود.
 
از او می پرسم اگر دوباره چنین اتقاقی بیفتد حاضر هستی برای نجات جان دیگران زندگی خودت را به خطر بیاندازی؟ ریزعلی قاطع جواب می دهد اتفاق آن شب خداوند به من نظر داشت؛ چراکه منی که اصلاً اهل سیگار نبودم شب آن حادثه به طور اتفاقی کبریت در جیب داشتم تا وسیله ای شود برای نجات جان مسافران قطار. تمام زندگی امتحان الهی است و من تلاش می کنم از این امتحانات سربلند بیرون بیایم.
 ریزعلی درجواب این سوال که آن شب که می خواستی جان مسافران را نجات دهی آیا به شهرت و محبوبیت بعد از اتفاق فکر کردی جواب می دهد: به هیچ وجه، اتفاقاً از این می ترسیدم که کارکنان راه آهن واکنش بدی نشان دهند و فکر این که ممکن است روزی اسمم در کتاب های درسی جای بگیرد و همه مرا بشناسند حتی به ذهنم هم خطور نکرد.
 
دهقان فداکار در پاسخ به این سوال که فداکارترین فردی که در زندگیت می شناسی چه کسی است نیز می گوید: حسین فهمیده فداکارترین فردی است که می شناسم چون علی رغم سن کم اش آگاهانه و از روی انتخاب از جان خود گذشت و با رفتن به زیر تانک دشمن جان همرزمان خود را نجات داد.
 وی در پایان به معلمان و کسانی که وظیفه پرورش دانش آموزان را به عهده دارند نیز توصیه کرد: با تمام توان برای تربیت مناسب دانش آموزان تلاش کنند؛ چراکه آینده مملکت اسلامی به دست آنها است.
 
داستان های زیادی در کتاب های فارسی بود که شاید تا سال ها از ذهن کسانی که با آنها سر و کار داشتند بیرون نرود؛ داستان هایی که نمی توان آنها را فراموش کرد و به راحتی پذیرفت که دیگر بنا نیست بچه ها آنها را بخوانند و یک سال تمام با هر کلمه شان زندگی کنند.
 انگار قرار است خاطرات و نوستالژی های مشترک نسل ها از بین برود و آنها که «دهقان فداکار» می خواندند، همچون خود «ازبرعلی » کم کم نسلشان منقرض و داستان های نوستالژیک دوران تحصیلشان به اعماق تاریخ سپرده شود.
 
با تمام این نامهربانی ها باید خوشحال باشیم که هرچند که داستان کامل دهقان فداکار ایرانی دیگر از کتاب فارسی حذف شده، اما ریزعلی خواجوی همچنان زنده است و هر چند وقت یک بار داستان آن شب فراموش نشدنی را برای رسانه ها تعریف می کند.