پایان ۱۱ سال سرگردانی با بودجه ۲ هزار میلیارد ریالی
تین‌نیوز| بیش از یک دهه از کلنگ‌زنی پروژه‌ای ریلی در شمال غرب کشور می‌گذرد که قرار بود به محرومیت استان اردبیل از خط‌آهن پایان دهد. راه‌آهن میانه ـ اردبیل از پروژه‌های مصوب دولت نهم است؛ پروژه‌ای که در راستای توسعه و تقویت خط ریلی شمال غرب کشور به طول ۱۷۵ کیلومتر در حال اجراست.
به گزارش روزنامه گسترش تجارت، باتوجه به اینکه در سال‌های گذشته بی‌پولی همواره مهم‌ترین مانع این طرح در بخش اجرا بوده، دو سال پیش در سفر هیات دولت به استان اردبیل مصوب شد با تخصیص ۲۰۷ میلیون یورو (معادل ۷۲۳ میلیارد تومان) از محل فاینانس، این پروژه در طول ۴سال به اتمام برسد اما این فاینانس محقق نشد و پروژه در حالت نیمه‌تعطیل به سر می‌برد. با این حال این روزها خبر می‌رسد نمایندگان در تلاش هستند اعتبار این طرح را در بودجه ۹۶ به ۲ هزار میلیارد ریال برسانند تا شاید بتوان در چند سال آینده پرونده خط آهن اردبیل را بست؛ پروژه‌ای که در طول بیش از یک دهه حدود
۴۵ درصد پیشرفت داشته است.
استان اردبیل بیش از ۳۸۰ کیلومتر مرز مشترک با جمهوری آذربایجان دارد، به همین دلیل دروازه ورود به کشورهای آسیای میانه و منطقه قفقاز به شمار می‌رود، اما با نبود راه‌آهن، نتوانسته از این موقعیت استفاده مطلوب را در توسعه تجارت منطقه داشته باشد. براساس اعلام مسئولان، احداث خط آهن میانه ـ اردبیل علاوه بر اینکه موجب ایجاد سیستم حمل‌ونقل ریلی روان، ایمن و سریع برای استان اردبیل می‌شود، زمینه توسعه ارتباط کشور با کشورهای آسیای میانه و اروپای شرقی از طریق جمهوری آذربایجان را نیز فراهم خواهد کرد.
پروژه راه‌آهن میانه ـ اردبیل به طول ۱۷۵ کیلومتر، با سرعت ۱۶۰ کیلومتر برساعت در بخش مسافری و ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت برای حمل‌ونقل بار، تعریف شده است. این خط‌آهن از ایستگاه زاویه در شهرستان میانه آذربایجان‌شرقی آغاز شده و با عبور از محدوده دریاچه سد شهریار و دره قزل‌اوز، به سمت شهرستان اردبیل تغییر مسیر می‌دهد و در ادامه، به موازات رودخانه سنگورچای از مناطق کوهستانی وارد مناطق تپه‌ماهور شده و با گذر از مسیر کناری جاده اردبیل ـ مهماندوست وارد ایستگاه اردبیل می‌شود. برای این خط‌آهن ۸ ایستگاه شامل دو ایستگاه تشکیلاتی به نام‌های سبز و اردبیل و ۳ ایستگاه مسافری درجه دو به نام‌های فیروزآباد، گنج‌گاه و مهماندوست و ۳ ایستگاه بین‌راهی پیش‌بینی شده است.
عملیات اجرایی خط آهن میانه ـ اردبیل از سمت میانه، در سال ۸۴ کلید خورده، اما به نظر می‌رسد برخی مشکلات از جمله مسیر در نظر گرفته شده برای این پروژه، ادامه کار را دشوار و وجود تونل‌ها و دره‌های فراوان، کار ساخت راه‌آهن را خطرناک کرده است. به گفته مسئولان، این خط‌آهن پروژه‌ای با حجم بالا و دارای بیش از ۲۳ کیلومتر تونل، گالری و پل است و از دشوارترین پروژه‌های ریلی کشور به شمار می‌رود.
بر همین اساس در سال‌های گذشته برخی کارشناسان و نمایندگان مجلس، با اشاره به پیشرفت کند پروژه به دلیل مکان‌یابی نادرست مسیر، پیشنهاد تغییر مسیر پروژه را دادند اما وزارت راه و شهرسازی با این پیشنهاد موافقت نکرد. وزارت راه و شهرسازی اعلام کرد باتوجه به اینکه تاکنون برای این پروژه ۴۰۰ میلیارد تومان هزینه شده و حدود ۴۵ درصد پیشرفت داشته، تغییر مسیر آن منطقی نیست، به همین دلیل این مسئله در دستور کار وزارت راه و شهرسازی قرار ندارد.
مشکلات بودجه بر سر راه
خیراله خادمی، مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل در حاشیه سفر ماه گذشته رییس سازمان برنامه و بودجه به استان اردبیل، در جمع خبرنگاران اعلام کرد پیشرفت کلی پروژه حدود ۴۵ درصد است و در حوزه زیرساخت پیشرفت ۷۰ درصدی دارد.
به گفته خادمی برای تکمیل این پروژه، هزار میلیارد تومان لازم است. براساس سخن وی، وزارت راه و شهرسازی تلاش می‌کند از راه‌های مختلف به‌ویژه فاینانس و روش تهاتری، اعتبار این پروژه را تامین کند.
به گفته او در این زمینه مکاتباتی نیز با هیات دولت انجام شده تا از ردیف‌ها و منابع مختلف که بیشتر متکی بر فاینانس و تهاتر است نسبت به تامین منابع مالی
راه‌آهن اردبیل اقدام شود.
راه‌آهن میانه - اردبیل در اولویت بودجه
باتوجه به کمبودها و دشواری‌های بودجه‌ای طرح‌های عمرانی از جمله خط آهن میانه - اردبیل در سال‌های گذشته، روند پیشرفت این پروژه‌ها کند بوده است. دو سال پیش و در سفر استانی رییس‌جمهوری و هیات دولت به استان اردبیل، در یک مصوبه قرار شد با تخصیص ۲۰۷ میلیون یورو (معادل ۷۲۳ میلیارد تومان) از محل فاینانس، این پروژه در طول ۴ سال به اتمام برسد اما این امر محقق نشد.
امسال نیز دولت وعده‌های جدیدی برای تامین مالی این پروژه داده است.
محمدرضا نوبخت، معاون رییس‌جمهوری و رییس سازمان برنامه و بودجه در سفری که ماه گذشته به اردبیل داشت، راه‌آهن میانه ـ اردبیل را از پروژه‌های مهم در تقویت اقتصاد مقاومتی دانست و اعلام کرد: دولت تصمیم گرفته تکمیل و بهره‌برداری از این خط ریلی را در اولویت قرار دهد. او با تاکید بر اولویت داشتن اتصال راه‌آهن اردبیل به راه‌آهن سراسری، معتقد است اتصال راه‌آهن میانه به اردبیل از یک سو و راه‌اندازی راه‌آهن میانه تا بستان‌آباد از سوی دیگر اردبیل را از بن‌بست نجات خواهد داد.
نوبخت اظهار کرد: در بودجه سال آینده، منابع اختصاصی به راه‌آهن اردبیل تا ۴ برابر افزایش خواهد یافت تا منتظر جذب فاینانس نمانیم و در مسیر تکمیل پروژه قرار گیریم.
او تاکید کرد: قرار است بخشی از اعتبار لازم نیز از طریق ردیف‌های دیگر درآمدی کشور تامین شود که در صورت تایید این موضوع در هیات‌وزیران اعلام خواهد شد.
تخصیص ۲ هزار میلیارد ریالی در ابهام
در جدیدترین خبر درباره پیگیری‌های نمایندگان برای افزایش بودجه این پروژه، خبر رسید که پیشنهاد افزایش بودجه پروژه راه‌آهن میانه ـ اردبیل به ۲ هزار میلیارد ریال در کمیسیون عمران تصویب شده است. این خبر وقتی قابل‌توجه می‌شود که بدانیم بودجه پیشنهادی دولت در لایحه بودجه سال ۹۶ برای این پروژه حدود ۹۰۰ میلیارد ریال است.
صدیف بدری، عضو هیات رییسه و سخنگوی کمیسیون عمران در پاسخ به پیگیری گسترش تجارت در این زمینه، توضیح می‌دهد: اگرچه پیشنهاد افزایش بودجه پروژه به ۲ هزار میلیارد ریال در لایحه بودجه ۹۶ داده شده، اما هنوز نهایی نشده است.
سخنگوی کمیسیون عمران یادآور می‌شود: مشکل بودجه، مانع اصلی پیشرفت پروژه راه‌آهن میانه ـ اردبیل در سال‌های گذشته بوده و موجب کاهش سرعت روند پروژه شده، به طوری که با گذشت بیش از ۱۱ سال شاهد پیشرفت حدود ۴۵ درصدی آن هستیم. او دشوار بودن کار ساخت خط‌آهن در مسیر انتخاب شده برای پروژه را تایید می‌کند اما معتقد است این مسئله مانع اصلی پیشرفت پروژه نبوده، بلکه مانع اصلی همواره کمبودهای مالی است.
او معتقد است راه‌آهن میانه ـ اردبیل یکی از پروژه‌های ناتمام اولویت‌دار استان اردبیل است که در صورت تکمیل می‌تواند شهرهای مختلف استان را از وضعیت بن‌بست ارتباطی نجات دهد.
علت توقف ساخت راه‌آهن میانه ـ اردبیل در سال‌های گذشته
علی نورزاد، مدیرعامل پیشین شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور می‌گوید پروژه راه‌آهن میانه- اردبیل در اواخر سال ۱۳۸۹ با پیشرفت فیزیکی ۳۰درصدی تحویل وزارت تازه تاسیس راه و شهرسازی شد و پس از آن با بودجه‌ای معادل ۱۳۹۱میلیارد ریال و با ۲۳درصد پیشرفت فیزیکی، در مجموع با حدود ۵۰ درصد پیشرفت تحویل دولت شد.
به گفته او از ابتدای دولت یازدهم به دلیل محدودیت منابع بودجه، ۷۶۶میلیارد ریال یعنی رقمی معادل نصف بودجه سال‌های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ به این پروژه اختصاص یافته است. او بخش اصلی عملیات اجرایی این پروژه در دو سال اخیر را متمرکز بر حفظ و نگهداری اقدامات انجام شده، شامل تحکیم و تثبیت تونل‌های حفاری شده، تکمیل پل‌های بزرگ و تثبیت و نگهداری ترانشه‌ها عنوان کرد و گفت: انجام این نوع عملیات در پروژه‌های راهسازی ضروری است و باوجود سختی و زمانبر بودن، دارای وزن عملیاتی بالایی نبوده و در نتیجه تاثیر زیادی در روند افزایش پیشرفت فیزیکی ندارد.
به گفته او پیچیدگی‌های فنی و اجرایی مسیر موردنظر با ویژگی‌های زمین‌شناسی و ژئوتکنیکی خاص، مشکلات متعددی را در مراحل مختلف اجرای عملیات زیرسازی قطعات ایجاد کرده که بیشتر ناشی از ضعف مطالعات و طراحی‌های اولیه و نیز استمرار نداشتن عملیات اجرایی بوده است.
نورزاد با بیان اینکه در دولت گذشته فقط ۴۰۰ متر ریل‌گذاری در این خط انجام شد، افزود: این ریل‌گذاری در محدوده شهرستان اردبیل به اجرا درآمده بود و با توجه به اینکه باید هر نوع بهره‌برداری از این طرح ریلی از سمت شبکه ریلی موجود کشور و مبدا طرح یعنی شهرستان میانه انجام می‌شد، از نظر فنی نادرست بود، به همین دلیل متوقف شد.
استان اردبیل بیش از ۳۸۰ کیلومتر مرز مشترک با جمهوری آذربایجان دارد، به همین دلیل دروازه ورود به کشورهای آسیای میانه و منطقه قفقاز به شمار می‌رود، اما با نبود راه‌آهن، نتوانسته از این موقعیت استفاده مطلوب را در توسعه تجارت منطقه داشته باشد. براساس اعلام مسئولان، احداث خط آهن میانه ـ اردبیل علاوه بر اینکه موجب ایجاد سیستم حمل‌ونقل ریلی روان، ایمن و سریع برای استان اردبیل می‌شود، زمینه توسعه ارتباط کشور با کشورهای آسیای میانه و اروپای شرقی از طریق جمهوری آذربایجان را نیز فراهم خواهد کرد.
پروژه راه‌آهن میانه ـ اردبیل به طول ۱۷۵ کیلومتر، با سرعت ۱۶۰ کیلومتر برساعت در بخش مسافری و ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت برای حمل‌ونقل بار، تعریف شده است. این خط‌آهن از ایستگاه زاویه در شهرستان میانه آذربایجان‌شرقی آغاز شده و با عبور از محدوده دریاچه سد شهریار و دره قزل‌اوز، به سمت شهرستان اردبیل تغییر مسیر می‌دهد و در ادامه، به موازات رودخانه سنگورچای از مناطق کوهستانی وارد مناطق تپه‌ماهور شده و با گذر از مسیر کناری جاده اردبیل ـ مهماندوست وارد ایستگاه اردبیل می‌شود. برای این خط‌آهن ۸ ایستگاه شامل دو ایستگاه تشکیلاتی به نام‌های سبز و اردبیل و ۳ ایستگاه مسافری درجه دو به نام‌های فیروزآباد، گنج‌گاه و مهماندوست و ۳ ایستگاه بین‌راهی پیش‌بینی شده است.
عملیات اجرایی خط آهن میانه ـ اردبیل از سمت میانه، در سال ۸۴ کلید خورده، اما به نظر می‌رسد برخی مشکلات از جمله مسیر در نظر گرفته شده برای این پروژه، ادامه کار را دشوار و وجود تونل‌ها و دره‌های فراوان، کار ساخت راه‌آهن را خطرناک کرده است. به گفته مسئولان، این خط‌آهن پروژه‌ای با حجم بالا و دارای بیش از ۲۳ کیلومتر تونل، گالری و پل است و از دشوارترین پروژه‌های ریلی کشور به شمار می‌رود.
بر همین اساس در سال‌های گذشته برخی کارشناسان و نمایندگان مجلس، با اشاره به پیشرفت کند پروژه به دلیل مکان‌یابی نادرست مسیر، پیشنهاد تغییر مسیر پروژه را دادند اما وزارت راه و شهرسازی با این پیشنهاد موافقت نکرد. وزارت راه و شهرسازی اعلام کرد باتوجه به اینکه تاکنون برای این پروژه ۴۰۰ میلیارد تومان هزینه شده و حدود ۴۵ درصد پیشرفت داشته، تغییر مسیر آن منطقی نیست، به همین دلیل این مسئله در دستور کار وزارت راه و شهرسازی قرار ندارد.
مشکلات بودجه بر سر راه
خیراله خادمی، مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل در حاشیه سفر ماه گذشته رییس سازمان برنامه و بودجه به استان اردبیل، در جمع خبرنگاران اعلام کرد پیشرفت کلی پروژه حدود ۴۵ درصد است و در حوزه زیرساخت پیشرفت ۷۰ درصدی دارد.
به گفته خادمی برای تکمیل این پروژه، هزار میلیارد تومان لازم است. براساس سخن وی، وزارت راه و شهرسازی تلاش می‌کند از راه‌های مختلف به‌ویژه فاینانس و روش تهاتری، اعتبار این پروژه را تامین کند.
به گفته او در این زمینه مکاتباتی نیز با هیات دولت انجام شده تا از ردیف‌ها و منابع مختلف که بیشتر متکی بر فاینانس و تهاتر است نسبت به تامین منابع مالی
راه‌آهن اردبیل اقدام شود.
راه‌آهن میانه - اردبیل در اولویت بودجه
باتوجه به کمبودها و دشواری‌های بودجه‌ای طرح‌های عمرانی از جمله خط آهن میانه - اردبیل در سال‌های گذشته، روند پیشرفت این پروژه‌ها کند بوده است. دو سال پیش و در سفر استانی رییس‌جمهوری و هیات دولت به استان اردبیل، در یک مصوبه قرار شد با تخصیص ۲۰۷ میلیون یورو (معادل ۷۲۳ میلیارد تومان) از محل فاینانس، این پروژه در طول ۴ سال به اتمام برسد اما این امر محقق نشد.
امسال نیز دولت وعده‌های جدیدی برای تامین مالی این پروژه داده است.
محمدرضا نوبخت، معاون رییس‌جمهوری و رییس سازمان برنامه و بودجه در سفری که ماه گذشته به اردبیل داشت، راه‌آهن میانه ـ اردبیل را از پروژه‌های مهم در تقویت اقتصاد مقاومتی دانست و اعلام کرد: دولت تصمیم گرفته تکمیل و بهره‌برداری از این خط ریلی را در اولویت قرار دهد. او با تاکید بر اولویت داشتن اتصال راه‌آهن اردبیل به راه‌آهن سراسری، معتقد است اتصال راه‌آهن میانه به اردبیل از یک سو و راه‌اندازی راه‌آهن میانه تا بستان‌آباد از سوی دیگر اردبیل را از بن‌بست نجات خواهد داد.
نوبخت اظهار کرد: در بودجه سال آینده، منابع اختصاصی به راه‌آهن اردبیل تا ۴ برابر افزایش خواهد یافت تا منتظر جذب فاینانس نمانیم و در مسیر تکمیل پروژه قرار گیریم.
او تاکید کرد: قرار است بخشی از اعتبار لازم نیز از طریق ردیف‌های دیگر درآمدی کشور تامین شود که در صورت تایید این موضوع در هیات‌وزیران اعلام خواهد شد.
تخصیص ۲ هزار میلیارد ریالی در ابهام
در جدیدترین خبر درباره پیگیری‌های نمایندگان برای افزایش بودجه این پروژه، خبر رسید که پیشنهاد افزایش بودجه پروژه راه‌آهن میانه ـ اردبیل به ۲ هزار میلیارد ریال در کمیسیون عمران تصویب شده است. این خبر وقتی قابل‌توجه می‌شود که بدانیم بودجه پیشنهادی دولت در لایحه بودجه سال ۹۶ برای این پروژه حدود ۹۰۰ میلیارد ریال است.
صدیف بدری، عضو هیات رییسه و سخنگوی کمیسیون عمران در پاسخ به پیگیری گسترش تجارت در این زمینه، توضیح می‌دهد: اگرچه پیشنهاد افزایش بودجه پروژه به ۲ هزار میلیارد ریال در لایحه بودجه ۹۶ داده شده، اما هنوز نهایی نشده است.
سخنگوی کمیسیون عمران یادآور می‌شود: مشکل بودجه، مانع اصلی پیشرفت پروژه راه‌آهن میانه ـ اردبیل در سال‌های گذشته بوده و موجب کاهش سرعت روند پروژه شده، به طوری که با گذشت بیش از ۱۱ سال شاهد پیشرفت حدود ۴۵ درصدی آن هستیم. او دشوار بودن کار ساخت خط‌آهن در مسیر انتخاب شده برای پروژه را تایید می‌کند اما معتقد است این مسئله مانع اصلی پیشرفت پروژه نبوده، بلکه مانع اصلی همواره کمبودهای مالی است.
او معتقد است راه‌آهن میانه ـ اردبیل یکی از پروژه‌های ناتمام اولویت‌دار استان اردبیل است که در صورت تکمیل می‌تواند شهرهای مختلف استان را از وضعیت بن‌بست ارتباطی نجات دهد.
علت توقف ساخت راه‌آهن میانه ـ اردبیل در سال‌های گذشته
علی نورزاد، مدیرعامل پیشین شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور می‌گوید پروژه راه‌آهن میانه- اردبیل در اواخر سال ۱۳۸۹ با پیشرفت فیزیکی ۳۰درصدی تحویل وزارت تازه تاسیس راه و شهرسازی شد و پس از آن با بودجه‌ای معادل ۱۳۹۱میلیارد ریال و با ۲۳درصد پیشرفت فیزیکی، در مجموع با حدود ۵۰ درصد پیشرفت تحویل دولت شد.
به گفته او از ابتدای دولت یازدهم به دلیل محدودیت منابع بودجه، ۷۶۶میلیارد ریال یعنی رقمی معادل نصف بودجه سال‌های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ به این پروژه اختصاص یافته است. او بخش اصلی عملیات اجرایی این پروژه در دو سال اخیر را متمرکز بر حفظ و نگهداری اقدامات انجام شده، شامل تحکیم و تثبیت تونل‌های حفاری شده، تکمیل پل‌های بزرگ و تثبیت و نگهداری ترانشه‌ها عنوان کرد و گفت: انجام این نوع عملیات در پروژه‌های راهسازی ضروری است و باوجود سختی و زمانبر بودن، دارای وزن عملیاتی بالایی نبوده و در نتیجه تاثیر زیادی در روند افزایش پیشرفت فیزیکی ندارد.
به گفته او پیچیدگی‌های فنی و اجرایی مسیر موردنظر با ویژگی‌های زمین‌شناسی و ژئوتکنیکی خاص، مشکلات متعددی را در مراحل مختلف اجرای عملیات زیرسازی قطعات ایجاد کرده که بیشتر ناشی از ضعف مطالعات و طراحی‌های اولیه و نیز استمرار نداشتن عملیات اجرایی بوده است.
نورزاد با بیان اینکه در دولت گذشته فقط ۴۰۰ متر ریل‌گذاری در این خط انجام شد، افزود: این ریل‌گذاری در محدوده شهرستان اردبیل به اجرا درآمده بود و با توجه به اینکه باید هر نوع بهره‌برداری از این طرح ریلی از سمت شبکه ریلی موجود کشور و مبدا طرح یعنی شهرستان میانه انجام می‌شد، از نظر فنی نادرست بود، به همین دلیل متوقف شد.
