عباس عبدی: فاجعه تمام‌ عیار برای اقتصاد ایران در ۱۴۰۶ در راه است

عدم پیش بینی رشد اقتصادی در سال ۱۴۰۶ و پیش از آن شاید به معنای منفی بودن آن است به ویژه که پیش تر اعلام شد که سرمایه گذاری در کشور حتی کمتر از مقدار لازم برای جبران استهلاک است. این ها یعنی اینکه یک فاجعه تمام عیار برای اقتصاد و مردم ایران در راه است.

به گزارش تین نیوز ، عباس عبدی در اعتماد نوشت: در آغاز کار دولت جدید یک گزارش غیررسمی منتشر شد که ظاهرا منسوب به کارشناسان سازمان برنامه و بودجه بود. این گزارش یک جدول داشت که وضعیت برخی شاخص های مهم اقتصادی را از همان سال ۱۴۰۰ تا پایان سال ۱۴۰۶ در دو حالت گوناگون برآورد کرده بود.

حالت اول رفع تحریم یا به تعبیر دیگر حل شدن برجام و حالت دوم تداوم وضع موجود بود. سه شاخص مهم آن شامل رشد اقتصادی، تورم و نرخ ارز بود. این گزارش وضعیت سه شاخص را با فرض حالت ادامه تحریم ها برای پایان سال های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ و ۱۴۰۶ اینگونه پیش بینی کرده بود.

میانگین رشد اقتصادی در این ۷ سال ۷/۱ درصد، تورم ۵۴ درصد و دلار نیز ۵۰ درصد برآورد شده بود. توجه کسانی که این گزارش را دیدند فقط به قیمت ارز جلب شد که در پایان سال ۱۴۰۶، حدود ۲۸۵ هزار تومان برآورد شده بود. طبیعی هم بود، چون ملموس ترین عدد برای آنان بود و البته این رقم از نظر خواننده عجیب بود...

به همین علت بسیاری آن را ترسناک و بدبینانه و با برآورد بالا تلقی کردند و طرفداران وضع موجود هم گفتند نویسندگان این گزارش جوسازی کرده و می خواهند ما تن به پذیرش برجام دهیم! آنان توجه نکردند که رقم ۲۸۵ هزار تومان برای هر دلار عدد عجیبی نبود، این رقم فقط ۱۱ برابر رقم سال ۱۴۰۰ است و این نسبت جهش برای ۷ سال چندان زیاد نیست، چون هم اکنون دلار نسبت به ۵ سال پیش ۱۳ برابر شده است. ولی اگر از این نکته بگذریم، اکنون که ۱۵ماه از انتشار آن گزارش می گذرد متوجه می شویم که آن گزارش نه تنها بدبینانه نبود، بلکه خوش بینانه هم بوده است.

چرا؟ اول برای اینکه رشد اقتصادی سال گذشته را دو برابر بیش از رقم تحقق یافته پیش بینی کرده بود. هر چند درباره تورم و قیمت ارز پیش بینی آن دقیق بود. پیش بینی های گزارش برای رشد اقتصادی امسال نیز قدری خوش بینانه است، شاید به این علت که اعتراضات را پیش بینی نمی کردند. به علاوه هنگامی که رشد ۸ درصدی سال ۱۴۰۰ رخ نداد، ظرفیت آن باید به امسال منتقل می شد که نشده است. در هر حال در خوش بینانه ترین حالت شاید رشد اقتصادی به ۴ درصد برسد.

تورم ۴۷ درصدی نیز به احتمال فراوان رخ می دهد، در واقع در ۹ ماه گذشته این مساله رخ داده است. شاید یکی دو درصد کمتر و بیشتر شود. ولی نرخ ارز را درست پیش بینی نکرده، زیرا هم اکنون که سه ماه به پایان سال مانده، نرخ ارز ۵ هزار تومان (حدود ۱۵ درصد) هم از رقم پیش بینی شده فراتر رفته است. تازه همه این ها ناظر بر این است که وعده های ایجاد شغل و مسکن که می توانست همه این شاخص ها را دگرگون و بدتر کند، فعلا در حاشیه قرار گرفته است. چرا این تذکرات و توضیحات ارایه می شود؟ برای اینکه حکومت و دولت قدری به خود آیند و گمان نکنند که می توانند مشکلات را حل کنند.

این جدول ظاهرا خوش بینانه است، زیرا اتفاقات و رویداد های غیرمنتظره را در محاسبات خود وارد نکرده است. عدم پیش بینی رشد اقتصادی در سال ۱۴۰۶ و پیش از آن شاید به معنای منفی بودن آن است به ویژه که پیش تر اعلام شد که سرمایه گذاری در کشور حتی کمتر از مقدار لازم برای جبران استهلاک است.

این ها یعنی اینکه یک فاجعه تمام عیار برای اقتصاد و مردم ایران در راه است. برای درک این مساله کافی است که به یکی از آخرین تصمیمات اعلام شده اشاره کنیم که می خواهند حقوق کارکنان را در سال ۱۴۰۲ فقط به میزان متوسط ۲۰ درصد افزایش دهند. طبعا با تجربه ای که از افزایش ۵۷ درصدی سال گذشته کارگران به دست آورده اند، حقوق بخش کارگری را هم خیلی کمتر افزایش خواهند داد. این به معنای فقیرتر شدن حقوق بگیران خصوصی و عمومی است.

این یعنی برقراری حداقل ۲۵ درصد مالیات اعلام نشده به حقوق آنان است. هنگامی که تورم بالای ۴۰ درصد است، افزایش حقوق ۲۰ درصدی (آن هم متوسط، یعنی برخی کمتر و شاید تا ۱۰ درصد اضافه شود) فشار سنگینی را به خانوار ها وارد می کند، آن هم با تورم مواد غذایی بالای ۶۰ درصد.

همه این ها مبتنی بر این است که برآورد های آن گزارش محقق شود که در صورت عدم حل برجام، به طور قطع و یقین آن برآورد ها خوش بینانه است. متاسفانه باید گفت که با برجام وضع بهتر خواهد شد، ولی نه به آن اندازه که در آن گزارش آمده است. پس در بهترین سناریو نیز وضع عمومی ما مناسب نخواهد بود چه رسد به بدترین سناریوها.