سهم گردشگران اروپایی در توریسم ایران

تین نیوز | طبق اعلام سازمان جهانی جهانگردی، در سال 2013 یک میلیون و 779 هزار و 638 گردشگر از اروپا به ایران سفر کردند که سهم آنها از بازار گردشگری ورودی ایران 32/ 37 درصد بود.

اروپا و به‌ویژه کشورهای اروپای غربی، از جمله کشورهایی محسوب می‌‌شوند که در گذشته سهم زیادی از گردشگران ورودی به ایران را به خود اختصاص می‌دادند، اما با تغییر اوضاع سیاسی جهان و اعمال تحریم‌‌های بیشتر، این نسبت تا حد زیادی به هم خورده است.
آمارهای سازمان جهانی جهانگردی نشان می‌‌دهد، تعداد گردشگرانی که از اروپا در فاصله سال‌‌های 2009 تا 2013 به ایران سفر کردند، متاثر از تحولات سیاسی و روابط دیپلماتیک کشورها، با اوج و فرود زیادی همراه بوده است.

این در حالی است‌که در دو سال اخیر اروپایی‌‌ها تمایل بیشتری برای سفر به ایران نشان داده‌‌اند و گزارش‌‌های مجامع گردشگری مؤید آن است، اما برای کسب سهم بیشتر از این بازار که می‌تواند درآمدزایی قابل توجهی برای صنعت گردشگری ایران داشته باشد، راهی طولانی در پیش است؛ چرا که اکنون بسیاری از دولت‌‌ها منتظر تعیین تکلیف تفاهم‌نامه هسته‌‌ای ایران هستند تا در خطوط قرمز خود بازنگری کنند.

براساس تقسیم‌‌بندی سازمان جهانی جهانگردی، قاره اروپا شامل پنج منطقه و 41 کشور می‌‌شود؛ از این میان، منطقه اروپای شرقی و مرکزی که کشورهایی چون ارمنستان، آذربایجان، بلغارستان، جمهوری چک، گرجستان، مجارستان، قزاقستان، قرقیزستان، لیتوانی، لهستان، رومانی، روسیه، تاجیکستان، ترکمنستان، اوکراین و ازبکستان را شامل می‌‌شود، جمعا بیشترین تعداد گردشگر را در بین سایر کشورهای اروپایی به ایران فرستاده‌اند. البته باید گفت که این سهم بیش از دیگر کشورها، مرهون مسافران آذربایجانی است.

بر همین اساس، در سال 2013 یک میلیون و 303 هزار و 687 گردشگر از اروپای شرقی و مرکزی به ایران سفر کردند که یک میلیون و 77 هزار و 713 نفر از آنها آذربایجانی‌هایی بودند و بیشتر برای درمان ارزان‌تر، ایران را به عنوان مقصد سفر خود برگزیدند.اما در میان کشورهای غرب اروپا، آلمان یکی از مهم‌ترین کشورهایی است که گردشگران آن براساس گزارش سازمان جهانی جهانگردی در سال 2011 بیشترین میزان هزینه‌‌کرد را در سفرهای خارجی داشته‌اند و برای دنیا 84 میلیارد دلار آورده اقتصادی داشته‌اند؛ گردشگرانی که فقط 45/ 0 درصد از سهم بازار گردشگری ورودی به ایران را در سال 2013 به خود اختصاص داده‌اند.

ایران در دهه 70 شمسی و همچنین پیش از انقلاب بیشترین گردشگرانش را از کشور آلمان داشت و البته همین حالا نیز سهم آلمان از بازار گردشگری ورودی ایران در مقایسه با سایر کشورهای اروپایی به جز آذربایجان، ترکیه و ترکمنستان، با حدود 21 هزار و 242 گردشگر در سال 2013 بیشتر است؛ اگرچه چندان چشمگیر نیست.

انگلیس که یکی دیگر از بازارهای سنتی گردشگری ایران به شمار می‌‌آید، در چند سال اخیر تعاملات گردشگری‌‌اش با ایران، به شدت تحت تاثیر تنش‌‌های سیاسی و روابط دیپلماتیک قرار گرفته است و با وجود اینکه در رتبه‌‌بندی سازمان جهانی جهانگردی در بین گردشگرانی که بیشترین میزان هزینه‌‌کرد را در سفرهای خارجی دارند، در رده‌های بالا ایستاده‌اند و بعد از چینی‌‌ها در رتبه چهارم قرار گرفته‌‌اند، تنها 11/ 0 درصد از سهم بازار گردشگری ورودی به ایران را به خود اختصاص داده‌‌اند.

آمار نشان می‌دهد، در سال 2013 پنج هزار و 449 گردشگر انگلیسی به ایران سفر کردند. این درحالی است که تعداد گردشگران انگلیسی در سال قبل‌تر از آن یعنی 2012 و یک سال پس از تعطیل شدن سفارتخانه‌های ایران و انگلیس در دو کشور، از این هم کمتر بوده است. آن سال سه هزار و 842 گردشگر از این کشور به ایران سفر کردند، درحالی‌که در سال 2011، 6 هزار و 551 گردشگر از انگلیس به ایران آمده بودند.

اما فرانسه که به واسطه تعاملات باستان‌‌شناسی که از گذشته با ایران داشته، کشور مهم دیگری از لحاظ فرستادن گردشگر محسوب می‌‌شود، اکنون به شدت تحت تاثیر تنش‌‌های سیاسی قرار گرفته است. دولت فرانسه مانند سایر کشورهای اروپایی به اتباعش درباره سفر به ایران هشدار جدی داده و گردشگران این کشور در چند سال اخیر چنان محتاط عمل کرده‌‌اند که با کوچک‌ترین چالش در هر گوشه از دنیا درباره سفر به ایران تجدید نظر می‌کنند هرچند در یکی دو سال اخیر با تلطیف فضای سیاسی، اوضاع این بازار کمی تغییر کرده و با روند مثبتی همراه شده است.

به این ترتیب، در سال 2013، 7هزار و 271 گردشگر فرانسوی به ایران سفر کردند که سهم این کشور در بین اروپایی‌‌ها از بازار گردشگری ورودی ایران 15/ 0 درصد بوده است.

بازارهای سنتی گردشگری ایران طبق اظهارات مجریان تور و گزارش‌های سازمان جهانی جهانگردی با آنکه در بین کشورهای صادرکننده گردشگر بیشترین میزان هزینه‌‌کرد را داشته‌‌اند، متاسفانه در چند سال اخیر به واسطه شرایط سیاسی، جایگاه برتر خود را در برنامه‌‌ریزی‌‌ها و اسناد بالادستی از دست داده‌‌اند و اولویت بخشی به آنها پس از کشورهای اسلامی، همسایه و آسیای شرقی قرار گرفته است؛ گرچه به تازگی مرتضی رحمانی موحد در پاسخ به علل حضور کمرنگ ایران در نمایشگاهATM دبی گفته بود که باید زمینه ورود گردشگران اروپایی را به ایران فراهم کرد و نه گردشگران عرب را؛ چرا که ایران بازار گردشگری خود را از کشورهای حوزه خاورمیانه دارد. فارغ از هرگونه نقد و نظری در باب مخاطرات چنین دیدگاه‌ها و سیاست‌های یکسونگرانه، این اظهار نظر شاید مقدمه‌ای باشد برای درک ضرورت احیای بازارهای سنتی اروپایی در مقوله گردشگری.