سهم و نقش نرخ‌گذاری در تعیین مقصد سفر
تین نیوز | هر سال به تعطیلات نوروز که می‌رسیم و حتی کمی قبل‌تر از آن، قیمت تورها و البته تعداد متقاضیان سفرها نیز افزایش می‌یابد. با این حال بسیاری از مردم همچنان سفرهای نوروزی خود را از بسته تورهای خارجی انتخاب می‌کنند.
در یک نگاه اجمالی به قیمت تورها در این ایام و درآمد عمده مردم متوجه می‌شویم که این نوسان قیمت تورهای خارجی و داخلی با درآمد مردم هم تناسب چندانی ندارد و به گفته برخی فعالان این حوزه، سیاستگذاری‌های صحیح در راستای بالا رفتن توان سفر در جامعه و قرار گرفتن بسته سفر در برنامه زندگی مردم هم در کشور ما صورت نمی‌گیرد. بسیاری از کارشناسان گردشگری و فعالان تورهای مسافرتی ضعف زیرساخت‌های گردشگری و قیمت تورها را عامل مهمی برای اولویت داشتن سفرهای خارجی برای ایرانیان می‌دانند.
نرخ‌گذاری دولتی و سود و زیان مردم و بنگاه‌ها
اما نرخ‌گذاری‌ها برعهده چه ارگان یا صنفی است و تا چه اندازه منطقی است؟ رئیس انجمن صنفی آژانس‌های مسافرتی ایران در پاسخ به این سوال می‌گوید: «هزینه تمام شده برای آژانس‌های مسافرتی به‌ویژه در تورهای داخلی بالا است و از سوی دیگر مردم هم درآمد بالایی ندارند و این قیمت‌ها با درآمدشان متناسب نیست. البته باید در نظر داشت که از سوی دیگر باید قیمت تورها به گونه‌ای باشد که آژانس‌های مسافرتی هم ضرر نکنند وگرنه انگیزه‌ای برای ادامه کار نمی‌ماند.»
محمدحسن کرمانی اضافه می‌کند: «منطق و قانون نرخ‌گذاری این است که صاحب سرمایه و سرمایه‌گذار بر اساس قیمت تمام شده نرخ‌گذاری کند و در این زمینه، دولت و سازمان میراث فرهنگی از لحاظ قانونی حق دخالت ندارند.»
به گفته او، تعریف کالاهای اساسی در کشور مشخص است و دولت می‌تواند در نرخ‌گذاری آنها دخالت کند؛ اما سفر و هتل اساسا کالا‌هایی نیستند که بخواهد در نرخ‌گذاری آنها دخالتی داشته باشد و از سوی دیگر این اقدام در مغایرت با شعار دولت برای خصوصی‌سازی اقتصاد کشور است. رئیس انجمن صنفی آژانس‌های مسافرتی تاکید می‌کند که دولت باید برای ارزان‌سازی سفر برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری کند؛ به این معنا که هزینه‌های تمام شده را پایین بیاورد و برای رسیدن به این هدف مکانیزم‌های خاصی را تعریف کند.
اما آمارها نشان می‌دهد مقصد بسیاری از ایرانیان برای سفر نوروزی، ترکیه، دبی، ارمنستان و البته برخی کشورهای اروپایی است. در این میان ترکیه به دلیل سیاست جذب گردشگر کلان توانسته تورهایی با نرخ‌های پایین‌تر ارائه کند؛ به گونه‌ای که قیمت و هزینه برخی سفرهای داخلی در این ایام نزدیک به هزینه سفر خارجی یا در برخی موارد بیشتر از آن است. بنابراین با درنظر گرفتن اصول عقلانی و اقتصادی، به نظر می‌رسد که بسیاری از مردم ترجیح دهند با اندکی هزینه بیشتر، تعطیلات خود را در سفر خارجی بگذرانند؛ هرچند انتخاب درستی نباشد.
در یک مقایسه ساده قیمت تورهای داخلی و خارجی متوجه می‌شویم که یک سفر خارجی با امکانات قابل قبول برای یک ایرانی با درآمد متوسط به صرفه‌تر و جذاب‌تر از یک سفر داخلی با تور است؛ چراکه با پرداخت هزینه‌ای هرچند بیشتر امکانات و جاذبه‌های بهتری برایشان ترسیم می‌شود.
این امر البته از نگاه کارشناسان به نحوه سرمایه‌گذاری برای تبلیغات سفر و جاذبه‌های کشور نیز بستگی دارد که در کشور ما برای این مساله هم برنامه‌ریزی درستی برای کوتاه‌مدت و بلندمدت نمی‌شود. برای نمونه قیمت سفر پنج شب و 6 روز به ارمنستان با صبحانه و اقامت در هتل 3 ستاره، یک گشت شهری، ترانسفر فرودگاهی، همراه با یک سیم‌کارت و بیمه، در نیمه نخست نوروز از 2 میلیون تومان شروع می‌شود.
همچنین یک سفر هفت شب و هشت روزه به استانبول با یک گشت شهری، بیمه و ترانسفر فرودگاهی و اقامت در هتل چهار ستاره در مرکز شهر در هفته دوم نوروز از یک میلیون و990هزار تومان شروع می‌شود. این قیمت‌ها را اگر با یک تور ترکیبی کیش-قشم که 5 شب و 6 روز است مقایسه کنیم، متوجه خواهیم شد که تفاوت چندانی از نظر قیمت با سفرهای خارجی معمول به کشورهای اطراف ایران ندارند.
علاوه بر این، در یک نظرسنجی از تعدادی از مسافرانی که قصد سفر به خارج از ایران با تورهای نوروزی را دارند می‌توان این نکته را دریافت که اقامت در هتل 5 ستاره، 4 ستاره یا 3 ستاره چندان برای اغلب آنها فرقی نمی‌کند و تنها نزدیک بودن به مرکز شهر برایشان مهم است؛ چراکه هتل را به عنوان مکانی برای استراحت شبانه می‌دانند و می خواهند بیشتر وقت خود را بیرون از هتل بگذرانند. برخی از آنها هم می‌گویند خدماتی که از هتل‌های 3 ستاره در بیشتر سفرهای خارجی می‌گیرند در حد هتل‌های 4 ستاره ایران است و بسیار بالاتر از خدماتی است که در کشور ما برای هتلی با ستاره مشابه تعریف
شده است. البته برای برخی از مسافران نیز ستاره و خدمات هتل بسیار مهم است و به همان اندازه هم حاضرند هزینه کنند.
برای این عده اغلب، سفرهای خارجی حتی گران‌قیمت هم نسبت به سفرهای داخلی در ایام نوروز اولویت دارد. به گزارش «دنیای اقتصاد»، با این حال کارشناسان معتقدند که علاوه بر قیمت تورها، فرهنگ‌سازی برای ترغیب مردم به سفرهای داخلی و جایگزینی آن با سفرهای خارجی از طریق تور و آژانس‌های مسافرتی نیز چنان که باید صورت نگرفته است. همچنین بسیاری از مسیرهای گردشگری و جاذبه‌ها برای مردم ما همچنان ناشناخته‌اند یا اینکه امکانات رفاهی و خدماتی برای گردشگران در آنها وجود ندارد. بنابراین برای همین دلایلی که در ظاهر ساده به نظر می‌رسند، بسیاری از مردم ترجیح
می‌دهند که تعطیلاتشان را با اندکی قیمت بالاتر اما با امکانات تفریحی، خدماتی و رفاهی بیشتر در یکی از کشورهای همسایه سپری کنند.
