چالش بافتهای فرسوده شهری در مناظره کاندیداهای ریاست جمهوری
مناظره مورخ ۹۶/۰۲/۸ نامزدهای ریاست جمهوری که با محوریت موضوعات اجتماعی برگزار گردید حاوی نکات ریز و درشت بسیاری بوده که بعضا با حواشی نیز همراه بوده است حواشی که از چشم تیزبین صاحب نظران، متخصصین و در مقیاس وسیع تر عموم مردم جامعه نیز پنهان نماند.
از مهمترین محورهای مناظره مذکور بحث مسکن و حاشیه نشینی بود که نامزدها عمدتا ضمن پرداختن به این موضوع نسبت به بیان نقطه نظرات در سایر حوزه های مرتبط اقدام نمودند.موضوع بافتهای فرسوده شهری (تهران) یکی از حوزه های مرتبط با بخش مسکن، حاشیه نشینی و حتی محیط زیست بود که به برخورد چالشی نیز انجامید.
موضوعی که هرکدام از طرفین (دولت و شهرداری) انگشت اشاره به سمت عملکرد طرف مقابل بردند. شهردار فعلی تهران صدور پروانه در بافتهای فرسوده شهر تهران را کاملا رایگان اعلام و کل فرآیند نوسازی بافتهای فرسوده شهر تهران را حاصل عملکرد صرف شهرداری تلقی نمود. از طرفی معاون فعلی رییس جمهور نیز به دفاع از فعالیتهای انجام شده در بافت فرسوده شهر تهران و به طور خاص محله سیروس پرداخت لیکن محمد باقر قالیباف اقدامات انجام شده در این محله را غیر قابل دفاع دانست که همه این موارد مطروحه واکنش کارشناسان حوزه بافتهای فرسوده شهری را در برداشت.
اما نکته ابهام آفرین و سر درگم کننده برای شنوندگان و بینندگان آن است که اولا احداث و عملیات اجرایی پروژه مذکور از زمان دولت نهم آغاز شد و دولت یازدهم با همه انتقادات نسبت به اتمام این پروژه اقدام نمود. ثانیا طرح اولیه پروژه مجتمع مسکونی سیروس تهران (پایلوت) بر اساس مصوبه کمیسیون ماده (۵) شهر تهران (صورتجلسه شماره ۳۵۷) با تراکم ۳۰۰ درصد با زیربنای حدود ۲۵۰۰۰ مترمربع تهیه شده بود که بر اساس سیاستهای وقت وزارت راه و شهرسازی در تامین «مسکن مهر» در بافتهای فرسوده شهری تراکم پروژه افزایش یافته و زیربنای احداثی به به زیربنای ۳۳۸۹۰ مترمربع رسید.
حال این سوال مطرح است که افزایش تراکم که با اضافه شدن کاربریهای تجاری به پروژه نیز همراه بود و عملا باعث بارگذاری جمعیتی فراتر از استانداردها شده و دوچندان شدن کمبود سرانه های خدماتی، بهداشتی و آموزشی را در خواهد داشت را، چه کسی مسئول است؟
وزارت راه و شهرسازی دولت دهم، شهرداری تهران و یا دولت یازدهم!
همچنین به رغم اعلام شهردار تهران در صدور پروانه به صورت رایگان در بافتهای فرسوده شهری، شهرداری تهران پروژه پایلوت محله سیروس تهران را با حدود ۷۰ میلیارد ریال جریمه مواجه کرد.
لازم به ذکر است تمام عوارض بخشیده شده صدور پروانه در بافتهای فرسوده تهران از سال ۸۶ به بعد، امروز جزو مطالبات شهرداری تهران از دولت منظور شده است حال آنکه در سالهای اخیر بیش از ۲۰،۰۰۰ میلیارد ریال تسهیلات از خط اعتباری مسکن مهر، منابع داخلی بانکهای عامل و … به نوسازی در بافتهای فرسوده اعطا شده است.
سید جمیل هاشمی
کارشناس ارشد مرمت شهری
کارشناس سابق طرح بهسازی و نوسازی بافت فرسوده محله سیروس تهران
