خروج توریسم ترکیه از بحران

رشد به‌رغم نتیجه رفراندوم

نگاهی به آمار گردشگری ترکیه نشان می‌دهد به‌رغم آشوب‌ها و تهدیداتی که در پی برخی اعتراضات پیرامون همه‌پرسی قانون اساسی ماه آوریل پدید آمد، گردشگری این کشور از این رویداد تاثیر منفی نپذیرفته است. به‌رغم مشکلاتی که پس از 16 آوریل در ترکیه پیش‌آمد، شواهد حاکی از آن است که در این ماه بیش از 2 میلیون و 70 هزار گردشگر خارجی از ترکیه دیدن کردند. این تعداد گردشگر در مقایسه با ماه قبل یعنی ماه مارس افزایشی تقریبا نیم میلیون نفری و در مقایسه با ماه آوریل سال گذشته، افزایشی 317 هزار نفری نشان می‌دهد؛ موضوعی که حاکی از پایان بحران صنعت گردشگری و تهدیدات متوجه آن و احیای گردشگری ترکیه است.

البته این رقم هنوز با آمار 2 میلیون و 437 هزار نفری سال 2015 فاصله دارد، اما کارشناسان معتقدند ترکیه می‌تواند در طول یک تا چند سال آینده به‌زودی به شرایط سابق برگردد و حتی بهبود نیز پیدا کند. در حال حاضر ماه آوریل سال 2017 نسبت به ماه مشابه سال گذشته رشد 18 درصدی را از نظر ورود گردشگران خارجی تجربه کرده است.

به‌طور کلی در چهار ماه نخست سال 2017، ترکیه پذیرای 5 میلیون و 873 هزار گردشگر بوده؛ این در حالی است که در 4 ماه نخست سال 2016 میلادی، 5میلیون و 817 هزار و در مدت مشابه سال 2015 حدود 6 میلیون و 967 هزار گردشگر خارجی از این کشور دیدن کرده بودند. با توجه به رشد 18درصدی در ماه آوریل و به‌رغم منفی بودن رشد گردشگری در سه ماه اول سال، حالا رشد گردشگران در 4 ماه نخست سال 2017 نسبت به سال قبل مثبت شده و به 96/ 0 درصد رسیده است.براساس آمار 4 ماه نخست سال 2017، گرجستان در رده نخست مبدأ گردشگران ورودی به ترکیه قرار داشته است و پس از آن نیز ایران، آلمان، بلغارستان و روسیه جای گرفته‌اند.

گرجستان در 4 ماه نخست سال 2017 تقریبا 639 هزار گردشگر به ترکیه فرستاده است و این در حالی است که ایران با حدود 615 هزار، آلمان با حدود 569 هزار، بلغارستان با حدود 473 هزار و روسیه با حدود 320 هزار گردشگر در رتبه‌های بعدی قرار داشته‌اند. به این ترتیب می‌توان گفت کشورهای ذکر شده تقریبا سهم‌های زیر را در بازار گردشگری ترکیه به دست آورده‌اند: گرجستان 9/ 10درصد، ایران 5/ 10 درصد، آلمان 7/ 9 درصد، بلغارستان 1/ 8 درصد و روسیه 4/ 5 درصد.مقایسه این آمار با 4 ماه نخست سال 2016 و 2015 میلادی نشان می‌دهد که آمار گردشگران ایرانی نسبت به سال 2016 حدود 54 هزار نفر و نسبت به سال 2015 تقریبا 88 هزار نفر افزایش یافته است. سهم گردشگران ایرانی از بازار گردشگری ترکیه نیز با افزایش همراه بوده است، زیرا در 4 ماه نخست سال 2015 این سهم تنها 6/ 7 درصد بوده و در مدت مشابه سال 2016 به 7/ 9 درصد رسیده و در سال 2017 نیز در همین مدت رشد داشته است.

قطب گردشگری ترکیه و آسیب‌های بالقوه

اما در تمام مدت گردشگرپذیری ترکیه، شهرهای استانبول، آنتالیا، ادرنه، آرتوین و موغله بیشترین ورود گردشگر را داشته‌اند. استانبول پذیرای 836 هزار گردشگر در این ماه بوده که به‌عنوان اولین مقصد خود در ترکیه به این شهر وارد شده‌اند. استانبول با تبدیل شدن به مقصد بیش از 40 درصد از گردشگران خارجی سفر کرده به ترکیه، در صدر شهرهای گردشگرپذیر این کشور در آوریل 2017 قرار داشته است.

آنتالیا نیز با پذیرش بیش از 501 هزار گردشگر خارجی 24 درصد از این مسافران را پذیرا بوده است. در رده سوم نیز شهر ادرنه قرار داشته که موفق به جذب 222 هزار گردشگر خارجی در طول آوریل 2017 شده و حدود 11 درصد از مسافران این شهر را به عنوان نخستین مقصد خود انتخاب کرده بودند. در رده چهارم نیز آرتوین قرار دارد که حدود 9 درصد از گردشگران به عنوان اولین مقصد به این شهر سفر کرده‌اند و تعداد این مسافران به 189 هزار نفر می‌رسید. موغله نیز 5/ 3 درصد از گردشگران خارجی یعنی اندکی بیش از 73هزار نفر را پذیرا شده است.بررسی آمار 4 ماهه نیز نشان می‌دهد استانبول با پذیرفتن 2 میلیون و 731هزار گردشگر در این مدت، مقصد نخست 5/ 46درصد از گردشگرانی بوده است که وارد ترکیه شده‌اند.

در رده بعدی نیز آنتالیا قرار داشته که بیش از 755 هزار گردشگر به‌عنوان مقصد اول وارد این شهر شده‌اند و پذیرای بیش از 13 درصد گردشگران خارجی در مدت 4 ماه نخست سال 2017 میلادی بوده است. ادرنه نیز با پذیرش 12 درصد از این گردشگران، دروازه‌ای برای ورود 700 هزار نفر به ترکیه بوده است. در رده‌های بعدی نیز آرتوین قرار دارد که 5/ 11 درصد معادل 675 هزار گردشگر خارجی از طریق آن به ترکیه وارد شده‌اند و در رده پنجم نیز آغری جای گرفته که 3 درصد از این گردشگران معادل با 165 هزار نفر را به این کشور وارد کرده است.

با این حال یک نکته قابل توجه در این میان وجود دارد و آن قطبی‌شدن سیاسی و تحولات احتمالی در آینده است. بسیاری از شهرها و استان‌هایی که پیش‌تر به حزب عدالت و توسعه رای داده بودند، در همه‌پرسی ترکیه آرای خود را به «منفی» تغییر دادند. در استان استانبول 65/ 48 درصد معادل 4 میلیون و 480 هزار نفر رای «آری» و 35/ 51 درصد معادل 4 میلیون و 728 هزار نفر رای «منفی» به تغییرات قانون اساسی مد نظر اردوغان دادند. در استان آنتالیا نیز 575 هزار نفر یعنی 41 درصد رای مثبت و 829 هزار نفر یعنی 59 درصد رای منفی به این همه‌پرسی داده بودند. در استان ادرنه نیز 5/ 29 درصد آرا به رای مثبت و 5/ 70 درصد از آرا به رای منفی اختصاص داشت. استان آرتوین 50 هزار نفر معادل 47 درصد رای مثبت به همه‌پرسی و 56 هزار نفر معادل 53 درصد رای منفی به این تغییرات داده بودند. نگاهی به این آمار حاکی از آن است که این استان‌ها ممکن است پتانسیل‌هایی برای آشوب داشته باشند که در صورتی که سیاست‌هایی نه چندان صحیح در پیش گرفته شوند بار دیگر کشور ترکیه و گردشگری آن را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند.

بازارهای مهم هدف

آمارهای ماه آوریل همچنین نشان می‌دهد که آلمان در این ماه برترین مبدأ گردشگری ترکیه بوده است. اتباع آلمانی 263 هزار نفر از گردشگران ورودی ترکیه را در بر گرفته‌اند که 7/ 12 درصد بازار گردشگران ورودی به این کشور است.در رده دوم روس‌ها جای دارند که با 182 هزار ورودی 8/ 8 درصد از گردشگران خارجی ترکیه را در این ماه تشکیل داده‌اند. اتباع گرجستان با بیش از 180 هزار بازدید از ترکیه 7/ 8 درصد از گردشگران این کشور را در اختیار دارند و در رده‌های بعدی نیز بلغارستان و ایران قرار گرفته‌اند.بلغارستان با 147 هزار گردشگر و ایران با 120 هزار گردشگر، به ترتیب 1/ 7 و 8/ 5 درصد از بازار گردشگری ترکیه را در بر می‌گیرند.

در مجموع 43 درصد از گردشگران خارجی ترکیه به این 5 کشور تعلق دارد. سهم ایران از بازار گردشگران ترکیه نسبت به ماه مشابه سال گذشته با افزایش همراه بوده و از 35/ 5 به 8/ 5 رسیده است؛ ضمن اینکه تعداد آنان نیز از حدود 94 هزار نفر به 120 هزار نفر رسیده است. به علاوه، تعداد گردشگران ایرانی ترکیه در سال 2015 حدود 92 هزار نفر بوده است. این آمار نشان می‌دهد به‌رغم تشدید وضعیت امنیتی ترکیه و کاهش گردشگران کشورهای مختلف جهان، گردشگران ایرانی از بازدید خود از ترکیه نه تنها نکاسته‌اند، بلکه آن را افزایش نیز داده‌اند!