کریدور زنگزور چه تاثیری بر اقتصاد ایران دارد؟
این روزها «مساله زنگزور» و تغییراتی که ناشی از آن به وجود خواهد آمد، در حال تبدیل شدن به یک گره کور هستند. این موضوع نه صرفا یک چالش سیاسی- امنیتی که یک چالش اساسی در حوزه تجارت کشور به وجود خواهد آورد، زیرا با تغییرات آن دسترسی ایران به یکی از سه همسایه اروپایی اش مسدود می شود.
این روزها «مساله زنگزور» و تغییراتی که ناشی از آن به وجود خواهد آمد، در حال تبدیل شدن به یک گره کور هستند. این موضوع نه صرفا یک چالش سیاسی- امنیتی که یک چالش اساسی در حوزه تجارت کشور به وجود خواهد آورد، زیرا با تغییرات آن دسترسی ایران به یکی از سه همسایه اروپایی اش مسدود می شود.
به گزارش تین نیوز به نقل از خبرآنلاین،اینکه ایران هنوز از ظرفیتهای موجود در مرز مشترک خویش با ارمنستان استفاده نکرده نباید این گونه تعبیر شود که تغییر مرزها بی اهمیت است زیرا تغییر مرزها یک تغییر ابدی است و بالفعل نشدن توانایی بالقوه، می تواند یک کاستی و کم کاری موقتی باشد. با احداث کریدور زنگزور میان آذربایجان و منطقه نخجوان، مرز دائمی ایران با ارمنستان قطع می شود. بر همین اساس، مساله زنگزور برای ایران اهمیت ژئوپلیتیکی و اقتصادی دارد، زیرا این منطقه در همسایگی مرز شمالی ایران قرار دارد و هرگونه تغییر در وضعیت آن می تواند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر منافع ایران تاثیر بگذارد. ایران از طریق ارمنستان به کشورهای شمالی از جمله گرجستان، روسیه و اروپا دسترسی دارد، اما ایجاد یک کریدور آذربایجانی می تواند این مسیر را محدود کرده یا از بین ببرد.
ایران اجرای کریدور زنگزور را برخلاف مصالح و منافع ملی خود می داند و بسیاری از کارشناسان هم گفته اند که اجرای این کریدور تاثیرات عمده ای بر روابط اقتصادی، امنیتی، و ژئوپلیتیکی ایران در قفقاز جنوبی خواهد داشت.
در این میان، ایجاد دالان زنگزور می تواند باعث کاهش تردد کالا و خدمات از طریق ایران شود. یکی از مسیرهای اصلی ترانزیت کالا بین آسیای مرکزی و اروپا از ایران می گذرد و دالان زنگزور می تواند این مسیر را به چالش بکشد و کاهش درآمدهای ترانزیتی ایران و در نتیجه زیان اقتصادی کشور را به دنبال دارد.
ضرورت تدبیریابی برای حل این چالش
حمید حسینی، عضو اتاق بازرگانی گفت:«در صورت تغییرات پیش بینی شده برای مرز زنگزور ، رقبای تجاری ایران از این مساله منتفع خواهند شد و چین نیز از مرزی جز ایران به اروپا دسترسی پیدا خواهد کرد.
وی در توضیح این مطلب ، با شااره به دلایل اهمیت زنگزور گفت: «اهمیت مرز با ارمنستان، کانالی است که از این طریق به اروپا وصل می کند. این کانال با گذر از ارمنستان و گرجستان وارد دریای سیاه می شود ولی چون روابط جمهوری اسلامی و گرجستان گرم نیست، استفاده اقتصادی مهمی از این کانال تاکنون نشده است.»
او افزود:« با این حال مسیر فعلی که برای آن اندیشیده اند به نحوی است که موقعیت ژئوپلیتیکی رقبای ما را ارتقا خواهد داد و همین در نهایت می تواند از نظر اقتصادی نیز گریبان ایران را بگیرد. این اقدام موجب می شود که ترکیه به آسیای میانه دسترسی بهتری داشته باشد.»
حسینی ادامه داد:«در عین حال چین، به عنوان اقتصاد نوظهور جهان در پی یافتن مسیرهایی برای دسترسی مستقیم به اروپا است. به جز دریا، جمهوری خلق چین چهار مسیر را برای رسیدن به اروپا در نظر دارد که هر چهارتای آن از خاک ایران می گذرد. چنانچه کریدور زنگزور به شکلی که گفته می شود در بیاید، با اتصال ترکیه، جمهوری آذربایجان و روسیه به یکدیگر، یکی از این مسیرها بدون گذر از ایران وصل می شود.»
این عضو اتاق بازرگانی با تاکید بر ضرورت تدبیریابی برای حل این چالش، تصریح کرد:«در غیراین صورت، افزایش تنش ها و نظامی شدن یک اختلاف سیاسی کمکی به رفع مشکلات کشورمان در این روزهای دشوار نخواهد کرد. دست یافتن به راه حلی که همه طرف ها را راضی نگه دارد تنها گزینه در دسترس به نظر می رسد.»
دنبال بستن راه های همکاری ایران با کشورهای دیگر هستند
در همین رابطه احسان موحدیان، کارشناس روابط بین المللی و دیپلماسی عمومی درباره اهمیت گذرگاه زنگزور در گفت وگو با خبرگزاری خبرآنلاین گفت: « این که ما با ۱۵ کشور مرز مستقیم خاکی یا آبی داریم را نباید به این معنا در نظر بگیریم که کم شدن یکی از این راه ها، اهمیت چندانی ندارد. بسته به این که مرزهای کشور به کدام کشورها، با کدام زیرساخت ها و ساختارها، ایدئولوژی حاکم بر آن و ده ها مولفه دیگر، هر مرزی اهمیت خاص خودش را دارد و هر کدام از آنها فرصت هایی را برای ایران به وجود می آورد.»
وی ادامه داد: «به طور خاص کشورمان با بسیاری از کشورهای عربی مرز مشترک دارد و هر کدام از آنها ظرفیت هایی برای ما داشته و دارند. به طور مثال، کشوری چون عراق که مرزی بزرگ با ایران دارد، زمینه و ظرفیت دسترسی کشورمان به دریای مدیترانه را فراهم می کند. همزمان چون زیرساخت های حمل و نقل و ریلی آن به اندازه کافی توسعه نیافته، یک سری چالش ها در مقابل اقتصاد ایران برای استفاده از زیرساخت های این کشور وجود دارد. در مورد دیگر همسایگان هم باید مجموعه ای از این مولفه ها را برای بررسی اهمیت این مرزها در نظر گرفت.»
موحدیان با اشاره به اینکه استراتژی کشور، فراهم تر کردن امکان همکاری با کشورهای اروپایی و شمال آفریقا است که همین موضوع، اهمیت گذرگاه زنگزور و وجود مرز مشترک با ارمنستان را هم دو چندان می کند. این امر با وجود تحریم هایی که وجود دارند، همچنان جزو استراتژی ایران است و اهمیت تعامل با اروپا موجب می شود که مساله قفقاز هم مهم تر از پیش شود. امروزه ایران با وجود ۱۵ همسایه ای که دارد، تنها از طریق سه کشور ارمنستان، جمهوری آذربایجان و ترکیه به اروپا دسترسی دارد.»
عضو هیات علمی دانشگاه با اشاره به این که ترکیه و جمهوری آذربایجان هم اکنون در کمپ و نقشه غرب بازیگری می کنند، عنوان کرد: «آنها تمام تلاششان بر این است که ایران نتواند دسترسی کریدوری کافی با دیگر کشورها داشته باشد و در پی بستن راه های همکاری ایران با کشورهای دیگر هستند. این در حالی است که انواع کریدورها در آسیای مرکزی در حال ایجاد شدن است و تمام تلاش باکو و آنکارا این است که هیچ کدام آنها از ایران عبور نکنند. می خواهد ماجرا سواپ نفت و گاز باشد و یا انتقال گاز ترکمنستان، تمام تلاش این دو بر این است که ایران نفعی نبرد.»
وی با اشاره به اینکه ترکیه پس از سال ها هنوز راه آهن ایران را به شبکه سراسری خود متصل نکرده است، تاکید کرد: «اهمیت مرز ارمنستان علاوه بر موقعیت جغرافیایی خاص، در این است که از میان سه همسایه اروپایی ایران، تنها این کشور از نظر سیاسی با جمهوری اسلامی تنش مهمی ندارد و همواره همکاری های لازم برای اتصال ایران به اروپا را انجام داده است. مردم و دولت آن هم به ایران و حاکمیت آن نگاه منفی و خصمانه ندارند و حاضر هستند با ایران راه بیایند. حتی در اتحادیه اوراسیا هم مثبت ترین نگاه را به ایران، ایروان داشته است.»
ایران دچار خفگی ژئوپلیتیک می شود
موحدیان گفت: «پس اشتباه است اگر فکر کنیم یک مرز ۳۰ کیلومتری نیاز به نگرانی ندارد. این یک اشتباه بزرگ است که در نهایت ایران را دچار خفگی ژئوپلیتیک خواهد کرد. اهمیت مساله ارمنستان در جلوگیری از خفگی ژئوپلیتیکی ایران و جلوگیری از جنگ احتمالی آینده است.»
این کارشناس دیپلماسی با بیان این که اگر مرزهای موجود تغییر کند، کشور در محاصره قرار خواهد گرفت، عنوان کرد: «دریای کاسپین البته که مسیر ترانزیتی خوبی است، ولی ناوگانی کشتیرانی ایران در دریای خزر عمری ۴۰ تا ۵۰ ساله دارد. همین استهلاک است که موجب می شود در تمام فصول سرد کشتی های ما امکان پهلوگرفتن در روسیه را نداشته باشند. مسیر ریلی با ترکیه هم همان طور که گفتم به خط آهن آنکارا وصل نشده است. پس زنگزور تنها راه باز برای ایران است و بسته شدن آن به معنای محاصره کامل است.»
موحدیان ارمنستان را متحدی در قفقاز دانست که حاضر و مایل به همکاری با ایران است.
این کارشناس روابط بین المللی در مورد آینده تحولات پاسخ داد: «چنانچه محاصره کشورمان تکمیل شود، ناچار به جنگ خواهیم شد. فراموش نکنیم که جنگ ایران و عراق که هشت سال به طول کشید ناشی از یک اختلاف ارضی بر سر اروندرود شروع شد. زنگزور بدون تردید اهمیت امنیتی و اقتصادی بیشتری از مساله اروندرود دارد و همان طوری که گفتم چون به محاصره کشور منجر می شود، در خاتمه به جنگ نیز می تواند بیانجامد.»
همیشه از بی تدبیری و عدم قاطعیت مسئولین بی کفایت که در خواب خرگوشی فرو می روند کشور ما دچار مشکلات مرزی و جغرافیایی از جزایر گرفته تا حق آبه هامون و ارس و رودخانه های مشترک مرزی شمالغرب آذربایجان غربی همواره با دُوَل های همسایگان در گیر هستیم و در این بین متاسفانه کشورهای حامی ما چین و روسیه از پشت به ما خنجر میزنند وبر علیه ما رأی صادر میکنند
چرا به مردم بدبخت فلاکت زده دروغ می گویید! چرا وقتی کریدور از ایران می گدزرد اتفاقی نیفتاد ولی وقتی از عرمنستان اجرا می شود زنین و زمان به هم می رسند! چرا مگر می خواهند کل مرز را خندق بکشند! در هر نقطه از جهان، حتی در کشور عقب مانده ای مثل ما وقتی دو جاده به هم می رسند با زیرگذری و یا روگذر ی مشکل را حل می کنند و نیازی به جار و جنالی هم نیست. نه کشور ما و مسئولان و تحلیل گران {....} ما از جایی دیگر نگران هستند. و نمی توانند هم ابراز کنند. خدا حفظ کند احمدی نژاد را که گفت آب را بریزید به آنجایی که می سوزد.
باسلام.دیپلماسی مهم است ومیتواند جنگ رادورکند.دراستانه ۳۱ شهریور وسالروز شروع جنگ تحمیلی ایران وعراق هستیم وهنوزمطالبات ما وخسارات وغرامت از جنگ حق ماست ۱۰۰۰ میلیارد دلار میشود اقساط هم قبول میکنیم.ازفرار صدام حسین تکریتی وپیدا شدنش هم ۲۵ میلیون دلار جایزه داشته که انراهم نداده اند.درانزمان بنی صدر وزیر خارجه نداشت ومذاکرات سیاسی دکتریزدی ازایران وسعدون حمادی ناتمام وبی نتیجه مانده بود وصدام نا شیانه بفکرفتح تهران در ۳روزبود.۳۵ کشورعراق راحمایت وپشتیبان کردند ولی عاقبت اسلام پیروز شد.امروزهم وزارت امور خارجه ۲۰۰۰ تاکار برزمبن مانده دارد که باید بسیار فعالتر بشود. چین راببینید هرسال درحاشیه جلسات شورای امنیت سازمان ملل ملاقات های سیاسی باحدود۱۰۰ کشور جهان را برگذار میکند وروابطش راگسترش داده است.بله جمهوری خلق چین که با ایران جزو ۱۰ کشور باستانی وتوریستی اول جهانست.
ایران باید نتیجه را بپذیرد .فرض کنیم که آذربایجان و ارمنستان یک کشور واحد شوند در آن صورت چه خواهد شد
این موحدیان خیلی حرفهای مفت میزنید بنده در مرز میان ترکیه وایران زندگی میکنم تنها مرز مطمئن ودائم فعال مرز میان ترکیه و ایران است قبل از اینکه دولتی بنام ارمنستان وجود داشته باشد فقط ترکیه بود که کشور ایران را به اروپا و صل می‌کرد ./b>
تحلیل اشتباه و عوام فریبانه هست میتوان با ایجاد یک پل یا روگذر مانع مسدود شدن مرز شد. شما با ارتباط و آبادی کشورها و صلح مشکل دارید هر جا هم میروید سوغات شما جنگ است. عبور کریدور به نفع همه است حتی ایران بی عرضگی خود را به گردن دیگران بیاندازید. ا